Lý do thiếu vaccine

Cuối phiên thảo luận đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2023, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có những giải trình về lĩnh vực y tế.

Lý giải về tình trạng thiếu vaccine, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong nhiều năm qua, Bộ Y tế đã triển khai Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) với 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em và phụ nữ trong cả nước.

Giai đoạn 2016 - 2020, chương trình được thực hiện theo Quyết định số 1125 năm 2017 của Thủ tướng phê duyệt Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016 - 2020.

Bộ Y tế được bố trí kinh phí ngân sách Trung ương để thực hiện mua sắm tập trung vaccine cho Chương trình TCMR, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và vitamin A, ký hợp đồng với nhà cung ứng cấp phát cho các địa phương thực hiện.

Có 9 loại vaccine sản xuất trong nước do các đơn vị thuộc Bộ Y tế sản xuất, nên Bộ đã đặt hàng theo quy định.

Đối với các vaccine nhập khẩu, Bộ Y tế đã thực hiện cơ chế mua sắm thông qua tổ chức UNICEF theo hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt theo Điều 26 của Luật Đấu thầu. Hoặc, thực hiện đấu thầu tập trung đối với các loại vaccine đủ điều kiện có 3 đăng ký trở lên.

Đến giai đoạn 2021 - 2022, Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số theo Quyết định 1125 chỉ được thực hiện đến hết năm 2020. Theo Luật Đầu tư công sửa đổi năm 2019 không còn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số, mà chỉ còn một số hoạt động được lồng ghép vào nội dung chi của Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 và không có nội dung mua vaccine. Các nội dung còn lại chuyển thành các nhiệm vụ thường xuyên của các bộ, các cơ quan Trung ương và các địa phương.

Do vậy, Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, để có lộ trình phù hợp khi chuyển đổi cơ chế tự mua sắm bằng ngân sách Trung ương chuyển giao cho các địa phương triển khai thực hiện, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 129 năm 2020 về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2021.

Theo đó, Bộ Y tế được giao dự toán ngân sách Trung ương thực hiện mua sắm để cung ứng vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng bảo đảm cho hai năm 2021 - 2022.

“Năm 2022, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến việc triển khai một số nội dung của Chương trình này ở nhiều địa phương”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan lý giải.

Bộ Y tế thời gian qua đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường triển khai tiêm thường xuyên trong các tháng cuối năm; rà soát các đối tượng tiêm vét, tiêm bổ sung, tiêm bù cho đối tượng trẻ em, phụ nữ trên toàn quốc.

Nguồn cung thuốc ổn định

Năm nay, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, Bộ Y tế đã đề nghị Bộ Tài chính xây dựng dự toán ngân sách Nhà nước.

Trong đó, đề nghị bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ chuyển từ Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số về nhiệm vụ thường xuyên để mua vaccine Chương trình TCMR, thuốc chống lao cho người không có thẻ BHYT, thuốc ARV và vitamin A cho trẻ em.

“Tuy nhiên, trách nhiệm thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên của các bộ, ngành, địa phương. Do đó, theo quy định của Luật Đầu tư công, phân cấp ngân sách Nhà nước, Bộ Y tế không được phân kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ này”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan phân tích.

Đối với vaccine nhập khẩu 5 trong 1, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, năm 2022 đã tiến hành đấu thầu mua sắm theo quy định, nhưng không có nhà thầu nào tham gia, dẫn tới thiếu vaccine trên thị trường.

Để đảm bảo vaccine, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã làm việc, lắng nghe và trao đổi với các địa phương. Trình Chính phủ tờ trình và dự thảo nghị quyết về nội dung này.

Người đứng đầu ngành Y tế cho biết, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt để đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế cho các bệnh viện bằng việc ban hành nhiều văn bản, nghị quyết, nghị định và thông tư hướng dẫn. Điều này đã “gỡ khó” trong vấn đề mua sắm thuốc và trang thiết bị y tế. Thời gian tới, để thể chế hóa, những nội dung này sẽ được đưa vào luật để trình Quốc hội.

Theo bà Lan, đến thời điểm này, nguồn cung thuốc cơ bản ổn định. Bộ Y tế đã gia hạn được 10.572 thuốc. Đến nay, cả nước có 22.000 đầu thuốc, đủ cung ứng cho thị trường, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cho rằng, hiện nay, nguồn trang thiết bị y tế cũng đã được đảm bảo. Vấn đề liên quan đến tâm lý và triển khai thực hiện mua sắm cũng cơ bản được tháo gỡ.

Bộ trưởng dẫn chứng, ở Bệnh viện Bạch Mai, trung bình mỗi ngày có 7.000 - 8.000 bệnh nhân. Lãnh đạo bệnh viện cho rằng đã đáp ứng được cơ bản các nhu cầu về thuốc, không khó khăn vướng mắc gì. Song, một số nơi vẫn tâm lý e ngại, né tránh trong quá trình thực hiện mua sắm thuốc và trang thiết bị y tế.