Triệu Vân là danh tướng nhà Thục Hán vào thời kỳ Tam Quốc. Trong chính sử, tư liệu ghi chép lại về ông tương đối ít nhưng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Triệu Vân lại được miêu tả cực kỳ hùng tráng.
Không chỉ võ nghệ cao cường, lãnh binh tác chiến dũng mãnh, mà cả trí tuệ và nhân phẩm đều gần như hoàn hảo.
Triệu Vân được gọi là Thường Sơn tướng quân, cả đời chinh chiến hầu như bất bại, cầm thương chiến đấu đến khi bệnh già mà mất, kết cục hoàn mỹ.
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, hình ảnh Triệu Vân cầm trường thương, khoác giáp bạc, cưỡi bạch mã uy phong lẫm liệt. Nhiều lần xuất trận giúp xoay chuyển tình thế, nhiều lần cứu thoát Lưu Bị khỏi thời điểm nguy nan.
 |
Thứ nhất, tại trận chiến ở Nhương Sơn, Lưu Bị bị đại quân Tào Tháo bao vây, trong lúc tháo chạy thì bị Trương Hợp và Cao Lãm vây chặn. Lưu Tịnh vì muốn cứu Lưu Bị nên chủ động khiêu chiến Cao Lãm nhưng bị Cao Lãm giết chết.
Trong lúc Lưu Bị đối mặt với thời khắc nguy cấp, Triệu Vân xuất hiện kịp thời, không nói một lời, xuất thương đâm Cao Lãm ngã ngựa, động tác nhanh như điện xẹt, dứt khoát, quyết đoán.
Tại hồi 31 trong Tam Quốc Diễn Nghĩa viết: "Huyền Đức đang hoảng, hậu quân Cao Lãm bỗng rối loạn, một viên tướng xông đến, thương giương lên, Cao Lãm xoay mình ngã ngựa. Trợn nhìn, thì ra là Triệu Vân".
Danh tướng Cao Lãm là một trong tứ đình trụ Hà Bắc, có thể sánh với mãnh tướng Hứa Chử, vậy mà mất mạng như vậy dưới mũi thương của Triệu Vân.
Tiếp đến là tại trận chiến Di Lăng, Lưu Bị phạt Ngô bị Lục Tốn đánh bại, bị quân Ngô dáo diết truy đuổi. Tưởng chừng chỉ còn nước rơi vào tay địch thì Triệu Vân đuổi kịp, một thương đoạt mạng Chu Nhiên, chiêu thức nhanh như gió, khiến đối phương không kịp phản kháng.
Lục Tốn hay tin Triệu Vân đế ứng cứu Lưu Bị, liền ngay lập tức ra lệnh dừng truy đuổi, lui quân.
Tại hồi 84 trong Tam Quốc Diễn Nghĩa: "Lục Tốn biết là Triệu Vân, vội hạ lệnh lui quân. Vân giữa lúc ứng cứu, đột nhiên gặp Chu Nhiên, hai bên giao phong, không quá một hiệp, một thương đâm Chu Nhiên ngã ngựa, đánh tan quân Ngô, cứu thoát Tiên chủ, chạy về thành Bạch Đế".
 |
Triệu Vân đoạt công đầu của Trương Phi cũng hấp dẫn không kém.
Lúc Lưu Bị tới nương nhờ Lưu Biểu, thay Lưu Biểu bình loạn. Một lần trên chiến trường, Lưu Bị trông thấy chủ tướng quân địch Trương Võ cưới một con tuấn mã, đó chính là bảo mã Đích Lô. Khi Lưu Bị còn chưa dứt lời khen ngợi, Triệu Vẫn đã hiểu được tâm ý của Lưu Bị, thúc ngựa xông vào lòng địch, chưa đầy ba hiệp đã giết Trương Võ, cướp lấy thiên lý mã dâng cho Lưu bị.
Sự kiện này xuất hiện tại hồi 34 trong Tam Quốc Diễn Nghĩa: "Huyền Đức cùng Quan, Trương, Triệu xuất chiến, nhìn xa thấy ngựa mà Trương Vỗ cưỡi, vô cùng hùng tuấn. Huyền Đức nói: "kia tất là thiên lý mã". Lời còn chưa dứt, Triệu Vân cầm thương xông trận. Trương Võ thúc ngựa nghênh chiến, chưa đầy 3 hiệp đã bị Vân đánh bại, tiện tay cầm dây cương, kéo ngựa về trận".
Trước đó, khi thấy Lưu Bị hết lời khen ngợi bảo mã, Trương Phi cũng rất nóng lòng muốn "tặng quà" cho huynh trưởng của mình, nhưng không ngờ rằng Triệu Vân hành động quá nhanh, Trương Phi vẫn chưa kịp phản ứng thì Triệu Vân đã hoàn thành nhiệm vụ.
Triệu Vân hành động dứt khoát, phản ứng nhanh nhạy, khiến đối phương gần như không có cách nào chống trả, ba lần ra tay đều đoạt mạng 3 võ tướng trong chớp mắt, quả không hổ danh Thường Sơn tướng quân.
