Không lực Hoàng gia Anh (RAF) đã chính thức hoàn tất quá trình cho nghỉ hưu phần lớn máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon Tranche 1 (T1).
Bộ Quốc phòng nước này xác nhận rằng giai đoạn cuối cùng của quá trình trên đã hoàn tất vào ngày 31 tháng 3 năm 2025, kết thúc lô 53 máy bay đầu tiên, bắt đầu được cho ngừng hoạt động vào năm 2015.
Những chiến đấu cơ này được đưa vào sử dụng từ đầu những năm 2000, có đặc điểm kỹ thuật kém hơn so với các phiên bản hiện đại hóa của Typhoon, đó là lý do tại sao chúng đang dần được loại biên.
Quyết định này đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên đối với chiếc máy bay chiến đấu đã cung cấp khả năng phòng không cho Vương quốc Anh trong hai thập kỷ qua.
Quá trình rút T1 khỏi RAF là một phần trong chiến lược hiện đại hóa dài hạn. Những tiêm kích thuộc phiên bản sửa đổi Tranche 1 đời đầu có khả năng hạn chế hơn nhiều so với các phiên bản sau như Tranche 2 và Tranche 3 - được trang bị hệ thống vũ khí và thiết bị điện tử hàng không tiên tiến hơn.
Trong những năm gần đây, chi phí vận hành T1 ngày càng đắt đỏ do phải duy trì các hệ thống cũ và không tương thích với những tên lửa mới hơn như Meteor. Tuy nhiên việc ngừng sử dụng những cỗ máy này đã làm dấy lên những cuộc thảo luận về việc nên làm gì tiếp theo với chúng.
Một trong số những kịch bản có thể xảy ra, các chuyên gia đưa ra cả khả năng tháo dỡ để lấy phụ tùng thay thế, nhằm hỗ trợ các máy bay Typhoon còn lại - hoặc gửi một số tiêm kích sang quốc gia khác.
Đặc biệt đáng chú ý là một số chiến đấu cơ đã ngừng hoạt động có thể được cung cấp cho Ukraine - quốc gia đang rất cần tăng cường sức mạnh không quân trong bối cảnh cuộc xung đột đang diễn ra quyết liệt.
Số phận của những chiếc Typhoon T1 đã ngừng hoạt động vẫn còn chưa chắc chắn. Bộ Quốc phòng Anh không đưa ra câu trả lời rõ ràng về kế hoạch tiếp theo, chỉ giới hạn ở tuyên bố về việc hoàn tất quá trình ngừng hoạt động.
Tuy nhiên khả năng tái sử dụng chúng đang được thảo luận tích cực trong giới quân sự và các nhà phân tích. Trước đó, London đã loại trừ việc giao trực tiếp những máy bay này cho Kyiv, với lý do khó khăn về hậu cần và đào tạo phi công Ukraine, nhưng tình hình địa chính trị hiện nay có thể thúc đẩy việc xem xét lại lập trường này.
Nếu động thái trên được thực hiện, đây sẽ là một phần trong sự hỗ trợ rộng rãi hơn của phương Tây dành cho Ukraine, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí và đào tạo.
Thông tin nguồn mở bổ sung cũng giúp làm sáng tỏ bối cảnh của quyết định này. Vào tháng 3 năm 2025, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Luke Pollard xác nhận rằng RAF sẽ tập trung vào việc hỗ trợ chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine thay vì những chiếc Typhoon của họ.
Trong số 30 máy bay T1 đang hoạt động, 26 chiếc sẽ nghỉ hưu vào năm 2025, 4 chiếc còn lại dự kiến sẽ được sử dụng cho mục đích huấn luyện cho đến năm 2027.
Nhưng với áp lực ngày càng gia tăng từ Kyiv, khi Ukraine đang tìm mọi cách để bảo vệ bầu trời của mình, những chiếc Typhoon đã ngừng hoạt động lại trở thành tâm điểm chú ý.
Theo tờ The Times, trong số 49 chiếc Tranche 1 của RAF, 17 chiếc đã bị loại bỏ, 11 chiếc đang được lưu kho và 10 chiếc đóng vai trò cung cấp phụ tùng thay thế. Điều này khiến số lượng máy bay có thể chuyển giao cho các nước thứ ba bị hạn chế.
