Tất tần tật những điều cần biết về thai nhi và giới tính

GD&TĐ - Từ xưa, thai nhi và giới tính của đứa trẻ luôn gợi lên sự tò mò của nhiều người. Một hình hài mà tạo hóa ban tặng, khi chào đời giới tính có thể là trai hoặc là gái.

Buồn nôn và nôn là biểu hiện của ốm nghén.
Buồn nôn và nôn là biểu hiện của ốm nghén.

Nhưng cũng có thể không là trai và cũng không là gái… Việc tìm hiểu giới tính thai nhi trước khi chào đời liệu có cần thiết và phù hợp với pháp luật?

Những dấu hiệu của ốm nghén

Tùy hoàn cảnh và trạng thái cảm xúc mà người chuẩn bị làm mẹ mừng vui, bối rối hoặc phập phồng lo lắng… khi giật mình nhận ra những ngày “đỏ đèn” bình thường mỗi tháng đã không còn tín hiệu. Tiếp liền sau đó là một loạt các biểu hiện bất thường khác mà chỉ có bản thân biết hoặc người ngoài, nhất là những người có kinh nghiệm trông qua cũng biết chuyện gì đang xảy ra.

Sau đây là các biểu hiện thường gặp ở một người phụ nữ đang bước vào giai đoạn mà người ta gọi là… ốm nghén:

Buồn nôn và nôn: Người phụ nữ mang thai bất chợt cảm thấy “hôi cơm, tanh cá…”. Lúc nào cũng có cảm giác buồn nôn hoặc nôn. Một số người lại thèm ăn… chua hoặc thèm ăn nhiều thứ lạ khác.

Buồn ngủ và mệt mỏi: Mặc dù không thiếu ngủ và lao động không nhọc nhằn, nhưng người mang thai lại cảm thấy buồn ngủ và cơ thể uể oải, mệt mỏi. Nó giống như trạng thái… hưng phấn đang bị dẫn dắt đi theo đường ngược lại.

Kích thước và màu vú cũng dần thay đổi, cảm giác căng cứng và đau. Đầu vú không còn hồng hào mà trở nên thâm, quầng vú mở rộng ra. Ngạn ngữ có câu: “Thâm dưa thì khú, thâm vú thì chửa”(Nghĩa là: Dưa bị đổi màu thì hỏng, vú bị đổi màu thì mang bầu).

Buồn… tiểu: Tử cung là “láng giềng” của bàng quang. Khi mang thai, tử cung to lên đè vào bàng quang, gây kích thích bàng quang, tạo ra cảm giác mót tiểu thường xuyên.

Dùng que thử phát hiện mang thai

Một xét nghiệm đơn giản, ai cũng có thể tự làm để biết có mang thai hay không, gọi là thử Qick Stick (que thử nhanh). Mẫu thử này bán tự do ở các quầy thuốc. Vì tiện lợi và nhanh nên que thử có độ tin cậy không cao, kết quả có được chỉ mang tính tham khảo. 

Về chuyên môn, mục đích thử nhằm phát  hiện một chất gọi là HCG (Human  Chorionic Gonadotropin) do các tế bào nuôi dưỡng phôi thai thải vào nước tiểu mẹ. Trên cơ sở đó sẽ đưa ra kết luận có mang thai hay không.

Thực ra kết luận này chỉ mang tính “nghi ngờ” chứ chưa có gì là chắc chắn. Khám cổ tử cung, siêu âm, thử máu sẽ cho kết luận chắc chắn hơn.

Cách sử dụng que thử: Thử Qick Stick có thể thực hiện sớm 1 - 2 tuần sau “yêu”. Thời điểm tốt nhất là buổi sáng lúc mới ngủ dậy, cho độ chính xác cao, vì lượng nước tiểu cô đặc.

Cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng được in ở bao bì. Thông thường đọc kết quả sau 5 phút ngâm que vào nước tiểu. Vạch đỏ thứ nhất xuất hiện, báo hiệu cuộc thử kết thúc.

Nếu thấy vạch đỏ thứ 2 ngay dưới vạch đỏ thứ nhất thì đọc là dương tính, nghĩa là “nghi ngờ” đã mang thai. Độ đậm nhạt của vạch đỏ thứ hai tùy thuộc vào “độ tuổi” của thai. 

Tò mò giới tính và quy định của pháp luật

Giới tính của thai nhi được xác định ngay lúc trứng thụ tinh. Giới tính được xác định bởi cặp nhiễm sắc thể XX (nữ) hoặc XY (nam). Như vậy, người mẹ luôn cho con mình nhiễm sắc thể X và người bố cho con mình nhiễm sắc thể X hoặc Y.

Sự kết hợp “ngẫu nhiên” giữa các nhiễm sắc thể này sẽ quyết định giới tính của thai nhi. Tuy nhiên, về mặt phôi thai học mà nói, bộ phận sinh dục của thai nhi chỉ “xuất đầu lộ diện” vào cuối tháng thứ hai của thai kỳ người mẹ.

Khi còn đang nằm trong bụng mẹ, giới tính của thai nhi luôn là điều “tò mò” của mọi người. Nhất là ở những người mang nặng trong đầu tư tưởng trọng nam, khinh nữ hoặc trọng… nữ khinh nam!

Việc “tìm mọi cách” để biết được giới tính của thai nhi bị luật pháp nhiều nước nghiêm cấm. Bởi điều này gây tác động tiêu cực lên sự phát triển của thai nhi. 

