Tuy nhiên, nhiều sinh viên phản đối kế hoạch này.
Tại cuộc họp của Hội đồng Giáo dục Trung ương Nhật Bản hồi tháng 5, hiệu trưởng Trường Đại học Tư thục Keio, ông Kohei Itoh, đã đề nghị tăng học phí tiêu chuẩn của các trường đại học quốc gia từ 3.400 USD lên 9.600 USD. Ông đánh giá học phí của các trường công lập rẻ hơn so với các trường tư.
Quan điểm của ông Itoh là sinh viên nên chia sẻ một phần chi phí nhất định với các trường công lập trong bối cảnh lạm phát. Tuy nhiên, với thu nhập trì trệ và giá cả tiếp tục leo thang, chi phí giáo dục đang là gánh nặng lớn với nhiều gia đình.
Chi tiêu công của Nhật Bản cho giáo dục thấp hơn nhiều quốc gia phát triển. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), chi tiêu cho giáo dục đại học tại Nhật Bản bằng một nửa mức trung bình của 38 quốc gia thành viên, xếp thứ 3 từ dưới lên.
Dù vậy, việc tăng học phí công lập vẫn đang được cân nhắc.
Trong bối cảnh trên, Đại học Tokyo, trường tốp đầu tại Nhật Bản, đang cân nhắc tăng học phí thêm 640 USD mỗi năm so với tiêu chuẩn hiện nay. Cụ thể, chương trình đại học và thạc sĩ có chi phí là 3.410 USD còn chương trình tiến sĩ là 4.090 USD mỗi năm tính.
Bên cạnh đó, nhà trường cũng có kế hoạch cải thiện hỗ trợ tài chính cho sinh viên. Hiện nay, sinh viên đến từ gia đình có thu nhập dưới 25 nghìn USD mỗi năm đủ điều kiện được miễn hoàn toàn học phí. Nhưng theo kế hoạch mới, điều kiện thu nhập gia đình sẽ nâng lên thành 38 nghìn USD. Sinh viên đến từ gia đình có thu nhập dưới 57.250 USD sẽ được miễn một phần học phí, tuỳ thuộc vào chương trình học.
Nếu được thông qua, quy định mới sẽ bắt đầu có hiệu lực từ năm 2025, 20 năm kể từ lần cuối cùng nhà trường thay đổi học phí. Hiện nay, học phí chương trình cử nhân tại Đại học Tokyo là gần 3.500 USD.
Nhà trường đã thông báo kế hoạch cho sinh viên qua trang thông tin nội bộ từ ngày 16/5. Sinh viên sẽ được đối thoại trực tuyến với Chủ tịch nhà trường, ông Teruo Fujii vào tháng 6.
Tuy nhiên, kế hoạch trên đang vấp phải sự phản đối của đông đảo sinh viên nhà trường. Các sinh viên Nhật Bản cho rằng việc tăng học phí sẽ khiến họ tăng gánh nặng tài chính.
Hôm 19/5, khoảng 20 sinh viên đã giương biểu ngữ phản đối vấn đề tăng học phí với các khẩu hiệu như “Lắng nghe sinh viên”, “Kiên quyết phản đối việc tăng học phí”. Các sinh viên được cho là đang thu thập chữ ký trong và ngoài trường, phát tờ rơi với nội dung phản đối.
Anh Hugo Garrigue, 20 tuổi, sinh viên năm hai Trường Cao đẳng Khoa học và Nghệ thuật thuộc Đại học Tokyo, cho biết: “Nếu trường tăng học phí, các trường đại học trên toàn quốc sẽ tăng theo, ảnh hưởng đến những người muốn học đại học và sau đại học. Chúng tôi hy vọng nhà trường sẽ lắng nghe tiếng nói của sinh viên”.
Bên cạnh đó, một nhóm sinh viên bày tỏ ủng hộ kế hoạch trên do cần phải đảm bảo nguồn tài trợ để trường đại học duy trì hoạt động.
Sau thông báo của Đại học Tokyo, hai đại học khác là Hiroshima và Kumamoto cũng đề xuất tăng học phí từ năm 2025. Theo các học giả, việc chính phủ giảm đầu tư dài hạn vào lĩnh vực giáo dục đại học đang thúc đẩy các trường tăng học phí. Bởi lẽ các trường không thể duy trì hoạt động như hiện nay nếu mỗi năm họ bị cắt giảm 1% nguồn tài trợ.
