Chính trường Trung Quốc đã có những chấn động lớn kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố mạnh tay dẹp trừ nạn tham nhũng và vô số quan chức cấp cao “ngã ngựa” thời gian qua.
Tuy nhiên, gần đây, dư luận Trung Quốc chú ý nhiều hơn đến một tầng lớp tham nhũng khác. Đó là “tiểu quan đại tham” - quan chức nhỏ nhưng tham ô lớn.
Quan tham Mã Siêu Quần
Trắng trợn “quay” tiền
Là nhân vật đứng top đầu trong nhóm “tiểu quan đại tham”, ông Mã Siêu Quần - Nguyên phó nghiên cứu viên Cục Quản lý đô thị thành phố Tần Hoàng Đảo (tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc), nguyên Tổng giám đốc Công ty cấp nước quận Đới Bắc Hà đã “gây bão” dư luận khi cơ quan Giám sát kiểm tra kỷ luật tỉnh Hà Bắc thông báo phát hiện 37 kg vàng, 68 sổ đỏ và 120 triệu NDT tiền mặt tại nhà ông này. Theo Tân Hoa xã, ông Mã Siêu Quần đang đối mặt với cáo buộc liên quan đến tội danh nhận hối lộ, tham ô và biển thủ công quỹ.
Cuộc điều tra nhằm vào Mã Siêu Quần bắt đầu từ phản ánh của một vài cán bộ địa phương ở thành phố Tần Hoàng Đảo. Theo đó, Mã Siêu Quần là một cán bộ “bạo ngược và có lòng tham không đáy”.
“Tiền của bất kỳ ai hắn cũng thu” - một cán bộ địa phương quen biết với Mã cho hay, “không đưa tiền, hắn sẽ không cấp nước, đưa tiền ít thì hắn tạm ngừng cấp nước”.
Lợi dụng quyền lực, Mã Siêu Quần điên cuồng vơ vét của cải từ những doanh nghiệp, cơ quan cần sử dụng nước. Theo lời một nhân viên cảnh sát thuộc Đội 5, Cảnh sát giao thông thành phố Tần Hoàng Đảo, do thường “hỏi thăm” xe của công ty Mã Siêu Quần nên văn phòng của đội này đã bị cắt nước.
Đội 5 phải đến xin lỗi “ông quan ngành nước” mới có nước để sử dụng. Trong khi đó, nhân viên thuộc công viên Liên Phong Sơn thuộc thành phố này cũng tố Mã đã cắt nước ở đây do nhân viên không biết “quan lớn” nên đã thu tiền vé vào cửa của Mã.
Bê bối của Mã Siêu Quần bị bại lộ là do hắn đã nhiều năm trắng trợn “quay” tiền khiến người dân oán hận. Nguyên nhân trực tiếp khiến quan tham này “ngã ngựa” là từ lời tố cáo của một chủ doanh nghiệp đang xây dựng khách sạn cao cấp ở thành phố Tần Hoàng Đảo cho biết, Mã đã vòi tiền khách sạn này.
Sau lần thu tiền thứ nhất thấy quá ít, Mã Siêu Quần trơ tráo tiếp tục đòi hàng triệu NDT của khách sạn. Quá trình vòi tiền của Mã bị ghi âm làm bằng chứng trình báo cơ quan chức năng. Sau nhiều năm, hành vi lạm dụng chức vụ “quay” tiền của vị quan được truyền thông Trung Quốc ví là “Thủy bá” này mới được lật tẩy.
Ngày 16/11, cơ quan điều tra tỉnh Hà Bắc đã chứng thực tài sản “khủng” của Mã Siêu Quần không liên quan tới người bố đã mất hơn 1 năm trước của hắn.
Số vàng phát hiện tại nhà ông Mã Siêu Quần
Từ “vua một vùng” trở thành tham quan
Theo thống kê của “Pháp luật vãn báo”, từ năm 2000 trở về đây, đã có 34 cán bộ dưới cấp huyện ở Trung Quốc bị phát hiện tham ô hơn 10 triệu NDT, trong đó có 9 đối tượng “ăn bẩn” hơn 100 triệu NDT.
