Làm chủ việc tự học: Chìa khóa thành công trong thời đại số
Học thêm từ lâu đã là một phần không thể tách rời trong hành trình học tập của học sinh Việt Nam. Ông Phạm Giang Linh, Tổng Giám đốc Galaxy Education - đơn vị sở hữu thương hiệu Hocmai, nhận xét: Học thêm là nhu cầu hiện hữu. Từ xưa đến nay, việc học không bao giờ chỉ dừng lại sau cánh cổng trường học. Vì vậy, nắn chỉnh để việc học thêm đi đúng quỹ đạo, đồng thời giúp học sinh làm chủ việc tự học là hướng đi đúng đắn.
Nhìn ra thế giới, các nền giáo dục tiên tiến như Phần Lan hay Singapore đều đề cao tinh thần tự học. Ở Phần Lan, học sinh được khuyến khích tự tìm tòi qua các dự án thực tế thay vì học thêm đại trà.
Tại Singapore, dù áp lực học tập cao, hệ thống giáo dục vẫn chú trọng trang bị kỹ năng tự quản lý thời gian và tự nghiên cứu cho học sinh.
Trong khi đó, thực tế tại Việt Nam cho thấy nhiều học sinh chưa có kỹ năng tự học bài bản, từ lập kế hoạch đến quản lý thời gian.
“Làm chủ việc tự học không chỉ hữu ích khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường mà cả sau này khi các em đi làm, bởi thời đại số đòi hỏi mỗi cá nhân phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng”, ông Phạm Giang Linh nhấn mạnh.
Câu hỏi đặt ra là:: Trước bối cảnh mới, học sinh cần thay đổi như thế nào để thích ứng và học tốt? Câu trả lời nằm ở việc "làm chủ việc tự học”.
Trước hết, học sinh cần tập trung để việc học tập chính khóa trên lớp hiệu quả hơn. Thay vì phân tán tư tưởng, trông chờ vào các buổi học thêm, các em cần chủ động lắng nghe, đặt câu hỏi và tương tác với giáo viên để nắm vững kiến thức cơ bản ngay trên lớp.
Thứ hai, việc học thêm cần trở nên chủ động và có chọn lọc. Các em nên chọn học bổ trợ các môn còn yếu hoặc cần ôn luyện để tham gia các kỳ thi quan trọng.
Và quan trọng nhất, học sinh phải "làm chủ việc tự học". Tự học, tự tìm tòi khám phá là cách tốt nhất để các em phát triển phẩm chất và năng lực cá nhân, và đặt nền móng vững chắc cho hành trình học tập suốt đời.
Em Chu Khánh Ly, học sinh lớp 7A3, trường THCS Kiến Hưng (Hà Đông, Hà Nội) cho biết: Giảm khối lượng buổi học thêm tại trường và trung tâm, em có thêm thời gian tự trau dồi kiến thức. Hiện em chọn học bổ trợ Toán và Ngữ văn là hai môn em còn yếu. Thời gian còn lại, em giúp mẹ làm việc nhà và tham gia lớp học vẽ.
Phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành cùng con. Chị Nguyễn Thị Hậu, phụ huynh học sinh Chu Khánh Ly, tâm sự: Tôi bắt đầu giúp con lập kế hoạch học tập, kết hợp giữa học trên lớp, tự học qua ứng dụng, và các hoạt động ngoại khóa. Dần dần, tôi tin con sẽ tự giác hơn và làm chủ được việc tự học.
Ở góc độ nhà trường, thầy cô cũng cần thay đổi cách tiếp cận. Thầy Vũ Khắc Ngọc, giáo viên Hệ thống Giáo dục Hocmai, nhấn mạnh: Trang bị khả năng tự học cho học sinh giờ đây là điều thiết yếu. Trong bối cảnh internet và giải trí trực tuyến phát triển, để tập trung vào việc học được là thách thức lớn. Do đó, Nhà trường và phụ huynh cần đồng hành, hướng dẫn các em xây dựng thói quen tự học.
Công nghệ giáo dục: Cánh cửa mở ra tương lai tự học
Giáo dục hiện đại không chỉ là học thuộc lòng, mà là rèn luyện tư duy, khả năng tự tìm tòi và giải quyết vấn đề. Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT không phải là rào cản, mà là cơ hội để học sinh Việt Nam chuyển từ học thụ động sang học chủ động. Tuy nhiên, để thành công, cần một sự thay đổi đồng bộ: học sinh phải sẵn sàng làm chủ việc học, phụ huynh cần đồng hành thay vì áp đặt, và nhà trường phải trang bị công cụ cùng tư duy mới.
Em Mai Lê Minh, lớp 10A8, Trường THPT Thăng Long (Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ: Tự học không có nghĩa là học một mình. Em vẫn tìm sự hỗ trợ từ thầy cô, bạn bè, hoặc các bài giảng trên các nền tảng học trực tuyến.
Trong thời đại số, công nghệ đang trở thành "trợ thủ đắc lực" cho việc tự học. Thầy Vũ Khắc Ngọc phân tích: Học thêm đại trà kiểu truyền thống - một thầy dạy cùng một chương trình cho hàng chục học sinh – không còn phù hợp. Ngày nay, các công nghệ hiện đại như AI giúp cá nhân hóa việc học, nâng cao hiệu quả tự học và phát huy tối đa năng lực của từng em. Tuy nhiên, phụ huynh và học sinh cần xác định rõ mục tiêu học tập để thiết kế lộ trình phù hợp.
Ông Phạm Giang Linh thì thông tin: Hocmai đã tiên phong giới thiệu học trực tuyến là hình thức học tập đòi hỏi sự chủ động cao từ học sinh từ năm 2007. Tự học không chỉ dành cho học sinh, mà là xu hướng tất yếu của cả xã hội. Với sự phát triển của công nghệ và các nền tảng học tập trực tuyến, học sinh ở bất kỳ đâu đều có thể chọn học với thầy cô giỏi tại Hà Nội hay TP.Hồ Chí Minh.
“Các công nghệ mới như AI Chatbot của chúng tôi giải đáp kiến thức và hướng dẫn các em phương pháp học hiệu quả, qua đó nâng cao hiệu quả tự học. Làm chủ việc tự học không chỉ hữu ích khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường mà cả sau này khi các em đi làm, bởi thời đại số đòi hỏi mỗi cá nhân phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng", ông Phạm Giang Linh chia sẻ.
