Tác động tiêu cực của gia đình quá phụ thuộc nhau

Tuy nhiên, mặt trái là các thành viên trong gia đình có thể quá phụ thuộc vào nhau.

Dấu hiệu của một gia đình phụ thuộc

Những gia đình phụ thuộc thường có ranh giới cá nhân không rõ ràng và dễ bị xâm phạm. Mỗi thành viên sẽ khó có thể phát triển mức độ độc lập và tự chủ lành mạnh. Sự phụ thuộc như vậy cũng vượt ra ngoài mối quan hệ của một gia đình gắn bó. Điều đó liên quan đến mức độ kiểm soát khi cha mẹ cố gắng thao túng suy nghĩ và cảm xúc của con.

Cha mẹ cũng có thể quá phụ thuộc vào con để được hỗ trợ về mặt tình cảm và thậm chí cố gắng sống cuộc sống của mình thông qua các hoạt động và thành tích của trẻ.

Vì tất cả những lý do này, các gia đình phụ thuộc đôi khi cũng có thể được coi là bất ổn. Khi sự phụ thuộc quá mức xảy ra, mọi người khó có thể phát triển ý thức về bản thân, tham gia vào các mối quan hệ với bạn bè và điều chỉnh cảm xúc cá nhân.

Trong một gia đình như vậy, cha mẹ thường có kỳ vọng rằng, con sẽ phát triển và tuân theo cùng một hệ thống niềm tin như phụ huynh.

Trẻ em cũng có áp lực phải tuân theo kỳ vọng của cha mẹ, chẳng hạn như con đường sự nghiệp do phụ huynh vạch ra, cũng như kỳ vọng rằng, gia đình sẽ là trung tâm của thế giới.

Các dấu hiệu khác của sự phụ thuộc bao gồm: Thiếu sự riêng tư giữa cha mẹ và con; Kỳ vọng rằng con là bạn thân nhất của cha mẹ. Ngoài ra, cha mẹ thường xuyên tâm sự với con hoặc mong đợi trẻ hỗ trợ về mặt tình cảm. Trẻ em nhận được sự quan tâm đặc biệt vì duy trì hoặc hòa nhập với sự phụ thuộc.

Trẻ em trong các gia đình như vậy không được khuyến khích có cuộc sống bên ngoài. Chúng đối mặt với áp lực phải ở gần nhà và không được thúc đẩy theo đuổi sở thích riêng.

Ví dụ, trẻ có thể được kỳ vọng sẽ đặt nhu cầu của gia đình lên trên mọi thứ khác, bao gồm cả nguyện vọng học đại học và nghề nghiệp.

Nếu những đứa trẻ này quyết định theo đuổi cuộc sống tách biệt khỏi gia đình, chúng thường gặp phải sự phản kháng cực độ. Các thành viên khác có thể cố gắng thao túng và khiến trẻ cảm thấy tội lỗi vì đã vượt ra ngoài kỳ vọng của gia đình. Trẻ thậm chí có thể bị cắt đứt tài chính.

Lợi ích của gia đình gắn kết

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự gắn kết gia đình giúp giảm căng thẳng từ các yếu tố bên ngoài, đồng thời, cải thiện sức khỏe tổng thể của các thành viên trong gia đình. Các chuyên gia đã liệt kê những lợi ích của việc có một gia đình gắn kết:

Hỗ trợ bản sắc và lòng tự trọng: Trong các mối quan hệ gia đình lành mạnh, sự gần gũi không có nghĩa là hy sinh bản sắc hoặc lòng tự trọng vì lợi ích của gia đình, như được thấy trong gia đình phụ thuộc. Mối gắn kết này được thể hiện bằng việc hỗ trợ lẫn nhau, sự ấm áp và sự thân mật mà không ảnh hưởng đến sức khỏe tình cảm của nhau.

Tôn trọng nhu cầu riêng tư và độc lập: Những gia đình lành mạnh thích dành thời gian cho nhau, nhưng họ vẫn tôn trọng nhu cầu riêng tư và độc lập của các thành viên khác. Các thành viên tự do cho phép nhau có cuộc sống và mối quan hệ bên ngoài. Họ thích tụ tập với nhau riêng lẻ hoặc theo nhóm khi có thể. Đối với hầu hết các gia đình lành mạnh, mục tiêu của họ là giữ liên lạc mà không đòi hỏi hay xâm phạm riêng tư.

Hỗ trợ mục tiêu và ước mơ của nhau: Các gia đình gắn kết lành mạnh cũng hỗ trợ lẫn nhau khi theo đuổi ước mơ và mục tiêu.

Thành viên trong gia đình thường đưa lời khuyên khi người thân gặp khó khăn. Tuy nhiên, họ không sử dụng sự gắn kết trong gia đình như một vũ khí hay công cụ để đạt được điều mình muốn. Họ tôn trọng và yêu thương nhau.