Trong số 34 “tiểu quan” kể trên, có 6 người đã bị kết án tử hình. Số cán bộ lĩnh án tù chung thân và tù có thời hạn là 13 người. Những cán bộ loại này có thể là kế toán, nhân viên phụ trách công trình, “quan” thôn/xã... phụ trách lĩnh vực như tài vụ, đất đai, mời đấu thầu.
6,3 năm là khoảng thời gian trung bình từ khi những vị quan cấp thấp bắt đầu tham nhũng cho đến lúc bị điều tra. Theo trang mạng Sohu, Đội trưởng Đội cảnh sát tuần tra thuộc Cơ quan công an quận Thành (thành phố Dương Tuyền, tỉnh Sơn Tây) là người đạt kỷ lục về thời gian “ẩn náu” để đục khoét công quỹ, ăn hối lộ.
Trong 13 năm (1997-2010), từ một cảnh sát bình thường, Đội trưởng Quan Kiến Quân đã trở thành kẻ cầm đầu giấu mặt của một tổ chức xã hội đen, trong tay có hơn trăm triệu NDT. Năm 2012, Quan Kiến Quân đã bị kết án 15 năm tù giam.
Theo GS Trúc Lập Gia thuộc Học viện Hành chính Quốc gia Trung Quốc, quyền lực càng tập trung thì khả năng giám sát càng lỏng lẻo. Nguyên nhân chính hình thành thực trạng “tiểu quan đại tham” là do cán bộ lãnh đạo ở cấp cơ sở nắm trong tay nhiều quyền lực và nghiễm nhiên trở thành “vua một vùng”.
Tại những vùng đất giàu tài nguyên, thực trạng này càng nổi rõ, chỉ một cán bộ thị trấn, một lãnh đạo thôn cũng có quyền quyết định các vấn đề đất đai, khoáng sản mang lại nguồn lợi lớn.
Hơn nữa, tại những địa phương xa xôi, chất lượng tuyển chọn lãnh đạo không được siết chặt, ý thức chính trị và pháp luật của người dân còn yếu kém.
Do đó, một số kẻ kém đạo đức nhờ hành vi “mua quan bán chức” mà được đề bạt và sau đó không bỏ lỡ cơ hội “trục vớt tiền” trong những năm tháng tại nhiệm.
“Thủy bá” Mã Siêu Quần trắng trợn tham ô của người dân
Liên tiếp lật tẩy những kho tiền “khủng” trong nhà
Trước khi khám phá ra kho vàng tại nhà Mã Siêu Quần, truyền thông Trung Quốc đã phanh phui nhiều quan chức tham ô giấu gia tài lớn.
Hồi cuối tháng 10/2014, nhà chức trách Trung Quốc chính thức xác nhận việc tịch thu số tiền mặt nặng tới 3 tấn tại nhà của Vụ phó Vụ Quản lý than đá trực thuộc Cục Năng lượng Trung Quốc Ngụy Bằng Viễn.
Đây được cho là số tiền mặt lớn nhất của một quan tham bị phát hiện tại nước này trong 65 năm qua. Với số tiền mặt tại nhà Ngụy, nếu tính trong 6 năm tại nhiệm vị trí Vụ phó, mỗi ngày ông Ngụy kiếm được hơn 91.000 NDT (khoảng 317 triệu VND).
Theo ông Từ Tiến Huy -Cục trưởng Cục Chống tham ô, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Trung Quốc, 16 máy đếm tiền đã được sử dụng để kiểm toàn bộ số tiền mặt của Ngụy và 4 máy đếm tiền đã bị hỏng vì quá tải.
Tướng lĩnh thuộc quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) cũng không thoát khỏi cơn bão truy quét tham nhũng. Trong đó, Trung tướng Cốc Tuấn Sơn - Cựu Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần (PLA) và Thượng tướng Từ Tài Hậu - Nguyên Phó chủ tịch quân ủy trung ương Trung Quốc được xếp vào hàng đầu trong danh sách những tướng “ngã ngựa” vì tiền.
