Không ít trẻ được đưa đến trong tình trạng xuất huyết vùng họng, đường thở, tính mạng bị đe dọa nhưng cha mẹ không biết con bị hóc khi nào.
Liên tiếp các ca trẻ nhập viện vì hóc dị vật
Gần đây nhất, ngày 8/7 vừa qua BV Nhi Trung ương đã tiến hành phẫu thuật gấp dị vật là mảng xương gà cho một bệnh nhi là bé H.V.M.Q, 2 tuổi ở Thái Bình. Bệnh nhi được đưa đến cấp cứu tại BV Nhi Trung ương vào ngày 20/6 trong tình trạng sốt cao, quấy khóc, ho nhiều.
Theo lời kể của người nhà bệnh nhi, trước đó khoảng một tháng cháu Q có sốt, ho thành cơn, thở khò khè, khản tiếng, được đưa vào bệnh viện Nhi Thái Bình điều trị với chẩn đoán viêm phế quản nhưng không đỡ và được chuyển lên bệnh viện Nhi Trung ương.
Theo Ths.BS Đặng Ánh Dương - Phó trưởng khoa Hồi sức Ngoại (BV Nhi Trung ương), sau khi vào viện, bệnh nhi được chẩn đoán là viêm thanh khí phế quản cấp. Trẻ được điều trị kháng sinh, giãn phế quản, khí dung, nhưng sau 1 tuần tình trạng bệnh nhi vẫn không tiến triển.
Các bác sĩ tiến hành nội soi phế quản thì phát hiện bệnh nhi bị hẹp khí quản do chèn ép từ ngoài vào. Kết quả chụp CT lồng ngực cho thấy có áp xe thực quản do dị vật gây hẹp lòng thực quản và khí quản. Tiếp tục chụp thực quản cản quang phát hiện có hẹp nhẹ thực quản.
Bệnh nhân được chỉ định tiến hành nội soi thực quản gắp dị vật. Tuy nhiên, do dị vật kích thước lớn, găm sâu vào thành thực quả, việc gắp dị vật rất khó khăn, gây nguy hiểm cho bệnh nhân nên các bác sĩ phải tiến hành mổ mở.
Dị vật được lấy ra là mảnh xương gà kích thước 22x23x5mm. Nhìn thấy dị vật là mảnh xương gà to được gắp ra khỏi thực quản của trẻ, gia đình bệnh nhi đã tá hỏa bởi họ cũng không biết trẻ bị hóc xương gà từ khi nào và vì sao.
Bác sĩ Dương cho biết, hiện tại, bệnh nhân vẫn đang được điều trị tích cực hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn, điều trị chống nhiễm trùng tại bệnh viện.
Trước đó, một bé trai 12 tháng tuổi ở Hà Nội cũng được các bác sĩ BV Nhi Trung ương cứu sống khi gắp ra được mảnh xương lợn có trong thực quản. Khi nhìn thấy mảnh xương lợn được gắp ra của con mình, bố mẹ bé cũng không thể nhớ được thời điểm và hoàn cảnh khiến con mình bị hóc xương.
Gia đình chỉ cho biết, bé có được ăn cháo hầm cùng xương, sau khi ăn có nôn trớ nhưng vẫn sinh hoạt bình thường. Chỉ đến khi thấy con bỗng bị sốt cao liên tục, quấy khóc nhiều, gia đình đã đưa đi khám tại BV Nhi Trung ương thì mới phát hiện thực quản của bệnh nhi có dị vật.
May mắn, bé trai này đã được tiến hành nội soi, gắp thành công dị vật ra mà không gây thêm bất cứ tổn thương nào. Các bác sĩ cho biết, trường hợp này nếu không được can thiệp sớm, để lâu sẽ gây ra áp-xe thực quản, dẫn tới thủng thực quản, nguy hiểm đến tính mạng.
Cách sơ cứu khi trẻ bị hóc
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng khoa Nhi, BV Bạch Mai - cho biết: Hàng năm khoa cũng tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ bị hóc dị vật đến cấp cứu.
Dị vật đường hô hấp và đường tiêu hóa ở trẻ em là những tai nạn sinh hoạt có thể tránh được nhưng lại rất hay gặp ở trẻ nhỏ. Lỗi không phải do trẻ mà phần nhiều chính bởi sự bất cẩn của các bậc phụ huynh.
Nhiều có những bé được cứu sống, phục hồi tốt nhưng có những trẻ không may mắn, bị biến chứng não, thậm chí tử vong trước khi đến viện.
Do vậy, các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ không được để trẻ nhỏ chơi hoặc cầm các đồ vật có nhiều chi tiết nhỏ hoặc các loại thực phẩm dễ gây hóc như lạc, thạch, nhãn, chôm chôm …
Khi chế biến thức ăn cho trẻ nhỏ, ca mẹ cần hết sức cẩn trọng, phòng tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra. Bởi trẻ bị hóc dị vật, đặc biệt dị vật xương cứng như xương gà rất nguy hiểm, dễ gây tử vong.
Dị vật xương cứng, sắc nên dễ làm bệnh nhân bị viêm trung thất hoặc thủng thực quản. Trong trường hợp phát hiện trễ, quá trình viêm loét có thể làm thủng các mạch máu lớn nằm cạnh thực quản dẫn đến tử vong.
Trong bất kỳ trường hợp hóc xương nào, phụ huynh cũng cần đưa trẻ đến viện càng sớm càng tốt, tuyết đối không nên cố gắng dùng tay lấy dị vật vì có thể vô tình đẩy dị vật vào sâu hơn.
Đối với trẻ chẳng may bị hóc dị vật, người lớn cần thực hiện ngay thủ thuật Heimlich để lấy dị vật. Nếu dị vật không bắn ra cần lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Thủ thuật Heimlich bao gồm các bước:
+ Bước 1: Người cứu đứng sau lưng nạn nhân, một chân trước, một chân sau; chân trước lồng giữa hai chân nạn nhân.
+ Bước 2: Vòng hai tay ra trước, quàng lấy bụng nạn nhân, bàn tay ngoài nắm lấy nắm đấm của bàn tay trong (lòng bàn tay này úp xuống), áp sát vào vùng bụng phía trên rốn, ngay dưới xương ức của nạn nhân.
+ Bước 3: Giật lên thật mạnh và đột ngột theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên, liên tục 4-5 cái. Động tác này phải được thực hiện dứt khoát và không đè ép vào lồng ngực thì mới có hiệu quả.
Đối với phụ nữ có thai hoặc người béo phệ, vị trí đặt tay trên ngực tốt nhất là ngay giữa xương ức, cách mỏm ức 2-3 cm. Nên để nạn nhân ngồi tựa vào ghế để thao tác dễ hơn.
