Đây là một trong những mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của các năm học, tuy nhiên, công tác này đang đứng trước không ít khó khăn, vướng mắc. Thực tế triển khai công tác phân luồng học sinh tại tỉnh Quảng Nam đã cho thấy rõ được vấn đề này.
Tồn tại nhiều vấn đề bất cập
Sau khi nắm bắt những con số về tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng trong các năm học gần đây trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, Nhà giáo ưu tú Hà Thị Thu Sương - Chủ tịch Hội Cựu giáo chức tỉnh Quảng Nam - bày tỏ: Năm học 2012 - 2013, cả tỉnh Quảng Nam có 4.180 học sinh bỏ học.
Sang năm học 2013 - 2014 con số học sinh bỏ học là 3.175 và năm học 2014 - 2015 là 3.083 em học sinh. Năm học 2015 -2016 vừa qua, số lượng học sinh bỏ học giảm xuống còn 2.489. Số lượng học sinh bỏ học qua các năm học có giảm, nhưng với những con số và tỷ lệ này như vậy thì đây vẫn là vấn đề đáng báo động.
Trong số học sinh bỏ học thì phần lớn là học sinh bậc THPT, ví như năm học 2015 - 2016 có đến 1.850 em học sinh THPT bỏ học. Qua đó, có thể thấy rằng ngân sách của tỉnh Quảng Nam chi cho mỗi học sinh là 4 triệu đồng/năm thì với con số gần 2.500 học sinh bỏ học thì mỗi năm địa phương mất cả chục tỷ đồng. Đây rõ ràng là một sự đầu tư không hiệu quả, lãng phí lớn.
Nhà giáo ưu tú Hà Thị Thu Sương chia sẻ, số lượng học sinh không tốt nghiệp THPT trong 2 năm gần đây cũng khiến đội ngũ cán bộ, giáo viên ngành GD&ĐT rất băn khoăn. Trong đó, tại Kỳ thi THPT quốc gia năm 2015, Quảng Nam có 2.034 em trượt tốt nghiệp trong tổng số 18.776 HS dự thi.
Năm học 2015 - 2016, cả tỉnh có 16.229 học sinh dự thi nhưng có đến 2.053 em không thể tốt nghiệp THPT. Từ câu chuyện quá nhiều học sinh không đỗ tốt nghiệp THPT cần phải xem lại cách dạy và học, kể cả việc phân tuyến tuyển sinh lớp 10 hiện nay của tỉnh Quảng Nam vì cách làm này có nhiều bất cập.
Theo bà Hà Thị Thu Sương, tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng và không tốt nghiệp khá nhiều đã cho thấy hiệu quả, chất lượng giáo dục của Quảng Nam còn thấp.
Một trong những nguyên nhân chính của vấn đề này là do phân tuyến tuyển sinh, tỷ lệ tuyển sinh quá cao và hoạt động giáo dục của các trường còn nhiều hạn chế.
Cần có những giải pháp đồng bộ trong phân luồng học sinh
Trong những năm học qua, ngành GD&ĐT Quảng Nam đã tập trung đẩy mạnh thực hiện phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp trung học.
Cùng với việc triển khai các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, Bộ GD&ĐT về thực hiện phân luồng học sinh. Đặc biệt, Chỉ thị số 10 (5/12/2011) của Bộ Chính trị, Nghị quyết 29 (4/11/2013) của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT cũng nhấn mạnh đến yêu cầu phân luồng nhằm tạo nguồn lao động có chất lượng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đó, tỉnh Quảng Nam đã có nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ công tác phân luồng học sinh. Tuy nhiên, vấn đề là đến nay vẫn chưa tạo được chuyển biến tích cực. Thực trạng các trường cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp chưa thực sự thu hút được số lượng học sinh diện “phân luồng” vào học.
Theo ông Lê Đình Dưỡng - Trưởng phòng Giáo dục thường xuyên - chuyên nghiệp (Sở GD&ĐT Quảng Nam), hiện nay công tác phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp trung học gặp phải rất nhiều khó khăn.
Năm 2015, cả tỉnh chỉ có 109 học sinh chưa tốt nghiệp THPT và 147 HS tốt nghiệp THCS vào học nghề, trung cấp chuyên nghiệp so với quy mô 6.000 em.
Nhiều cán bộ quản lý giáo dục cũng tỏ ra hết sức trăn trở, lo lắng trước một thực tế đáng lo ngại này, bởi vì, hiện nay thực hiện phân luồng học sinh nhưng không có “luồng” để học sinh đi.
Ông Nguyễn Tấn Ngọc - Trưởng phòng GD&ĐT thị xã Điện Bàn - bày tỏ: “Chúng tôi rất băn khoăn với mục tiêu phân luồng 30% học sinh đi học nghề sau khi học xong THCS. Bởi vì, chúng tôi không biết các em sẽ đi học ở đâu, trường nào đào tạo, học ngành nghề gì, đầu ra việc làm ra sao…
Đó là những câu hỏi rất thực tế mà nhưng chưa có lời giải mà chưa kể tới tâm lý, suy nghĩ của gia đình học sinh đều có chung mong muốn cho con em mình học xong để có tấm bằng tốt nghiệp THPT trong tay rồi mới tính đến chuyện học nghề”.
Bên cạnh đó, phụ huynh học sinh chẳng thể an tâm khi con em mình tuổi còn quá nhỏ, mới 15 tuổi mà phải sống xa gia đình, giữa xã hội hết sức phức tạp, nhiều cám dỗ mà các em chưa hề được trang bị kiến thức, kỹ năng đầy đủ.
Đối với các trường nghề hay trung cấp chuyên nghiệp, hiện nay họ thật sự vẫn chưa coi trọng việc tuyển sinh đối với đối tượng tốt nghiệp THCS mà quan tâm chủ yếu là tốt nghiệp THPT.
Công tác phân luồng không hiệu quả, cho nên tình trạng học sinh tốt nghiệp THCS bao năm qua vẫn “dồn toa” vào các trường THPT. Từ đó dẫn đến thực trạng học sinh bậc THPT bỏ học nhiều vì học lực quá yếu không theo kịp chương trình.
Tỷ lệ học sinh không tốt nghiệp THPT nhiều cũng đã gây lãng phí rất lớn cho gia đình và xã hội. Rõ ràng hiện nay, công tác phân luồng vẫn là bài toán nan giải và chưa có lối ra.