Đêm 12/1/2014, tất cả tài sản của cựu Trung tướng Cốc Tuấn Sơn ở Bộc Dương bị kê biên. 20 điều tra viên được phái đến từ Bắc Kinh đã làm việc suốt 2 đêm để kiểm kê số tài sản khổng lồ mà ông ta sở hữu.
Tại biệt thự của Cốc Tuấn Sơn, người ta phát hiện một hầm rượu dài hơn 30m nối liền 3 ngôi nhà, trong đó riêng rượu Mao đài chỉ dùng trong quân đội đủ chất đầy 2 xe quân dụng.
Tại đây cũng có nhiều vật quý như một chiếc thuyền buồm bằng vàng, một bức tượng bằng vàng ròng, bồn rửa mặt bằng vàng. Số tài sản bất chính tịch thu được từ gia đình họ Cốc chất đầy 4 xe tải.
Một số nguồn tin còn cho rằng Cốc Tuấn Sơn sở hữu nhiều bất động sản lớn khác cũng như hàng chục căn hộ với diện tích gần 200m2/căn ở Bắc Kinh.
Trong khi đó, Tân Hoa xã hồi cuối tháng 6-2014 đưa tin Thượng tướng Từ Tài Hậu bị buộc tội nhận hối lộ, khai trừ khỏi đảng Cộng sản Trung Quốc và tước bỏ chức vụ trong quân đội.
Theo tờ Tuần san Phượng Hoàng, 15-3-2014, các công tố viên đã khám xét ngôi biệt thự sang trọng rộng 2.000 m2 của ông Từ ở Bắc Kinh và phát hiện dưới tầng hầm hơn 1 tấn tiền mặt gồm USD, EUR và NDT.
Cựu ủy viên Bộ Chính trị này cũng tích trữ hơn 100kg đá quý, vô số đồ vật quý hiếm và đồ cổ, tới mức 10 xe tải quân sự được huy động để vận chuyển số tài sản “chất cao như núi” này. Theo hãng Reuters, vụ việc “ngã ngựa” của ông Từ Tài Hậu là bê bối lớn nhất trong 10 năm gần đây của giới quân đội Trung Quốc.
Sau tướng Từ Tài Hậu, có thể còn “đại lão hổ” khác sa lưới
Viện Kiểm sát quân sự Trung Quốc đang hoàn tất kết luận điều tra đối với Thượng tướng Từ Tài Hậu (ảnh). Tuy nhiên, giới phân tích nhận định rằng, vẫn còn một tướng lĩnh cấp cao khác của quân đội đã lọt vào “tầm ngắm” của cơ quan điều tra và tên của vị quan chức này sẽ được công bố trong một thời điểm thích hợp - Sinablog dẫn tin từ “Sát thời cục” – một trang thông tin của nhiều nhà báo Trung Quốc, cho biết.
Tờ “Hoa Nam tảo báo” của Hồng Kông trước đó cũng dẫn lời trên một diễn đàn của ông Lưu Á Châu - Chính ủy thuộc trường Đại học Quốc phòng Trung Quốc cho hay, cuộc điều tra đối với Trung tướng Cốc Tuấn Sơn và Thượng tướng Từ Tài Hậu, đều chỉ là bước đầu trong cuộc chiến chống tham nhũng trong quân đội nước này.
Ngày 26-11, Vụ trưởng Vụ Điều ước và Pháp luật (Bộ Ngoại giao Trung Quốc) Từ Hoành đã kêu gọi Mỹ và các quốc gia phương Tây khác gạt sang một bên những nghi ngại đối với hệ thống tư pháp của Trung Quốc và phối hợp với Bắc Kinh để dẫn độ các quan chức Trung Quốc thu nhập bất chính bỏ trốn ra nước ngoài.
Mỹ, Úc, Canada - những đích đến hàng đầu của các quan chức Trung Quốc bị cáo buộc tham nhũng - cho đến nay vẫn chưa ký hiệp ước dẫn độ với Trung Quốc.