Tác động tiêu cực của gia đình phụ thuộc

Các chuyên gia chỉ ra rằng, có nhiều tác động tiêu cực của một gia đình quá phụ thuộc, bao gồm:

Thay thế các mối quan hệ khác: Khi các thành viên trong gia đình quá phụ thuộc, những mối quan hệ bình thường khác có thể bị thay thế. Do đó, các thành viên trong gia đình cho rằng, họ có thể “cảm nhận” được cảm xúc của nhau.

Lòng tự trọng thấp: Những người lớn lên trong các gia đình phụ thuộc thường đấu tranh để phát triển ý thức về bản sắc. Do đó, họ có lòng tự trọng thấp, tránh chấp nhận rủi ro lành mạnh và trở nên miễn cưỡng thử những điều mới.

Cảm giác tội lỗi và xấu hổ: Những gia đình có mối quan hệ phụ thuộc cũng bị ảnh hưởng sâu sắc bởi quyết định của các thành viên khác trong gia đình.

Ví dụ, quyết định nhận việc ở một thành phố xa xôi của một thành viên trong gia đình có thể gây ra sự bàng hoàng lớn. Bởi, họ có thể tin rằng, gia đình đang bị phản bội và bỏ rơi. Trong một gia đình lành mạnh, quyết định này có thể gây ra nỗi buồn, nhưng không được coi là sự phản bội.

Trong một gia đình có mối quan hệ phụ thuộc, các thành viên sẽ cảm thấy tội lỗi nếu họ không đến thăm thường xuyên, gọi điện hoặc bỏ lỡ sự kiện gia đình. Ngược lại, trong gia đình lành mạnh, những thành viên như vậy có thể nhận được một số lời phàn nàn, nhưng họ không cảm thấy tội lỗi.

Xu hướng hình thành các mối quan hệ không lành mạnh

Một loại hành vi bất ổn khác được quan sát thấy trong những gia đình có mối quan hệ phụ thuộc là các liên minh trong gia đình liên tục được hình thành, phá vỡ và tái lập. Nguyên nhân chủ yếu là vì các thành viên trong gia đình được mong đợi sẽ chọn phe trong mọi vấn đề.

Do đó, những người lớn lên thường gặp khó khăn trong việc phát triển mối quan hệ lành mạnh với người khác. Ví dụ, họ có thể quá cảnh giác vì sợ rằng, việc mở lòng và chia sẻ cuộc sống của mình với người khác sẽ khiến bản thân kiệt sức. Những người này cũng có thể tìm kiếm người bạn đời đẩy họ vào vai trò chăm sóc.

Tuy nhiên, những người lớn lên trong một gia đình phụ thuộc có thể được hưởng lợi từ tư vấn tâm lý. Liệu pháp giúp họ hiểu được sự vướng mắc đã tác động đến mình như thế nào và cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các kiểu hành vi không lành mạnh khác nhau đang được lặp lại trong mối quan hệ khác. Qua đó, để họ có thể thay đổi hoặc sửa đổi hành vi. Một nhà tâm lý có thể làm việc với người phụ thuộc về những khía cạnh như: Thiết lập ranh giới với các thành viên trong gia đình; Tìm cách giao tiếp lành mạnh hơn; Xây dựng sự độc lập; Phá bỏ thói quen không lành mạnh; Cải thiện lòng tự trọng.

Mặc dù vai trò và thói quen của các gia đình phụ thuộc có thể khó phá vỡ, nhưng vẫn có thể thay đổi. Nếu đang trở nên độc lập hơn và không muốn lặp lại điều đó với con mình, một người cần tìm một cố vấn để giúp thay đổi suy nghĩ và thói quen.

Cách ngăn ngừa sự phụ thuộc

Nếu lớn lên trong một gia đình phụ thuộc, một người có thể sẽ dùng đến những suy nghĩ và cảm xúc cũ khi nuôi dạy con. Nhưng họ có thể tránh được cái bẫy này bằng cách tìm hiểu về sự phụ thuộc và cũng được hưởng lợi từ việc tư vấn thường xuyên.

Theo các chuyên gia, phụ huynh cần khuyến khích sự độc lập của con và thúc đẩy các mối quan hệ bên ngoài gia đình. Nếu đấu tranh với việc con mình không coi gia đình là trung tâm của thế giới, hãy nhờ một cố vấn giúp bản thân giải quyết cảm xúc cá nhân.

Phụ huynh cũng cần tạo ra bản sắc riêng của mình ngoài con. Cho phép con có sự độc lập và tự do để là chính mình. Để giúp cảm thấy cân bằng hơn trong mối quan hệ với con, bố mẹ hãy có sở thích và mối quan tâm, ngoài sở thích của trẻ. Cố gắng tạo ra một bản sắc độc đáo cho riêng mình và không dựa trên gia đình.