Kazakhstan bán 81 máy bay Liên Xô cho Mỹ
Kazakhstan đã bán 81 máy bay quân sự do Liên Xô sản xuất cho Hoa Kỳ. Trong số các máy bay được chuyển giao theo kế hoạch ra nước ngoài có MiG-27, MiG-29 và Su-24. Được biết, những chiếc máy bay này đã hết hạn sử dụng kỹ thuật và không thể sử dụng đúng mục đích.
Hồi cuối tháng 10 năm 2023, Tập đoàn RSE Kazarnaulyexport (Kazspetsexport) của Kazakhstan đã được ủy quyền của chính phủ rao bán 117 máy bay chiến đấu cả dòng MiG lẫn dòng Su được sản xuất dưới thời Liên Xô. Và đến nay, nước này đã bán được cho Mỹ tới 81 chiếc.
Việc Mỹ mua lô máy bay cũ của Kazakhstan cho thấy một khả năng là chúng sẽ được Washington chuyển giao lại cho Kiev.
Các chuyên gia của Lực lượng Vũ trang Ukraine có thể tháo rời nó để lấy các cấu kiện thiết bị còn sử dụng được để sửa chữa, thay thế các bộ phận trên số máy bay chiến đấu hỏng hóc của Không quân nước này.
Ngoài ra, khung thân của những chiếc máy bay lỗi thời có thể được sử dụng làm mồi nhử tại các sân bay để tiêu hao tiềm năng tên lửa tấn công chính xác và máy bay không người lái của Nga.
Hiện nay, các vũ khí, trang bị nói chung và chiến đấu cơ nói riêng do Liên Xô sản xuất của các đồng minh Mỹ ở Đông Âu đang cạn dần nên phương Tây đang ráo riết lùng vét các thiết bị quân sự của Liên Xô trên toàn thế giới, trong bất kỳ điều kiện nào để chuyển cho Lực lượng Vũ trang Ukraine.
Đồng thời, điều này cũng cho thấy Astana tiếp tục bị lôi kéo vào phạm vi ảnh hưởng của phương Tây ở khu vực Trung Á trong nỗ lực chia cắt phạm vi ảnh hưởng của Nga, một trong những đồng minh quân sự và chiến lược quan trọng nhất trong không gian hậu Xô Viết.
Về vấn đề này, các chuyến thăm Kazakhstan đã trở thành thường xuyên hơn của các chính trị gia từ các quốc gia không thân thiện với Liên bang Nga, ví dụ như vào ngày 24 tháng 4, người đứng đầu cơ quan ngoại giao Anh là cựu Thủ tướng David Cameron đã đến thăm Astana.
Trong chuyến thăm, các thỏa thuận đã được ký kết trong các lĩnh vực thương mại, giáo dục, môi trường và cung cấp khoáng sản.
Phát biểu trong buổi họp báo sau chuyến thăm, ông Cameron đề cập rằng, Kazakhstan được bao quanh bởi các nước láng giềng không thân thiện, do đó, điều quan trọng là London phải có sự hiện diện ở “khu vực đầy khó khăn này”.
Nga cũng muốn mua máy bay cũ của Kazakhstan
117 chiếc máy bay được rao bán hồi tháng 10/2023 gồm có: Máy bay chiến đấu-ném bom MiG-27, máy bay chiến đấu MiG-29, máy bay chiến đấu đánh chặn MiG-31 (với các biến thể B/BSM/DZ), máy bay ném bom tiền tuyến Su-24MR, cùng với một số khung máy bay Su-24 không có động cơ và hệ thống điện tử hàng không.
Trong số này đáng chú ý nhất là thông báo thanh lý 11 máy bay thuộc một đơn vị không quân ở vùng Karaganda với giá 230,5 triệu tenge. Ở Karaganda chỉ có Căn cứ Không quân 610, đóng tại Sân bay Sary-Arka, được biên chế 33 chiếc MiG-31, trong đó có 10 chiếc đã được nâng cấp mạnh.
Như vậy là 11 chiếc máy bay MiG-31 đời cũ của căn cứ này không nằm trong lô 81 chiếc được bán cho Mỹ, mà nó đã được giữ lại.
Theo nhận định của một số chuyên gia quân sự có uy tín của Nga, trước đó Moscow rất quan tâm đến việc sở hữu những chiếc MiG-31 cũ của Astana, để nâng cấp lên dòng MiG-31BM hoặc MiG-31-I làm phương tiện mang phóng tên lửa siêu thanh Kh-47M2 Kinzhal (“Dao găm”), bởi từ lâu Nga đã không còn sản xuất những máy bay dòng MiG-31 nữa.
Một điểm đáng chú ý là so với các dòng chiến đấu cơ khác, do đặc điểm tốc độ cực cao và bay trên tầng bình lưu nên khung máy bay của MiG-31 rất bền và có độ an toàn lớn (50% được làm bằng thép không gỉ, 16% bằng titan, còn lại là nhôm máy bay cao cấp) nên khung thân của MiG-31 vẫn còn rất tốt.
Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga (VKS) có thể phục hồi sử dụng những chiếc MiG-31 “Foxhound” (“Cáo săn chồn”) này, nên rất có thể Nga sẽ tìm cách mua lại lô máy bay cũ này, chỉ để sở hữu những chiếc MiG-31 và nâng cấp thành những phương tiện mang phóng tên lửa siêu thanh “Dao găm”.
Trong bối cảnh cuộc xung đột với Ukraine đã sắp hết năm thứ 2 và chuẩn bị sang năm thứ 3, việc sở hữu càng nhiều phương tiện phóng tên lửa Kinzhal đối với VKS càng là điều cần thiết, nên các chuyên gia kỹ thuật nước này sẽ tới Kazakhstan để nghiên cứu, kiểm tra tình trạng của chúng.
Hiện nay, lô máy bay được bán cho Mỹ gồm 81 chiếc MiG-27, MiG-29 và Su-24 tức là vẫn còn 36 chiếc trong đó có MiG-31 vẫn chưa được bán, nhưng không chắc chắn là Kazakhstan có bán những chiếc máy bay này cho Nga hay không.
Tuy nhiên, việc mua lại số máy bay này vẫn còn một số khúc mắc bởi kể từ ngày 19/10/2023, Kazakhstan đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu hàng hóa công nghệ cao sang Nga, nhưng không phải do hưởng ứng lệnh trừng phạt của phương Tây, mà là do các quy định của Hiệp ước về Liên minh kinh tế Á-Âu.
Nhưng theo một số chuyên gia, việc mua lại những chiếc máy bay cũ được sản xuất dưới thời Liên Xô không nằm trong số các hạn chế của lệnh cấm này, đồng thời nó cũng không mâu thuẫn với các điều khoản trong hiệp ước về hợp tác kỹ thuật quân sự song phương giữa hai nước.
