Củng cố niềm tin vững chắc của nhân dân
Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, sau 9 ngày làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, tích cực, khẩn trương, nghiêm túc, tập trung, đoàn kết, dân chủ, tâm huyết, trí tuệ, kỳ họp thứ nhất đã kết thúc rất tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra, bảo đảm an toàn tuyệt đối, tạo sự lan tỏa tích cực, củng cố niềm tin vững chắc của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Kết quả của kỳ họp có ý nghĩa rất quan trọng, là sự tiếp nối, phát huy thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, qua đó góp phần kịp thời giải quyết những vấn đề cấp bách trước mắt và quyết định những vấn đề lớn mang tính chiến lược, dài hạn nhằm thể chế hóa Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, tạo khuôn khổ pháp lý để Chính phủ, các địa phương triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước giai đoạn 2021 - 2025.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đánh giá, kỳ họp thứ nhất chỉ diễn ra trong 9 ngày với khối lượng công việc đồ sộ. Đây là sự cố gắng nỗ lực của Quốc hội khi làm việc cả thứ 7, chủ nhật. Quốc hội đã ban hành 29 nghị quyết trong đó Nghị quyết số 30/2021/QH15 có nhiều nội dung quan trọng, quyết nghị để Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ có thêm cơ sở pháp lý thực hiện phòng, chống dịch COVID-19. Công tác nhân sự cũng đạt được sự đồng thuận cao.
Phân tích nguyên nhân của thành công này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng, đó là do Quốc hội đã bố trí chương trình khoa học, hợp lý. Bên cạnh đó là sự đồng thuận của đại biểu Quốc hội đối với đề xuất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Quốc hội đồng hành cùng Chính phủ, các đề xuất Chính phủ trình đều được đại biểu Quốc hội đồng tình, đặc biệt trong việc ban hành Nghị quyết số 30. Đặc biệt, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trong công tác nhân sự.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao sự điều hành của quyết liệt của Chủ tịch Quốc hội, liên tục chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan của Quốc hội trước, trong và sau kỳ họp.
Ngoài ra, theo ông Trần Quang Phương, Quốc hội đã có “3 chủ động” là: chủ động dự báo để nắm bắt tình hình; chủ động chuẩn bị từ sớm, từ xa; các cơ quan Quốc hội cũng chủ động phối hợp với nhau và với các cơ quan của Chính phủ.
Xem xét, cho ý kiến 5 dự án luật
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XV sẽ tập trung vào công tác lập pháp và xây dựng thể chế, siết chặt kỷ luật kỷ cương trong việc xây dựng luật pháp.
Về phương thức tổ chức kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần có nhiều phương án; trong đó phương án vừa trực tuyến vừa trực tiếp có thể xem xét. Việc chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng, chọn những vấn đề được nhân dân và cử tri quan tâm.
Theo Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, về nội dung kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV căn cứ quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự kiến gồm các nội dung:
Xem xét, thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục - Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, dự thảo Nghị quyết về Định hướng công tác lập pháp của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Xem xét, cho ý kiến 5 dự án gồm Luật Cảnh sát cơ động; Luật Điện ảnh (sửa đổi); Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi); Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.
Các vấn đề kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác: Xem xét các báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2021; quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2022; Đề án bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Xem xét, quyết định: Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025; Quy hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021-2030 và kế hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021-2025. Xem xét các báo cáo công tác của Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; các báo cáo của Chính phủ về: công tác phòng, chống tham nhũng; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án năm 2021.
Xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về xử lý tài chính cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khi thanh toán khoản tiền bù giá trong bao tiêu sản phẩm của Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV; Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV.
Tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Xem xét thông qua Nghị quyết chung của kỳ họp (nếu có). Các báo cáo gửi đại biểu tự nghiên cứu.
Về một số nội dung khác có liên quan, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết: Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 nhằm thực thi các cam kết có liên quan của Việt Nam trong Hiệp định CPTPP (có hiệu lực bắt đầu từ 14/1/2022) tại kết luận phiên họp thứ 57 (tháng 6/2021), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề nghị Chính phủ làm việc với Tòa án nhân dân tối cao để thống nhất phương án xử lý; trường hợp cần sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự thì phối hợp chuẩn bị kỹ hồ sơ theo quy định, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Quốc hội.
Tuy nhiên, đến nay, Chính phủ vẫn chưa có đề nghị cụ thể. Về hai dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số chính sách đặc thù đối với Thừa Thiên - Huế và Thanh Hóa, Chính phủ đã gửi hồ sơ đề nghị trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 2. Trên cơ sở ý kiến của cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đầy đủ của các nghị quyết để gửi cơ quan thẩm tra và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tại phiên họp tháng 9/2021.
Sau khi xem xét, nếu đủ điều kiện thì sẽ bổ sung vào dự kiến chương trình kỳ họp thứ 2. Đối với một số địa phương khác đã được Bộ Chính trị xem xét, thống nhất ban hành nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù, nếu Chính phủ kịp chuẩn bị hồ sơ dự thảo nghị quyết thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét việc bổ sung vào dự kiến Chương trình kỳ họp thứ 2.
Đối với một số báo cáo hằng năm theo quy định của pháp luật (gửi đại biểu tự nghiên cứu), Chính phủ đã đề nghị Quốc hội cho phép: Trình Quốc hội Báo cáo (lần thứ 3) về kết quả thực hiện quyền trẻ em và việc thực hiện nhiệm vụ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, địa phương liên quan đến trẻ em tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022) thay vì tại kỳ họp thứ 2 để bảo đảm sự thống nhất về số liệu theo niên độ báo cáo của cơ quan hành chính nhà nước (từ 15/12 năm trước liền kề đến ngày 14/12 của năm sau). Dừng việc thực hiện Nghị quyết số 18/2011/QH13 của Quốc hội, (Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đã nhất trí với đề nghị trên). Đồng thời, đề nghị dừng việc Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011 - 2020 theo cơ chế chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định tại Điều 2 của Nghị quyết trên.
Tổng Thư ký đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, đồng ý với các đề nghị nêu trên; đồng thời đề nghị Chính phủ lưu ý rà soát các nội dung cần xin Quốc hội cho dừng việc báo cáo theo định kỳ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, báo cáo Quốc hội quyết định tại kỳ họp tới.
Hiện nay, tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, theo đó, việc tổ chức kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV cần được chuẩn bị, cân nhắc thật kỹ lưỡng về cả nội dung, cách thức tiến hành và các điều kiện bảo đảm để kỳ họp khai mạc đúng thời gian quy định (ngày 20/10/2021), bảo đảm chất lượng, tiến độ và tuyệt đối an toàn về phòng, chống dịch.
Đánh giá về thành công của kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng: Trước diễn biến phức tạp, khó lường của dịch COVID-19, Quốc hội đã vận dụng linh hoạt, đổi mới hoạt động với phương châm “Dĩ bất biến ứng vạn biến”. Quốc hội luôn bám sát sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị trong việc tổ chức trước, trong và sau kỳ họp. Phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ trong hoạt động Quốc hội mang tinh thần đổi mới mạnh mẽ, khát khao cống hiến, nâng cao hiệu quả hoạt động của các đại biểu Quốc hội. Chủ động trong mọi mặt. Công tác chỉ đạo điều hành đảm bảo cho các điều kiện của kỳ họp quyết liệt, linh hoạt, quyết đoán.
