Hiện, các trường nghề rộng cửa với nhiều chính sách hỗ trợ cho học sinh sau THCS.
Nhiều lựa chọn cho học sinh tốt nghiệp THCS
Theo chia sẻ của thầy cô giáo, đối với những học sinh học lực yếu, không có khả năng thi đỗ vào các trường THPT, học nghề ngay sau khi hoàn thành chương trình THCS là lựa chọn hợp lý. Nếu học THPT xong rồi đi học nghề, các em phải mất 5 năm để có bằng tốt nghiệp THPT và bằng trung cấp chuyên nghiệp. Nếu sau THCS, các em học thẳng vào trường nghề thì khoảng 2 năm vừa có bằng tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp, vừa có giấy chứng nhận hoàn thành chương trình THPT. Bên cạnh đó, học sinh sau tốt nghiệp THCS còn được miễn 100% học phí học nghề. Sau khi học xong trung cấp nghề, học viên có nhiều hướng để lựa chọn: Đi làm nghề để nuôi sống bản thân, giúp đỡ gia đình hoặc liên thông vào trường cao đẳng, đại học chính quy.
Trong cuộc cạnh tranh đào tạo, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đẩy mạnh tư vấn định hướng nghề nghiệp đi đôi với đa dạng hóa ngành nghề, hình thức xét tuyển, tạo sức hút với thí sinh. Theo TS Hồ Thanh Tâm, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Cần Thơ, công tác tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp ở các trường từ phổ thông đến đại học được đẩy mạnh trong nhiều năm qua, góp phần thay đổi cách nhìn của học sinh, phụ huynh trong việc chọn lựa ngành nghề. Hiện nay, thị trường lao động đang cần thợ. Vì vậy, trong điều kiện phù hợp với kinh tế gia đình và năng lực học tập, việc học nghề, trung cấp được nhiều học sinh lựa chọn.
Trường CĐ Cần Thơ ngoài 23 ngành nghề bậc cao đẳng, trường tuyển 14 ngành nghề trung cấp với 540 chỉ tiêu và không thu phí đào tạo chuyên môn nghề. Sau tốt nghiệp, trường ưu tiên xét tuyển các em vào học ngành nghề bậc cao đẳng cùng chuyên ngành hoặc ngành gần hoặc vừa học, vừa làm. Theo đó, các ngành nghề trung cấp dễ tìm việc làm như Du lịch lữ hành, Hành chính văn phòng, Nghiệp vụ nhà hàng khách sạn, Tin học ứng dụng… Chỉ cần tốt nghiệp THCS và yêu thích nghề, các em sẽ được xét tuyển. Với học sinh tốt nghiệp THCS, trường miễn phí ký túc xá trong học kỳ đầu tiên của năm học. Học sinh học các môn văn hóa tại trường do Khoa Ðào tạo giáo viên giảng dạy.
Trường CĐ Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ bên cạnh đào tạo trình độ cao đẳng còn tuyển sinh 3 ngành trung cấp: Bảo vệ thực vật, Nuôi trồng thủy sản và Chăn nuôi thú y. Năm 2018, 2019, trường thực hiện nhiệm vụ phân luồng đối với học sinh THCS tại 2 quận Ninh Kiều, Bình Thủy (TP Cần Thơ) và một số trường THCS vùng lân cận như Bình Minh (Vĩnh Long), Châu Thành (Hậu Giang), Lai Vung (Ðồng Tháp). Tham gia phân luồng, trường tuyển sinh trình độ trung cấp đối với học sinh tốt nghiệp THCS tăng dần qua các năm. Hiện, trường có khoảng 400 - 500 học sinh tốt nghiệp THCS đang học, với 15 ngành nghề trung cấp.
