Là chủ mới của tiệm bán sách cũ Cracked and Spineless ở đảo Tasmanian (miền Nam nước Úc), ông Mike Gray cho hay ông chỉ lần mò được cuốn tự truyện trong vài tuần mới đây. Chủ trước của tiệm từng lùng rất nhiều loại sách cũ và chất đống ở đây.
Ông Mike Gray cầm quyển nhật ký. Ảnh: BBC
Một khách hàng đã đến và thu mua sách với giá rẻ bèo, chừng 20 USD. Quyển nhật ký này cũng sắp chịu số phận tương tự. Nhưng may mắn là ông Gray kịp đọc lại và thấy rằng giá trị của quyển sách xứng đáng được nhiều hơn thế. Quyễn sách đã bị vùi sâu trong lãng quên ở nhà sách cũ này trong 20 năm và không ai biết làm thế nào một cuốn nhật ký của người Anh lại có mặt ở vùng quê hẻo lánh nước Úc thế này.
Nhiều phỏng đoán chủ nhân thật sự của quyển nhật ký công binh John Squire đã lưu lạc đến xứ sở này trong thời kỳ thực dân hóa nước Úc. Trong nhật ký, Squire đã dùng cảm quan của mình để diễn tả lại cảnh tượng thời chiến giữa quân đội Anh và Pháp ở giai đoạn Napoleon đang cầm binh đánh chiếm châu Âu.
Cuốn sách là toàn bộ những kinh nghiệm của John Squire, một công binh người Anh thông qua những lẫn chinh chiến. Ảnh: BBC
Bản thân người lính này cũng đã từng tham gia nhiều trận đánh trên khắp thế giới và câu chuyện thời chiến của ông hẳn sẽ thu hút đông đảo người đọc “có máu phiêu lưu”. Một vài bài viết của ông cũng được lưu trữ tại Thư viện Anh Quốc. Đa số những văn bản này đều trình bày các kỹ thuật nhà binh và phê bình đồ cổ, theo BBC.
Ít ai ngờ rằng một binh lính bình thường lại trở thành một học giả, kiêm cả nghề kỹ sư, nhà nghiên cứu địa lý và cổ vật. Nhà nghiên cứu Gavin Daly tại Trường ĐH Tasmania khi nhắc đến công trình của Squire đều cho rằng nó là “kho báu”.
Mặc dù chúng viết trong thời chiến nhưng không hoàn toàn kể lại tính chất khốc liệt của chiến tranh hay cập nhật tình hình thường nhật của tác giả. Thay vào đó, cuốn nhật ký là toàn bộ những quan sát và phân tích của Squire về văn hóa, lịch sử, địa lý và kỹ thuật dàn trận, vây hãm đối phương, theo Daly. “Đây quả là sĩ quan chuyên nghiệp” - Daly trầm trồ.
