Hãng thông tấn Reuters dẫn lời Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và Tình báo Quốc hội Ukraine Roman Kostenko, cho biết UAV, không phải pháo binh lớn, hạng nặng, là tác nhân gây ra khoảng 70% thương vong cho các lực lượng Ukraine.
Trận chiến bây giờ không còn giống với thời kỳ đầu cuộc xung đột bởi binh lính hầu hết tử vong hoặc mất chân tay vì UAV gắn thuốc nổ.
Các phi công UAV, được bảo vệ an toàn trong những boongke kiên cố hoặc những vị trí ẩn trong rừng, tấn công thông qua điều khiển từ xa và màn hình video, thường cách xa chiến trường.
Những xe bọc thép chở quân thông thường không còn đủ khả năng bảo vệ những người lính. Binh sĩ giờ đây phải đi bộ hàng km, cẩn thận che giấu hành tung khi vượt qua các vùng đất đầy rẫy UAV.
"Mỗi lần như vậy, chúng tôi cảm thấy như đang đối đầu hàng nghìn tay súng bắn tỉa trên bầu trời", trung sĩ chỉ huy người Ukraine có mật danh Taras, 31 tuổi, nhớ lại.
Bohdan, phó chỉ huy Lữ đoàn Cảnh sát Quốc gia Ukraine, cũng cho biết: "Bạn có thể tránh hỏa lực pháo binh nhưng UAV là một loại ác mộng khác".
Tình cảnh binh sĩ Ukraine đang phải đối mặt diễn ra khi mối quan hệ bấp bênh giữa Kiev và chính quyền Tổng thống Donald Trump đe dọa tương lai viện trợ quân sự, những loại vũ khí thông thường trị giá hàng tỷ USD mà Mỹ cung cấp cho Ukraine đang mất dần tầm quan trọng.
Trong tổng số 31 xe tăng Abrams hiện đại Mỹ chuyển cho Ukraine vào năm 2023, đã có 19 chiếc bị phá hủy, vô hiệu hóa hoặc bị Nga thu giữ. Nhiều chiếc hư hỏng do đòn tấn công bằng UAV.
Ở chiều ngược lại, UAV rẻ và dễ chế tạo hơn nhiều. Năm ngoái, chúng đã giúp bù đắp đáng kể khoảng trống nguồn cung pháo binh và tên lửa từ phương Tây dành cho Ukraine. Quy mô sản xuất UAV thời chiến thực sự gây kinh ngạc.
Chỉ huy Bohdan cho hay năm 2024, Ukraine đã sản xuất hơn một triệu UAV FPV. Nga trong khi đó tuyên bố có thể sản xuất hơn 4.000 chiếc mỗi ngày và tuyên bố tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất trong năm nay.
Chỉ huy lực lượng UAV Ukraine, đại tá Vadym Sukharevsky, cho hay dù hiệu quả đến đâu, UAV vẫn không thể thay thế vũ khí thông thường. Pháo hạng nặng và các vũ khí tầm xa khác vẫn cần thiết vì nhiều lý do, như bảo vệ quân đội hay nhắm vào các tiền đồn, hệ thống phòng không của đối phương.
Vị chỉ huy này cũng lưu ý việc UAV ngày càng được sử dụng rộng rãi có thể thay đổi bản chất chiến trường. Các chiến thuật chiến trường tại Ukraine chắc chắn sẽ được rất nhiều quốc gia phân tích và noi theo.
Tại đây, UAV có thể thực hiện mọi nhiệm vụ. UAV trang bị súng có thể bắn hạ các UAV khác. UAV phòng không đang được phát triển để tiêu diệt UAV trinh sát bay ở tầm cao hơn trên bầu trời. Các nhà sản xuất cũng đang phát triển UAV cỡ lớn phục vụ như tàu mẹ cho đàn UAV con, tăng khoảng cách bay và hạ gục mục tiêu.
UAV phát triển đồng nghĩa các phương thức tác chiến điện tử nhằm gây nhiễu tín hiệu cũng ngày càng được mở rộng trên chiến trường.
Lượng lớn chưa từng có thiết bị gây nhiễu đã được bố trí rải rác khắp tiền tuyến của Ukraine nhằm vô hiệu hóa UAV, làm nhiễu loạn phổ điện từ vốn cũng cho phép GPS, liên lạc quân sự, thiết bị dẫn đường, giám sát và radar hoạt động.
Một loạt cách đối phó với UAV khác có công nghệ thấp đến mức đáng ngạc nhiên. Binh lính phủ xe tăng bằng lưới chống UAV hay các cấu trúc tự chế từ tấm kim loại, cao su và gỗ như một lớp bảo vệ.
Những gì diễn ra trong ba năm qua, đặc biệt là xu hướng phát triển vượt bậc của UAV, đã khiến một số lãnh đạo phương Tây phải đặt câu hỏi về những quan niệm quân sự truyền thống.
"Tôi nghĩ chúng ta đang chuyển sang chiến tranh công nghệ", Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, hồi tháng một.
"Vì vậy, chúng ta thực sự cần phải suy nghĩ toàn diện về phòng thủ tập thể. Những tiến bộ diễn ra quá nhanh đến nỗi tất cả chúng ta cần phải cảnh giác với nó", ông nói thêm.