Theo Thạc sĩ Phạm Thanh Phong, Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Trường CĐ Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ: Học sinh tốt nghiệp THCS vào học các ngành nghề của trường ngày càng tăng. Trong 3 năm, các em vừa học văn hóa vừa học nghề. Trường phối hợp Trung tâm GDTX quận Bình Thủy tổ chức dạy văn hóa. Trừ học phí các môn văn hóa, học sinh được miễn học phí đào tạo chuyên môn trung cấp. Sau khóa học, học sinh được cấp Giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa THPT. Cuối năm học lớp 12, tổ chức ôn thi cho học sinh dự thi tốt nghiệp THPT. Các em muốn học nâng cao trình độ cũng được học liên thông lên cao đẳng (thời gian 1,5 năm)…
Đưa trường nghề đến gần học sinh
Công tác tư vấn hướng nghiệp và định hướng phân luồng cho học sinh sau tốt nghiệp THCS được các cơ sở đào tạo ở tỉnh Đồng Tháp đẩy mạnh thực hiện. Các trường tổ chức sinh hoạt giao lưu trực tiếp với học sinh THCS tại nơi các em đang học và mời học sinh đến tham quan, trải nghiệm nơi đào tạo. Cách làm này giúp học sinh có thêm sự tự tin khi lựa chọn ngành, nghề. Giúp học sinh đang học lớp 9 được tiếp cận nhà trường, tư vấn thông tin về kế hoạch tuyển sinh, các ngành, nghề mới, chương trình, thời gian đào tạo, các chế độ, chính sách đối với học viên khi tham gia học nghề. Đặc biệt là nhu cầu tuyển dụng lao động của các công ty, doanh nghiệp, nghiệp đoàn trong và ngoài nước...
“Tư vấn hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS giúp em và các bạn có kiến thức, kỹ năng trong việc định hướng, lựa chọn nghề. Hiện, học viên tham gia học nghề được miễn 100% học phí đối với học sinh đã tốt nghiệp THCS. Được hỗ trợ vay vốn tín dụng, học viên đạt loại khá, giỏi được xét cấp học bổng, bằng có giá trị cấp quốc gia… nên em và các bạn rất quan tâm”, em Lê Ngọc Hữu, học sinh Trường THPT Tam Nông (Đồng Tháp) cho biết.
Trường CĐ Cộng đồng Đồng Tháp cũng tăng thời lượng phổ biến các thông tin tuyển sinh của trường thông qua giao diện trên mạng xã hội Zalo, Facebook. Từ tháng 4/2022, nhà trường đã tổ chức hoạt động hướng nghiệp gắn với hoạt động mời học sinh trải nghiệm tại trường. Theo ông Nguyễn Minh Phương, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Cộng đồng Đồng Tháp: Nhà trường tiếp tục đổi mới công tác hướng nghiệp, kết nối với các đơn vị trường, hỗ trợ học sinh tiếp cận với các ngành, nghề nhà trường đang đào tạo. Trường không chỉ gắn kết với các trường THPT, mà còn cam kết dạy chữ, dạy người, dạy nghề cho các em. Học sinh khi vào học tại trường, hoàn thành chương trình, ra trường sẽ được kết nối với các đơn vị, công ty, doanh nghiệp để tạo việc làm cho các em...
Tại tỉnh Hậu Giang, để phát triển lực lượng lao động có tay nghề cao, các trường dạy nghề đã thực hiện các chính sách ưu đãi với học viên, sinh viên như miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập đối với học viên thuộc hộ nghèo… Trên địa bàn tỉnh có 2 trường cao đẳng đào tạo trình độ trung cấp, với tổng số 13 nghề. Mỗi nghề tuyển sinh từ 40 - 100 chỉ tiêu dành cho học sinh tốt nghiệp THCS. Như Trường CĐ Cộng đồng Hậu Giang hiện tuyển sinh 22 ngành nghề đào tạo, với 950 chỉ tiêu. Đến nay, cán bộ tuyển sinh của trường đã đến được khoảng 85% các trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh để tư vấn trực tiếp. Công tác tư vấn tuyển sinh tập trung giới thiệu ngành nghề, chính sách hỗ trợ, điều kiện học tập và cơ hội việc làm khi ra trường… nên nhiều học sinh quan tâm đến việc học nghề hơn.