Ngày nay, gần như ai cũng biết đi siêu âm thì sẽ biết ngay được giới tính của thai nhi. Thời gian để có thể siêu âm xác định giới tính của thai kể từ tuần thứ 12. Tuổi thai càng lớn thì việc xác định giới tính của siêu âm càng chính xác.

Nhưng có một điều cần nhớ là các thống kê y học cho thấy độ chính xác của siêu âm xác định giới tính của thai nhi cũng chỉ đạt 80%. Nghĩa là cứ 10 thai nhi được xác định giới tính bằng siêu âm, thì có 2 thai nhi bị xác định sai. 

Ngoài siêu âm, giới tính của thai nhi còn có thể được xác định sớm hơn qua việc xét nghiệm nước ối hay sinh thiết nhau thai ngay từ khi thai nhi được 8 tuần. Đây là loại kỹ thuật “cao cấp”, chỉ thực hiện được ở những nơi có trang thiết bị đặc biệt  mà thôi. 

Siêu âm và những vấn đề liên quan

Chỉ nên siêu âm theo chỉ định của BS.
Chỉ nên siêu âm theo chỉ định của BS.

Siêu âm là sử dụng sóng âm có tần số cao đâm xuyên qua cơ thể nhờ một thiết bị gọi là đầu dò. Khi sóng âm vào cơ thể gặp chướng ngại vật sẽ phản hồi trở lại. Đầu dò cũng chính là bộ phận biến năng, thu nhận lại sóng phản hồi này và chuyển thành tín hiệu điện truyền lên màn hình diện mạo của các cơ quan nằm sâu bên trong cơ thể.

Trong sản khoa, siêu âm giúp phát hiện sớm những bất thường của thai như thai trứng, thai ngoài tử cung, một thai hay nhiều thai. Đến khi gần “khai hoa nở nhụy” thì siêu âm giúp xác định đa ối hay thiểu ối, thai lớn hay nhỏ, thai thuận hay nghịch và đặc biệt là phát hiện các trường hợp nhau tiền đạo để chủ động quyết định sớm một cuộc phẫu thuật nhằm bảo đảm an toàn cho cả mẹ và con.

Tuy siêu âm có những giá trị thiết thực như vậy, nhưng không phải là không có mặt trái của nó. Đó chính là sự lạm dụng loại phương tiện chẩn đoán này. Có một thời và hiện vẫn còn đâu đó việc siêu âm xác định giới tính thai nhi gây ra những điều phi đạo đức khi quan niệm phải có con trai để nói dõi tông đường vẫn còn sót lại nặng nề trong những đầu óc cổ hủ.

Sự lạm dụng siêu âm thể hiện ở khía cạnh tâm lý của sản phụ cũng như người thân là thường xuyên đi siêu âm để kiểm tra thai. Trên thực tế thì việc làm này tốn tiền và không có ý nghĩa.

Bởi việc kiểm tra bằng siêu âm định kỳ ba tháng trong quá trình mang thai đủ là để theo dõi, trừ những trường hợp đặc biệt khác phải có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh đó, việc lạm dụng siêu âm còn nằm ở lý do “tế nhị” của những người làm siêu âm và các cơ sở thực hiện dịch vụ y tế theo yêu cầu.

Mặc dù chưa có những nghiên cứu với các bằng chứng chắc chắn,  khẳng định siêu âm có tác hại gì cho thai nhi hay không, nhưng những hồi chuông cảnh báo về tác dụng phụ của siêu âm cũng đã được gióng lên ở nhiều nơi trên thế giới cũng đủ để “tỉnh táo” mà tránh đi sự lạm dụng. 

Trong sự phát triển của nền y học hiện đại, nhờ các ứng dụng khoa học kỹ thuật và những phát minh mới mà các phương tiện chẩn đoán bằng hình ảnh mới cũng ra đời như siêu âm Doppler màu, siêu âm 3 chiều, 4 chiều xuất hiện ngày càng phổ biến. Không ít sản phụ và nhân viên y tế “mê” các phương tiện này bởi những lý do khác nhau, từ khía cạnh chuyên môn cho đến những điều “khó nói” khác.

Nhiều cặp vợ chồng chi ra một khoản tiền cho một lần siêu âm đa chiều bằng thu nhập trong một tháng của người nghèo để ghi lại hình ảnh của thai nhi lên đĩa CD cho thỏa tính tò mò. Nhưng họ quên rằng các phương tiện này cần đựơc thực hiện theo yêu cầu của các bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán các bệnh khó, thời gian thực hiện kỹ thuật kéo dài (tối thiểu 60 phút so với 5 - 15 phút của một ca siêu âm đen trắng), người thực hiện yêu cầu được đào tạo để có trình độ tay nghề cao.

Ngoài ra, siêu âm Doppler và siêu âm đa chiều thì năng lượng của sóng siêu âm phát ra cao hơn siêu âm thường rất nhiều nên cần phải thận trọng, vì các tác hại của nó vẫn còn đang được nghiên cứu.

Các chuyên gia về lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh khuyến cáo, siêu âm Doppler màu và siêu âm đa chiều là kỹ thuật khó, không phải nơi nào có máy cũng đều thực hiện tốt kỹ thuật này. Ngoài ra, còn có nơi vì lý do thương mại hóa nên đã “lên đời” và “lên màu” cho máy siêu âm đen trắng 2 chiều thành kỹ thuật mới đa chiều nhờ vào phần mềm xử lý không gian 3D.
Riêng với các trường hợp thai nghén thông thường, chỉ cần siêu âm đen trắng là đủ để theo dõi và số lần cũng không được lạm dụng. Nếu làm khác lời tư vấn trên, cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và chọn nơi đáng tin cậy để thực hiện.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