Kết quả được ghi nhận là thấp nhất trong 15 năm trở lại đây tại Brazil, phản ánh bao quát tác động của dịch Covid-19 với nền giáo dục quốc gia.
Kỳ thi đại học tại Brazil thường được tổ chức trong 2 ngày thứ Bảy và Chủ nhật, kéo dài gần 6 tiếng, là thước đo tuyển sinh cho các trường đại học. Kỳ thi năm 2021 được tổ chức vào ngày 20 - 21/11 vừa qua theo hình thức trực tiếp. Theo khảo sát, chỉ hơn 3 triệu học sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia năm 2021, giảm 44% so với năm 2020 và thấp nhất kể từ năm 2006.
Trước đó, các chuyên gia dự đoán nhiều thí sinh đăng ký dự thi năm nay sẽ không tham dự, trong đó lý do phổ biến nhất là bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Năm 2020, khoảng 1/2 trong số 5,7 triệu thí sinh cũng không thể tham dự kỳ thi do đại dịch.
Ngoài ra, việc đóng cửa hàng loạt trường học và sự thất vọng với giảng dạy trực tuyến đã ảnh hưởng đến thái độ, động cơ học tập của hàng triệu học sinh trên cả nước. Do đó, tỷ lệ thí sinh giảm không phải vấn đề bất ngờ nhưng tiềm tàng nhiều nguy cơ cho tương lai của đất nước.
Bà Claudia Costin, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Chính sách Giáo dục Brazil, cho biết: “Khi việc học trực tiếp bị gián đoạn, học sinh lo ngại không có đủ thời gian để chuẩn bị cho các kỳ thi quan trọng. Đại dịch cũng gây ảnh hưởng đến nền kinh tế, khiến nhiều gia đình lâm vào hoàn cảnh khó khăn nên học sinh cần phải làm việc phụ giúp cha mẹ thay vì học tập”.
Trong ngày thi thứ 2, tại thành phố Rio de Janeiro, số thí sinh tham dự kỳ thi được ghi nhận tương đối thấp, giảm so với ngày thi đầu tiên. Chỉ một số ít phụ huynh đứng đợi con ngoài địa điểm thi trong khi những dịch vụ kinh doanh xung quanh khu vực thi không hoạt động. Khung cảnh đìu hiu này trái ngược với sự xôn xao, tấp nập trong nhiều năm về trước.
Bên cạnh đó, giáo dục phổ thông tại Brazil đang đứng trước nhiều thách thức. Việc tổ chức kỳ thi tuyển sinh đại học được đánh giá hạn chế phát triển dân chủ hóa giáo dục đại học. Kỳ thi này vẫn mang đậm tính chính trị, làm gia tăng bất bình đẳng giữa các học sinh trong học tập.
Bất bình đẳng trên được lý giải bởi việc tiếp cận học trực tuyến qua điện thoại thông minh, Internet còn nhiều hạn chế. Trong khi học sinh nghèo mất khả năng học tập, phải bỏ học đi làm thuê, học sinh đến từ các gia đình khá giả tiếp tục được trau dồi, trang bị kiến thức.
Chính phủ Brazil hiện chưa có những nỗ lực đáng chú ý trong việc thu hẹp bất bình đẳng giữa hai nhóm. Từ đó, tác động tiêu cực đến tính chất, ý nghĩa của kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia.
Trước đó, Bộ Giáo dục Brazil cũng xây dựng nhiều quỹ học bổng, chính sách hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn tham gia thi và đăng ký học đại học. Nhưng những nguồn ngân sách này đã bị cắt giảm đáng kể trong một vài năm trở lại đây. Do đó, tỷ lệ học sinh khó khăn có thể tiếp cận giáo dục đại học cũng giảm.
Các chuyên gia ước tính, giáo dục đại học tại Brazil còn nhiều hạn chế về quy mô, chất lượng đào tạo. Chính phủ nước này đã nỗ lực cải thiện tình trạng trên, song nếu tỷ lệ người trẻ được tiếp cận giáo dục đại học còn thấp, lĩnh vực này khó có thể thay đổi trong tương lai.
