(GD&TĐ) - Sự hồn nhiên, dịu dàng của người phụ nữ bé nhỏ ấy đã khiến ai lần đầu gặp đều có cái nhìn khác về chị, nàng "Thị Mầu" đã từng làm điên đảo sân khấu chèo Việt Nam trong suốt 20 năm qua…
 |
| NSƯT Thu Huyền |
Nổi tiếng nhờ “Thị Mầu”
Trong một lần vào phòng thu của nhạc sĩ Nguyễn Cường, anh cho tôi nghe chùm 5 bài hát Liên khúc Thị Mầu mà anh đang dàn dựng. Người nhạc sĩ của Ly cà phê Ban Mê ấy đã thể hiện niềm yêu mến với nhân vật Thị Mầu trong vở Quan Âm Thị Kính, khi hết lời khen ngợi nàng là nhân vật đẹp nhất, có cá tính nhất trong văn học trung đại, sau bà chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương. Đó là những người con gái dám đòi quyền tự do được yêu, được sống theo đúng con người mình. Khi tôi nói câu chuyện này với Thu Huyền, nữ nghệ sĩ đã quen thuộc với khán giả Việt Nam qua vai diễn Thị Mầu trong vở Quan Âm Thị Kính thì chị cười tươi, tỏ ra thích thú.
Sinh năm 1975 tại Hà Nội, trong một gia đình không có truyền thống về nghệ thuật, Thu Huyền đến với chèo khi mới 14 tuổi. Nhưng chỉ trong thời gian ngắn theo học, cô gái nhỏ nhắn ấy đã chứng minh được năng khiếu nghệ thuật, bản lĩnh làm chủ sân khấu của mình, qua các vai diễn có cá tính. Không phủ nhận rằng chèo đã đem lại cho Thu Huyền sự thành công và nổi tiếng nhanh chóng so với các bạn diễn cùng tuổi. Năm 1991, khi mới 16 tuổi, chị đã đạt giải đặc biệt cuộc thi Tài năng sân khấu trẻ Hà Nội qua vai diễn Thị Mầu; tới năm 1998, cũng vai này, cô gái ấy lại đạt giải nhất cuộc thi Tài năng sân khấu trẻ Toàn quốc. Chỉ mất hai năm để khán giả biết tới mình, sau khoảng 20 năm khổ luyện, Thu Huyền đã cống hiến cho nghệ thuật chèo những vai diễn khác nhau, khá ấn tượng, dù là đào lẳng hay đào thương, từ cô Thị Mầu đa tình, nàng Súy Vân giả điên, giả dại, đầy bức bối tâm tình, tới nàng Sita xinh đẹp và dịu dàng…
Thị Mầu là vai diễn cổ, mang sự khuôn thước, ước lệ mà bất cứ ai trong nghề cũng phải học qua nhưng không phải người nghệ sĩ nào cũng có thể diễn được thành công nhân vật độc đáo này. Thu Huyền đã làm được điều khó khăn ấy, khi may mắn có hình dáng phù hợp và khả năng diễn xuất tốt, cộng thêm những sáng tạo nhỏ trong vài chi tiết diễn xuất, múa, hát nên được khán giả nhớ tới. Nhìn chị trên sân khấu tung tẩy với từng cảnh, từng đoạn, người xem thấy thích thú với sự thay đổi trong diễn xuất của chị, lúc thì yểu điệu, lúc thì đanh đá, sắc sảo, nhịp điệu dồn dập vô cùng thú vị. Đó là lí do vì sao mà “Thị Mầu” Thu Huyền của ngày ấy và bây giờ vẫn giữ cho mình một nét sắc sảo và mới mẻ trong phong cách diễn của mình mà khó có nghệ sĩ nào thay thế được. Hình ảnh cô đào Thị Mầu đanh đá đến lẳng lơ, đôi mắt lúng liếng mà sắc như dao cau và cái nốt ruồi trên khóe môi thật là đặc biệt đã nhanh chóng chiếm trọn tình cảm người xem, Thu Huyền đã góp phần đưa cô nàng Thị Mầu trở thành hình tượng đào lẳng duy nhất trong văn học dân gian được khán giả yêu thích.
Vợ chồng phải biết cân bằng nhau
Đó là sự thú vị của đời người nghệ sĩ khi vai diễn đã đi vào cuộc sống của mình. Với Thu Huyền, chuyện chị ra đường, đi chợ, mấy bà bán rau, bán cá không nhớ tên thật của chị, chỉ biết cô này đóng Thị Mầu trên ti vi nhiều lắm, hay lắm. Thế là nhiều người cứ đè cái tên: “cô Mầu ơi” ra mà gọi. Từ đó đâm quen, dù nhiều lần đính chính tên họ của mình nhưng mấy cô mấy chị cứ toét miệng cười bảo: “Quen rồi, gọi thế cho nó gần gũi”.
