Vườn quốc gia Cúc Phương vừa được tổ chức Giải thưởng Du lịch thế giới (World Travel Awards- WTA) khu vực châu Á- Thái Bình Dương vinh danh là "Vườn quốc gia hàng đầu châu Á 2021" (Asia"s Leading National Park 2021). Đây là năm thứ ba liên tiếp Vườn quốc gia Cúc Phương đạt danh hiệu này (2019, 2020 và 2021).
Để dành được chiến thắng này, Vườn quốc gia Cúc Phương đã vượt qua nhiều đối thủ như Vườn quốc gia Chitwan (Nepal), Vườn quốc gia Kinabalu (Malaysia), Vườn quốc gia Komodo (Indonesia), Vườn quốc gia Minneriya (Sri Lanka) và Vườn quốc gia Taman Neqara (Malaysia).
Điều này đã góp phần khẳng định sức hấp dẫn của du lịch sinh thái Việt Nam trong bản đồ du lịch khu vực và thế giới.
Vườn quốc gia Cúc Phương có diện tích là 25.000ha và cũng là rừng quốc gia đầu tiên của Việt Nam. Đặc trưng của Cúc Phương là rừng mưa nhiệt đới, xanh quanh năm cùng quần hệ động thực vật vô cùng phong phú và đa dạng.
Có không ít loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao đã được phát hiện và bảo tồn tại đây, trong đó nổi bật là loài voọc mông đen trắng được xem là biểu tượng của rừng Cúc Phương.
Năm 1960, rừng Cúc Phương được công nhận là khu bảo tồn rừng và được thành lập theo Quyết định 72/TTg ngày 7 tháng 7 năm 1962 với diện tích 20.000 ha đánh dấu sự ra đời khu bảo vệ đầu tiên của Việt Nam.
Quyết định số 18/QĐ-LN ngày 8 tháng 1 năm 1966 chuyển hạng lâm trường Cúc Phương thành VQG Cúc Phương. Quyết định số 333/QĐ-LN ngày 23 tháng 5 năm 1966 quy định chức năng và trách nhiệm của Ban quản lý rừng. Ngày 9 tháng 8 năm 1986, Cúc Phương được nêu trong danh sách các khu rừng đặc dụng theo Quyết định số 194/CT của Chính phủ Việt Nam với phân hạng quản lý là Vườn quốc gia diện tích 25.000 ha. Luận chứng kinh tế-kỹ thuật của vườn quốc gia được phê duyệt ngày 9 tháng 5 năm 1988 theo Quyết định số 139/CT và Quyết định số 139/CT ngày 09/5/1998 của Chính phủ.
Thời điểm thích hợp nhất để đến vườn quốc gia Cúc Phương là vào mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 5), lúc này thời tiết trong rừng rất mát mẻ. Tránh đi vào mùa mưa bởi lúc này đường trơn cũng như có rất nhiều muỗi và vắt, sẽ làm ảnh hưởng tới những trải nghiệm khi du lịch.
Đặc biệt đến với vườn quốc gia Cúc Phương vào tháng 5 là thời điểm bướm ở rừng Cúc Phương nở rộ nhất. Với số lượng cá thể có thể lên tới hàng triệu con cùng đua nhau khoe sắp ngợp trời, khiến cho nơi đây giống như một “rừng bươm bướm” tuyệt đẹp như trong chốn thần tiên.
Để bảo tồn và duy trì được hệ sinh thái động, thực vật tại vườn quốc gia Cúc Phương, nơi đây đã hình thành các trung tâm nghiêm cứu, và bảo tồn tại vườn quốc gia:
Vườn thực vật Cúc Phương: khu vực được xây dựng với mục đích sưu tập gây trồng các loài cây quý hiếm của Cúc Phương, Việt Nam và Thế giới. Tuyến đường thăm vườn dễ dàng, với quãng đường đi bộ là 3 km.
Trung tâm du khách Cúc Phương: Là trung tâm giáo dục du khách đầu tiên được thành lập ở Đông Dương được xây dựng do tổ chức AusAid và FFI tài trợ. Đây là điểm tham quan và cũng là nơi làm thủ tục cần thiết trước khi vào thăm rừng.
Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật: Cứu hộ, bảo tồn và phát triển các loài động thực vật hoang dã quý hiếm đang bị đe dọa nguy cấp ở Việt Nam. Ngoài ra, nơi đây còn nghiên cứu tập tính, sinh lý, sinh sản nuôi nhốt các loài động vật hoang dã quý hiếm để phục vụ công tác bảo tồn và phát triển.
Trung tâm cứu hộ thú Linh Trưởng Cúc Phương: có nhiệm vụ cứu hộ từng cá thể các loài thú Linh Trưởng quý hiếm (Voọc mông trắng, Voọc Hà Tình, Voọc đen tuyền, Voọc Lào, Voọc Cát Bà, Voọc Chà vá chân xám…)
Vường quốc gia Cúc Phương là một địa điểm du lịch nổi tiếng về sinh thái, môi trường. Cúc Phương thu hút khoảng vài trăm nghìn lượt khách hàng năm. Du khách đến đây để khám phá hệ động thực vật phong phú, chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên đẹp, tham gia các chương trình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, lửa trại, mạo hiểm, nghiên cứu và văn hóa lịch sử. Trung tâm vườn đặt tại xã Cúc Phương, Nho Quan, Ninh Bình.
