Chính sách 'tiếp sức' cho công tác xóa mù chữ ở vùng khó Nghệ An

Nỗ lực "phủ xanh" tri thức nơi rẻo cao

Nghệ An là một trong những tỉnh có diện tích lớn cả nước, trong đó khu vực miền núi chiếm tới 83%. Với dân số gần 3,5 triệu người, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số và cư dân miền núi chiếm tới 36,3%.

Do điều kiện sinh hoạt, sản xuất không thuận lợi, địa hình chia cắt nên việc phát triển kinh tế - xã hội và đời sống người dân miền núi còn gặp nhiều khó khăn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng mù chữ, tái mù chữ vẫn xảy ra dai dẳng trên địa bàn.

Xác định xóa mù chữ là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm nâng cao dân trí, phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, những năm qua, chính quyền tỉnh Nghệ An mở nhiều lớp học xóa mù chữ, thu hút hàng trăm học viên lớn tuổi tham gia.

Để những lớp học này đạt hiệu quả thực chất, ngành Giáo dục Nghệ An đã tổ chức 23 lớp tập huấn, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giáo viên cắm bản, đồng thời cấp phát miễn phí hàng trăm bộ tài liệu, học liệu thiết thực, phù hợp với văn hóa và ngôn ngữ bản địa.

Từ những nỗ lực bền bỉ ấy, năm 2022, Nghệ An vinh dự được công nhận đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2; hoàn thành phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi; đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học mức độ 3 và phổ cập giáo dục THCS mức độ 1.

Ông Nguyễn Trọng Hoàn – Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, trong thời gian qua, ngành Giáo dục đồng thời triển khai nhiều giải pháp trong công tác xóa mù chữ. Từ việc tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch có tính chiến lược, lâu dài để chỉ đạo công tác; đến việc chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục để xây dựng kế hoạch mở lớp.

Theo ông Hoàn, một trong những giải pháp quan trọng, quyết định hiệu quả của công tác xóa mù chữ là công tác tổ chức và duy trì lớp học. Chính vì thế, xác định việc tổ chức và duy trì lớp học là nhiệm vụ chính được giao cho các trường tiểu học đóng trên địa bàn. Đồng thời, có sự phối hợp tham gia của các tổ chức, đoàn thể, các lực lượng xã hội địa phương.

Về thời gian tổ chức lớp học, đa số học viên các lớp xóa mù chữ phần lớn trong độ tuổi lao động chính của gia đình, nên các lớp học được tổ chức linh hoạt. Thời gian có thể vào những ngày cuối tuần, ban đêm, giữa các mùa vụ lao động, sản xuất; có thể vào thời điểm học viên rảnh rỗi nhất.

Đối với người tham gia giảng dạy các lớp xóa mù phải chọn lựa những người tâm huyết, yêu nghề, ưu tiên giáo viên là người địa phương, biết tiếng của đồng bào, hiểu rõ các phong tục, tập quán địa phương.

Tạo động lực bằng chế độ đãi ngộ kịp thời

Chia sẻ về chuyên môn, ông Nguyễn Trọng Hoàn nhấn mạnh phương châm giảng dạy phải là cầm tay chỉ việc. Các bài học được minh họa bám sát thực tế sinh hoạt, lao động, giúp người học dễ hiểu, nhớ lâu và vận dụng ngay vào cuộc sống hàng ngày.

Đặc biệt, quá trình giảng dạy, giáo viên từng bước cho học viên tiếp cận với công nghệ thông tin thông qua các phương tiện sẵn có, sự hỗ trợ từ nhà trường như: tivi, máy chiếu, điện thoại di động, mạng internet…

Trong khóa học, phải lồng ghép tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao tạo hứng thú cho người học được duy trì... Đến cuối kỳ, kết quả đánh giá được thực hiện đúng quy chế.

Tuy nhiên, đi kèm đó là động viên người học bằng nhiều biện pháp sáng tạo luôn được khuyến khích, tạo sự hứng thú, phấn khởi, có động lực phấn đấu qua điểm số, nhận xét của giáo viên, bạn bè, người thân và tự nhận xét của người học.

Đồng thời, các chế độ, chính sách đối với người dạy và người học được chi trả kịp thời theo các quy định hiện hành. Điều này tạo động lực cho những người tham gia giảng dạy cũng như tham gia học.

Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT chia sẻ, do Nghệ An là tỉnh khó, xuất phát điểm không thuận lợi nên tình trạng mù chữ, tái mù chữ vẫn xảy ra. Đặc biệt, số người mù chữ nằm rải rác ở các bản vùng sâu, vùng xa nên rất khó trong việc tổ chức mở lớp.

Bên cạnh đó, việc huy động học viên ra lớp, duy trì sĩ số học viên đi học chuyên cần cũng hết sức nan giải do đa số học viên đều là nữ, trong độ tuổi lao động chính của gia đình.

Ngoài ra, vào mùa nương rẫy, nhiều người thường đi làm xa nhà, xa bản. Một số người do lớn tuổi nên tâm lý của một số học viên còn e dè, xấu hổ khi đi học.

Do vậy, thời gian tới, ngành Giáo dục tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan khảo sát, tiếp tục mở các lớp học xóa mù chữ để nâng cao dân trí cho đồng bào dân tộc các bản vùng cao biên giới tỉnh Nghệ An.