Theo TS. Vũ Thu Hương, dù có thể rất sốt ruột nhưng cha mẹ cũng phải suy nghĩ cho kĩ, người đang bị ép học khổ sở là lũ trẻ và “nỗi khổ” ấy chỉ chúng hiểu, nên đừng nghĩ bọn trẻ bị dở hơi hay là bướng bỉnh. Chúng ta hãy bình tĩnh và cùng phân tích để tìm ra cách tốt nhất khuyến khích con nhé.
“Học” mà chúng ta đang bàn ở đây là chữ học với nghĩa siêu hẹp, đó là việc hoàn tất các công việc về bài vở, không phải là tìm kiếm kiến thức trong cuộc sống một cách tự do thoải mái. Dù bố mẹ có yêu cầu hay không vẫn mang tính bắt buộc vì đó là nhiệm vụ do giáo viên giao cho.
Phân tích như vậy để hiểu, việc học ở đây không có nhiều thú vị cho lắm. Chưa kể khi lên cấp 2, quá nhiều môn học và việc ham thích mỗi môn học sẽ tùy thuộc vào “khẩu vị” của từng học sinh. Có bé thích Toán, có bé ham Lý, Hóa…, còn con của tôi thích Văn vô cùng. Vì thế, cha mẹ hãy theo sát con để tìm hiểu sở trường, sở đoản của chúng.
Sau khi tìm hiểu khẩu vị của con, chúng ta bàn đến việc làm sao để con tự giác học. Việc này chắc chắn cần tiến hành ngay từ lớp 1. Nhưng nếu bé đã lỡ qua lớp 1 thì cha mẹ cũng nên rèn cho con sớm nhất có thể.
Với các sinh lớp 1, các bé chưa hiểu rõ được nhiệm vụ cũng như quyền lợi cao cả của mình, đó là được học. Vì thế, chúng ta cần phải giáo dục cho các bé bằng một số nguyên tắc sau:
1. Không nhắc học
Các cha mẹ cần xác định rõ, việc học là việc của con, không phải của chúng ta. Vậy nên con phải tự lo là chính và nếu luôn được nhắc nhở thì sẽ nảy sinh hiện tượng con cứ chờ ta nhắc rồi nó mới học. Và do đó, nó sẽ nghĩ việc học là việc của bố mẹ (thì mới sốt sắng đến thế chứ).
2. Thường xuyên trao đổi với giáo viên
Cha mẹ hãy luôn phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên để “tố cáo” những vụ quên làm bài tập. Đương nhiên, khi đứa trẻ không bị nhắc học, nó sẽ quên luôn. Và người có đủ tư cách nhắc con học mà con vẫn hiểu việc học là của mình, chính là thầy cô giáo. Khi cô giáo phạt vì tội không hoàn thành bài tập được giao, đứa trẻ hiểu việc học là của nó chứ không phải của ai khác
3. Tuyệt đối không bênh con khi bị phạt do học lười
Các bố mẹ đương nhiên sẽ xót con vì nó bị mắng. Nhưng con sẽ ngoan hơn với lời mắng của cô giáo. Kể cả trong trường hợp con có bị phạt thì việc đó cũng rất tốt cho con. Để con có sức đề kháng về việc này và biết cách xử trí các tình huống về sau, một năm học bị cô giáo trách phạt do lười biếng sẽ có rất nhiều giá trị.
4. Phạt nặng theo giáo viên
Nghĩa là khi con bị thầy cô trách mắng vì không hoàn thành việc học, bố mẹ cũng theo đó mà có hình phạt phù hợp, đừng phạt ngay khi con mới chỉ có biểu hiện lười. Khi con thấy cả cha mẹ lẫn cô giáo đều không đồng tình với hành vi lười biếng của mình, chắc chắn con sẽ sửa chữa.
Cha mẹ hãy nhớ, phạt con nhưng không “thù vặt” nhé. Đừng nhắc đi nhắc lại những tội lỗi của con vì chả đứa trẻ nào chịu nổi cảnh bị nói dai như thế đâu.
5. Khen con đúng lúc
Khi con nhận được 1 lời khen ngợi của thầy cô, cha mẹ hãy hào phóng và hùa vào khen con thêm tí chút. Lời khen đúng lúc, đúng chỗ bao giờ cũng có tác dụng vô cùng lớn, làm động lực cho “người ta” phấn đấu hơn nữa.
6. Khen nhưng đừng thưởng
Một đứa trẻ học tốt mà được thưởng, nó sẽ luôn học chỉ để lĩnh thưởng. Hãy để con hiểu, việc học là việc của con. Là việc của bản thân, chúng sẽ cảm thấy thoải mái và có trách nhiệm hơn.
7. Cấm kị so sánh
Tuyệt đối không so sánh hoặc lấy ai đó làm gương khi giáo dục con. Đấy là sự xúc phạm nhân cách nặng nề. Con là con, con sẽ có nhiều điểm dở nhưng cũng vô khối điểm ưu. Vì thế, khi khen ngợi con, hãy khen ngợi sự phấn đấu của con, tiến bộ của con, chứ đừng khen ngợi điểm số. Có chăng, hãy so sánh con với chính nỗ lực ngày hôm qua của chúng. Điều đó sẽ khiến con hào hứng hơn nhiều.
8. Hạn chế giảng bài cho con
Khi cha mẹ chăm chăm vào giảng bài, con sẽ càng hay hỏi vặt hơn đấy. Việc học là việc của con, nếu con không hiểu, con đến gặp cô để hỏi, con có thể tìm hiểu các thông tin trong sách vở để bổ sung. Cha mẹ đừng lo lắng quá mức nếu con không hiểu và phải bỏ qua một phần bài.
Có nhiều cách để bổ sung bởi vì giáo dục Việt Nam theo vòng xoáy trôn ốc, bài học đó sẽ quay lại vào lúc nào đó và bổ sung kịp thời cho con. Hơn nữa, khi bài giảng của cha mẹ khác với cô giáo, con sẽ vô cùng hoang mang và không biết đâu là đúng. Cha mẹ can thiệp vào cô sẽ khó dạy con, đến lúc đó, áp lực sẽ dồn lên vai con và nó sẽ khổ sở hơn vì sự can thiệp này.
