Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang cân nhắc khả năng từ bỏ vai trò truyền thống của nước này là Tổng tư lệnh đồng minh tối cao của NATO tại Châu Âu. Kênh truyền hình NBC News đưa tin, trích dẫn nguồn tin từ Nhà Trắng.
Bước đi tiềm năng này đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách của liên minh, khi trong suốt 75 năm qua, các nhiệm vụ quan trọng ở khu vực châu Âu luôn nằm dưới sự chỉ đạo của các tướng lĩnh Mỹ.
Được biết sáng kiến này có liên quan đến ý định của ông Trump nhằm xem xét lại các cam kết của Hoa Kỳ đối với NATO, tập trung vào việc giảm sự hiện diện quân sự và chi phí tài chính.
Nguồn tin cho biết động thái như vậy có thể đi kèm với việc chuyển giao quyền chỉ huy cho các đồng minh châu Âu, một sự thay đổi chưa từng có trong cấu trúc của liên minh kể từ khi thành lập vào năm 1949.
Mặc dù chưa có xác nhận chính thức nào về kế hoạch này từ chính quyền Washington, các cuộc thảo luận về chủ đề trên đã lập tức gây ra cuộc tranh luận sôi nổi trong giới ngoại giao.
Bối cảnh của những thay đổi có thể được bổ sung bằng thông tin từ các nguồn mở. Vào tháng 3 năm 2025, có tin ông Trump sau khi trở lại nắm quyền đã gia tăng sức ép lên các đối tác châu Âu, yêu cầu họ tăng đóng góp vào ngân sách NATO.
Tại hội nghị thượng đỉnh của liên minh vào tháng 2, ông Trump công khai chỉ trích các nước EU vì thiếu chi tiêu quốc phòng, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không có ý định gánh vác vai trò mãi mãi.
Các chuyên gia cho rằng việc từ bỏ vai trò tổng tư lệnh có thể là một phần của chiến lược đó, Mỹ sẽ chuyển giao trách nhiệm cho các quốc gia như Đức hoặc Pháp.
Phản ứng từ các nước đồng minh cho đến nay vẫn còn hạn chế. Brussels lo ngại rằng động thái như vậy sẽ làm suy yếu sự đoàn kết của NATO trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Nga, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột ở Ukraine.
Theo Reuters, trong những năm gần đây, Moskva đã nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng với sự hiện diện của lực lượng Mỹ ở Đông Âu, khiến vấn đề lãnh đạo trong liên minh trở nên đặc biệt nhạy cảm.
Cùng lúc đó, một số nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm cả Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, từ lâu đã kêu gọi EU giữ quyền tự chủ lớn hơn trong chính sách quốc phòng, điều này có thể có lợi cho sáng kiến của ông Trump.
