Đúng 5 ngày sau khi ông Vladimir Putin tái đắc cử Tổng thống lần thứ 5, Chính phủ Nga chính thức coi đất nước đang ở trong tình trạng chiến tranh, cụ thể là chuyển từ “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine sang thành chiến tranh. Lý do được phía Nga đưa ra để lý giải cho sự chính danh lại này là phương Tây đã can thiệp quá trực tiếp và sâu rộng vào cuộc chiến giữa Nga và Ukraine.
Lý do này đúng là xác đáng nhưng không phải duy nhất. Chỉ vài hôm sau sự thay đổi định danh này đã xảy ra vụ tấn công khủng bố vào buổi hoà nhạc ở ngoại ô thủ đô Moscow. Vì thế, tính thời sự của việc thay đổi định danh cuộc chiến ở Ukraine càng thêm gia tăng.
Cuộc chiến Nga - Ukraine đã bước sang năm thứ ba. Hiện không thấy có bất cứ dấu hiệu nào từ 2 phía, châu Âu cũng như trên thế giới cho thấy cuộc chiến có thể sẽ sớm được chấm dứt trong tương lai. Những tổn hại về người và của đối với cả Ukraine lẫn Nga đều rất lớn.
Chiến sự không còn bị bó hẹp trên phạm vi lãnh thổ của Ukraine mà còn vào sâu lãnh thổ của Nga. Ukraine trên thực tế đã trở thành nơi thanh lý vũ khí cùng đạn dược cũ của Mỹ và nhiều thành viên NATO cũng như thực địa thử nghiệm một số chủng loại vũ khí mới và thiết bị chiến tranh hiện đại của họ.
Chừng nào cuộc chiến Nga - Ukraine còn dai dẳng thì chừng ấy cuộc đối địch không khoan nhượng giữa Nga và các nước phương Tây sẽ chưa thể kết thúc. Mỹ, EU, NATO và đồng minh không những chỉ đổ tiền của và vũ khí để giúp Ukraine đối đầu với Nga mà trên thực tế còn đã rải rác triển khai cố vấn quân sự, hỗ trợ tình báo và thậm chí đã có cả binh lính lẻ tẻ tham chiến trực tiếp ở nước này.
Trong thời gian vừa qua, từ phía NATO đã bắt đầu có những toan tính đưa binh lính tới tham chiến ở Ukraine. Tất cả những diễn biến này đã tạo nên một thực tế ở Nga, Ukraine và châu Âu làm cho cái tên gọi “chiến dịch quân sự đặc biệt” hoàn toàn không còn thích hợp, không phản ánh đúng thực tế trên chiến trường và bản chất sâu rộng của cuộc chiến.
Với việc thay đổi cách nhìn nhận để đặt đất nước vào tình trạng chiến tranh, Chính phủ Nga vừa chính thức hóa thực tế vừa tạo nền tảng pháp lý quốc gia và chuẩn bị cho người dân tâm thế và tâm lý cần thiết để tiến hành những bước đi mới về đối nội cũng như đối ngoại trong thời gian tới.
Đối với ông Putin, nhiệm kỳ Tổng thống thứ 5 là nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên nước Nga được đặt trong tình trạng có chiến tranh. Đây là tình huống mà Tổng thống được hiến pháp trao cho những quyền hành pháp đặc thù để lãnh đạo đất nước trong những điều kiện đặc biệt. Trong tình cảnh chiến tranh, quyền và trách nhiệm của người dân cũng sẽ khác.
Cho nên qua đây cũng còn có thể thấy phía Nga chắc đã thức thời và thực tiễn hơn trong nhìn nhận lại hơn hai năm qua, đồng thời hạ quyết tâm đạt mọi mục tiêu đã đề ra khi phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine, phá bỏ mọi ràng buộc về thời gian, phạm vi và mức độ tác chiến của “chiến dịch quân sự đặc biệt” thuần tuý.
Nhưng đồng thời cũng có thể thấy việc chính thức hóa thực tế này phản ánh dự liệu của Nga là thời gian tới cả cuộc chiến tranh với Ukraine lẫn cuộc đối địch với khối các nước phương Tây sẽ còn quyết liệt và không khoan nhượng hơn hẳn hai năm qua.