 |
| Thu Huyền trên sân khấu |
Theo quan niệm dân gian thì hình dạng của khuôn mặt, đôi mắt, đôi môi cho tới cái nốt ruồi của chị dễ bị xem là đanh đá, ghê gớm lắm, nhất là khi chị diễn Thị Mầu thì khỏi phải nói. Ấy thế mà tiếp xúc rồi, người ta mới vỡ lẽ là cái “cứ tưởng” ấy của mình đã sai, khi thấy Thị Mầu ngoài đời lại “mộc” tới vậy. Đáng lẽ phải điệu đà, son phấn, váy áo hàng hiệu lắm nhưng chính tôi cũng không ngờ Thu Huyền lại khá bình dân và cổ điển với mái tóc đen, dài thắt eo, không cắt tỉa, chỉ rẽ thẳng ngôi, đúng kiểu xưa. Còn đôi mắt thì lúc nào cũng tươi, không sắc sảo độ chết người như những gì tôi vẫn thấy chị diễn trên ti vi. Kể cả chuyện tình yêu của chị với chồng mình là ca sĩ Tấn Minh cũng không kém phần lãng mạn, đúng kiểu “thanh mai trúc mã”. Nhìn bề ngoài đã thấy Thu Huyền – Tấn Minh đầy sự khác biệt, trong khi anh ít nói, khá là trầm tĩnh, còn chị lại sôi nổi, hay nói cười, tính xuề xòa. Sau 10 năm làm bạn với nhau, những tâm sự, những tình yêu nào của nhau, hai người đều biết, đều chia sẻ với nhau. Ấy vậy mà vào một ngày đẹp trời, người đàn ông của “Bức thư tình đầu tiên” lại viết lời cho chính tình yêu của mình, khi lấy hết can đảm để tỏ tình với cô bạn thân sau một thời gian tình trong như đã, và Thu Huyền đã gật đầu nhận lời trong ngỡ ngàng và hạnh phúc. Cứ thế Thu Huyền – Tấn Minh đã đến với nhau trong sự dịu dàng, đằm thắm. Hơn một năm sau, hai anh chị quyết định dọn về sống chung với nhau.
 |
| Thu Huyền và chồng con |
Cứ tưởng hạnh phúc sẽ khó khăn lắm với một gia đình nghệ sĩ, nhưng gần chục năm rồi mà cặp trai tài gái sắc ấy vẫn cùng nhau viết tiếp những dòng chữ ngọt ngào trên bức thư tình đầu tiên của mình cùng với hai cậu con trai nhỏ, đáng yêu. Thu Huyền tâm sự: “Vợ chồng tính khác nhau, lại cùng làm nghệ thuật, đó có thể là một điều nguy hiểm, dễ làm rạn nứt tình cảm, nếu như hai bên không hiểu tính cách của nhau, không biết tiết chế cái ‘tôi’ riêng của mình và nhường nhịn, tôn trọng lẫn nhau thì khó có được tiếng nói chung, đó là một lí thuyết dễ đọc nhưng không phải ai cũng làm được”. Nhìn chị đảm đang, hằng ngày đưa đón con đi học, rồi đi chợ, dọn dẹp nấu ăn, chăm sóc chồng con chu đáo, tôi biết rằng Thu Huyền hài lòng với cuộc sống của mình, dù chị khá là vất vả, vì vừa phải làm một nội tướng của gia đình, vừa phải làm tròn trách nhiệm đoàn trưởng của một nhà hát chèo Hà Nội. Có thể nói, bằng những gì mà mình làm được, Thu Huyền đã và đang chứng minh cho mọi người thấy sự khác biệt tính cách thực sự của một con người không thể chỉ dựa vào đôi nét hình dáng bên ngoài như những quan niệm xưa của dân gian truyền lại.
Thu Huyền là một trong số ít nghệ sĩ có được sự thành công, có cuộc sống viên mãn, đầy đủ, hạnh phúc. Nó không đơn thuần vì chị là nàng “Thị Mầu” đã ngự trị trong lòng khán giả suốt 20 năm qua. Không phải chỉ vì chị là một trong số ít những nghệ sĩ chèo hiện nay sống bằng cái nghề í a, giành được rất nhiều giải thưởng, huy chương tại các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc, lại được xét tặng NSƯT sớm hai năm (năm 1997). Với Thu Huyền, hạnh phúc ấy còn là vì chị có người chồng là nghệ sĩ nổi tiếng nhưng yêu và hiểu vợ, sẵn sàng làm sợi dây cho cánh diều thành công của vợ bay cao; một mẹ chồng quý mến nàng dâu còn hơn cả con trai… Cô nàng “Thị Mầu” ấy đã vượt qua được những định kiến của xã hội với người nghệ sĩ, cùng những sự cám dỗ của nghề và cái bóng của chính mình trên sân khấu. “Thị Mầu” Thu Huyền không chỉ đẹp trên sân khấu mà còn đẹp ngay cả trong cuộc sống đời thường.
Hà An
