Một trong những bí ẩn của Hệ Mặt trời vừa được làm sáng tỏ từ một nguồn không ai ngờ tới: buổi trình chiếu tại nhà chiếu hình vũ trụ của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ.
Mùa thu năm ngoái, các chuyên gia tại bảo tàng ở New York đang chuẩn bị cho buổi công chiếu công chúng chương trình “Encounters in the Milky Way” – một hành trình khám phá dải Ngân Hà qua các chuyển động của sao và thiên thể.
Trong quá trình tinh chỉnh cảnh mô phỏng vùng Oort Cloud — khu vực xa xôi vượt ra ngoài sao Diêm Vương, chứa đầy băng tích cổ đại từ thời kỳ hình thành Hệ Mặt Trời — một phát hiện lạ thường xuất hiện trên mái vòm chiếu.
“Vì sao lại có một xoắn ốc ở đó?”, bà Jackie Faherty, nhà thiên văn học tại bảo tàng, thốt lên khi nhận thấy cấu trúc kỳ lạ xuất hiện trên hình chiếu.
Vùng Oort Cloud bên trong, vốn gồm hàng tỉ sao chổi, hiện lên như một thanh trung tâm có hai nhánh xoắn, giống hệt cấu trúc của dải Ngân Hà — điều chưa từng được ghi nhận trước đây.
Từ lâu, các nhà khoa học tin rằng Oort Cloud có hình cầu hoặc lớp vỏ dẹt, bị ảnh hưởng bởi trọng lực từ các hành tinh lớn và thiên hà. Tuy nhiên, cảnh chiếu 3D gợi ý về một hình dạng phức tạp hơn nhiều.
Bảo tàng đã lập tức liên hệ với ông David Nesvorny từ Viện Nghiên cứu Tây Nam, người cung cấp dữ liệu cho mô hình này. “Đó thật sự là một sự tình cờ kỳ lạ”, ông nói với báo chí.
Sau khi nhận ra mình có thể đã khám phá ra điều mới mẻ, nhóm nghiên cứu đã công bố phát hiện trên tạp chí The Astrophysical Journal đầu năm nay.
Ông Andre Izidoro, nhà khoa học hành tinh tại Đại học Rice (Mỹ), dù không tham gia nghiên cứu, cũng đánh giá phát hiện này là “bước ngoặt nổi bật trong cách hiểu của chúng ta về rìa ngoài Hệ Mặt trời”.
Tuy nhiên, theo ông Izidoro, do khoảng cách quá xa, việc quan sát trực tiếp để xác nhận hình xoắn ốc này sẽ rất khó. Các quỹ đạo của sao chổi có thể cung cấp thêm dữ liệu hỗ trợ.
Buổi chiếu “Encounters in the Milky Way”, do diễn viên Pedro Pascal lồng tiếng, còn mang đến nhiều hình ảnh mãn nhãn khác như quá trình hợp nhất giữa dải Ngân Hà và thiên hà Sagittarius nhỏ hơn.
Dù có yếu tố trình diễn, bảo tàng vẫn luôn đặt yếu tố chính xác khoa học lên hàng đầu, theo ông Carter Emmart, giám đốc trực quan hóa khoa học tại đây. Và chính sự cẩn trọng đó đã dẫn tới phát hiện bất ngờ.
“Bạn không bao giờ biết mình sẽ tìm ra điều gì”, ông Emmart nói.
