Có thể nói, kem chống nắng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại của chúng ta. Tuy nhiên, khi nhận thức về việc chống nắng ngày càng tăng, mối lo ngại về việc chống nắng cũng thường nảy sinh.
Một số người thậm chí còn lo ngại rằng việc chống nắng quá mức có thể gây ra các vấn đề như thiếu hụt vitamin D hoặc thậm chí là còi xương.
Mối liên hệ giữa chống nắng quá mức và còi xương
Những người băn khoăn vấn đề này thường quan tâm đến việc liệu có mối quan hệ nhân quả giữa việc chống nắng quá mức và bệnh còi xương hay không, còn được gọi là “mềm xương” hoặc “bệnh xương sụn” trong y học.
Tình hình thực tế phức tạp hơn nhiều, nhưng nếu phải đưa ra câu trả lời đơn giản thì đó là: Có rủi ro nhưng không lớn. Nói cách khác, có một mối tương quan nhất định giữa việc chống nắng quá mức và bệnh còi xương, nhưng mối tương quan này tương đối yếu nên không cần phải lo lắng quá nhiều.
Nguyên nhân của mối liên hệ này là việc chống nắng quá mức có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin D, và thiếu hụt vitamin D có thể gây ra bệnh còi xương. Ngoài ra, lý do tại sao mối tương quan này yếu là:
Có nhiều lý do gây ra tình trạng thiếu hụt vitamin D. Việc chống nắng quá mức không nhất thiết là yếu tố quyết định. Một số người vẫn bị thiếu hụt vitamin D ngay cả khi họ tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời.
Do đó, các yếu tố khác cũng cần được chú ý như: Bản thân môi trường sống có tương đối ít ánh sáng mặt trời (tổng hợp ít), chế độ ăn thiếu vitamin D (lượng hấp thụ thấp), không bổ sung thêm vitamin D (lượng hấp thụ thấp), mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa (hấp thụ ít)...
Nguyên nhân gây ra bệnh còi xương rất phức tạp. Có thể là do thiếu hụt vitamin D nghiêm trọng hoặc do bất thường trong quá trình chuyển hóa vitamin D, chẳng hạn như ảnh hưởng của thuốc hoặc các bệnh lý nội khoa.
Nếu tình trạng thiếu vitamin D không nghiêm trọng (kết quả xét nghiệm 25-hydroxyvitamin D trên 25nmol/L) thì nguy cơ mắc bệnh này không cao.
Còi xương là một căn bệnh hiếm gặp. Cụ thể, cứ 10.000 người thì chỉ có khoảng 2 người mắc căn bệnh này. Mặt khác, có rất nhiều người tự bảo vệ mình khỏi ánh nắng mặt trời (bao gồm cả việc chống nắng quá mức) và phần lớn mọi người không gặp phải bệnh còi xương.
Nếu bạn bị đau xương, gãy xương thường xuyên, yếu cơ, khó đi lại và mức vitamin D luôn ở mức thấp (ví dụ, dưới 25 nmol/L), bạn nên nghi ngờ mình bị còi xương và đi khám ngay.
Tầm quan trọng của chống nắng
Mặc dù việc chống nắng quá mức có thể gây ra một số rủi ro cho sức khỏe, nhưng bản thân việc chống nắng là cần thiết. Điều quan trọng nữa là phải biết rằng tia UV có thể gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe. Ví dụ:
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian ngắn có thể dễ dàng làm da rám nắng, và da càng sẫm màu thì càng dễ rám nắng; nếu tia cực tím quá mạnh, da có thể bị cháy nắng, với các mảng đỏ và đau rát. Da càng sáng (trắng) thì càng dễ bị cháy nắng.
Không chỉ vậy, về lâu dài, tia UV khiến da lão hóa nhanh hơn (khoa học gọi là “lão hóa do ánh sáng”), biểu hiện bằng các đốm nắng, tông màu da xỉn màu, kết cấu da xấu đi, nếp nhăn sâu hơn, v.v.
Ngoài ra, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong nhiều năm sẽ làm tăng nguy cơ ung thư da.
Chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng việc chống nắng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa những vấn đề này.
Nhìn chung, việc chống nắng ở mức độ vừa phải giúp bảo vệ da hiệu quả khỏi tác hại của tia UV, giảm tình trạng rám nắng và cháy nắng, giảm tỷ lệ ung thư da và làm chậm quá trình lão hóa da.
Chỉ số UV và khuyến nghị bảo vệ
Việc chống nắng quá mức có thể gây ra những tác động xấu đến sức khỏe, nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta nên từ bỏ việc chống nắng. Chìa khóa của vấn đề là tìm ra sự cân bằng có thể bảo vệ da hiệu quả đồng thời giảm nguy cơ thiếu hụt vitamin D.
Bằng cách điều chỉnh các biện pháp chống nắng hợp lý và kết hợp với lối sống lành mạnh, chúng ta có thể tận hưởng ánh nắng mặt trời trong khi vẫn duy trì sức khỏe cho da và xương.
