Chuyến bay PS752 của Ukraine đã bị quân đội Iran bắn rơi sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế của Tehran vào ngày 8/1/2020. Vụ việc đã cướp đi sinh mạng của tất cả 167 hành khách, chủ yếu là hành khách Canada và Iran cùng 9 thành viên phi hành đoàn Ukraine.
“Tôi nhận thấy các vụ tấn công bằng tên lửa vào chuyến bay 752 là có chủ đích và trực tiếp gây ra cái chết của tất cả những người trên máy bay” – Thẩm phán Edward Belobaba cho biết.
Theo thẩm phán trên, các nguyên đơn là một nhóm các gia đình của nạn nhân vụ tai nạn, cho rằng nhà chức trách Iran đã thực hiện hành vi khủng bố theo Đạo luật Miễn trừ Nhà nước của Canada (SIA), Đạo luật Công lý cho Nạn nhân Khủng bố (JVTA) và bộ luật hình sự.
Iran kiên quyết bác bỏ cáo buộc đã tấn công có chủ ý nhắm vào máy bay chở khách trên. Tháng trước, Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran kết luận rằng PS725 đã bị một tên lửa Iran vô tình bắn vào sau khi bị nhầm với một mục tiêu thù địch trong cuộc đối đầu với Mỹ.
Quân đội Iran cho biết họ đã cảnh giác cao độ vào thời điểm vụ tai nạn xảy ra vài giờ sau khi họ bắn tên lửa vào 2 căn cứ Mỹ ở Iraq để trả đũa vụ sát hại tướng Qasem Soleimani của Iran thiệt mạng.
Tuy nhiên, trong quyết định của mình, thẩm phán Belobaba đã bác bỏ khẳng định này và nói rằng về sự cân bằng xác suất, không có xung đột vũ trang nào trong khu vực vào thời điểm máy bay bị bắn. Thẩm phán cũng yêu cầu Iran phải bồi thường chi phí pháp lý cho các nguyên đơn.
Việc áp dụng SIA có nghĩa là Iran sẽ không còn được bảo vệ bởi quyền miễn trừ của nhà nước, nó cho phép gia đình các nạn nhân theo đuổi các biện pháp dân sự chống lại Tehran. Ottawa và Kiev cũng ám chỉ mạnh mẽ về việc đưa Iran ra Tòa án Công lý Quốc tế về vụ bắn rơi máy bay.
Các quan chức Iran chưa có phản hồi chính thức về phán quyết này. Cùng với báo cáo cuối cùng của Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran, Tehran cũng buộc tội một số quan chức quân sự giấu tên vì đã đóng vai trò trong vụ việc này. Tuy nhiên, Canada và Ukraine bác bỏ phát hiện này và bày tỏ nghi ngờ rằng Iran sẽ bắt bất kỳ ai chịu trách nhiệm về vụ bắn máy bay.
