Quan hệ Mỹ - Iran trước bờ vực chiến tranh

GD&TĐ - Iran đã từ chối đàm phán thêm với Hoa Kỳ về “thỏa thuận hạt nhân” và từ ngày 15/5, Tehran chính thức ngừng thực hiện một số nghĩa vụ theo thỏa thuận. Tình hình ở Vịnh Ba Tư đang nóng lên. 

Lãnh tụ tinh thần Ayatollah Ali Khamenei kêu gọi chống Mỹ. Ảnh: Reuters
Lãnh tụ tinh thần Ayatollah Ali Khamenei kêu gọi chống Mỹ. Ảnh: Reuters

Quân đội Mỹ ở Iraq và Syria đang bị đe dọa bởi các cuộc tấn công của dân quân người Shiite. Lãnh tụ tinh thần Ayatollah Ali Khamenei đã nhận định về khả năng đối đầu quân sự giữa Tehran và Washington…

Khi Tehran bị o ép đến đường cùng

Ngay từ đầu tháng 5, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln được triển khai tới Trung Đông là một lời cảnh báo của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi tới Iran. Lầu Năm Góc cho rằng, việc triển khai tàu sân bay và máy bay ném bom hạng nặng đến Trung Đông là để bảo vệ lực lượng và cả lợi ích của Mỹ ở khu vực sau khi có thông tin tình báo về những đe dọa từ Iran. Vào đầu tuần trước, đại diện Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ (CENTCOM) đã báo cáo về việc Iran có thể chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào các căn cứ của nước này ở Trung Đông. Ngay lập tức, Ngoại trưởng Mike Pompeo phải hủy chuyến thăm Đức và bất ngờ đến Baghdad. Theo ông, mục đích của chuyến đi là thông báo cho các quan chức Iraq về “mối đe dọa ngày càng gia tăng” từ Iran.

Vào ngày 15/5, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã ra lệnh thu hồi tất cả các nhân viên “không cần kíp” của họ từ Đại sứ quán ở Baghdad và Lãnh sự quán ở Erbil (Iraq Kurdistan). Các Đại sứ quán Mỹ ở Lebanon, Iraq và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng cảnh báo công dân Mỹ về căng thẳng gia tăng trong khu vực.

Theo các phương tiện truyền thông, người Mỹ nghi ngờ Iran là thủ phạm phá hoại tàu chở dầu trong vùng đặc quyền kinh tế của UAE dẫn đến giá dầu tăng vọt. Sau vụ phá hoại này, tiếp tục có cuộc tấn công của máy bay không người lái vào các trạm bơm dầu ở Ả-rập Xê-út. Ngay sau đó, phong trào Hussite “Ansar Allah” bị cáo buộc có liên kết với Iran đã đứng ra nhận trách nhiệm về vụ này.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Patrick Shanahan đã sửa đổi kế hoạch quân sự cập nhật của bộ mình về việc cần phải gửi một nhóm 120 nghìn lính Mỹ đến Trung Đông, nếu Iran tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân hoặc tấn công quân đội Mỹ. Thông tin này ngay lập tức được công bố trên tờ New York Times.

Quan hệ Mỹ - Iran bắt đầu căng thẳng khi Tổng thống Donald Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa Iran và nhóm P5+1. Ngay sau đó,

Washington áp lệnh trừng phạt mang tính triệt hạ với Tehran bằng cách cấm các nước mua dầu của Iran. Vào ngày 15/5, trong báo cáo hàng tháng, Cơ quan Năng lượng quốc tế đã dự đoán sản lượng dầu của Iran giảm đến mức thấp kỷ lục trong giai đoạn sau chiến tranh Iran - Iraq do lệnh trừng phạt của Mỹ. Theo OPEC, vào tháng 4/2019, sản lượng ở Iran đã giảm xuống 2,55 triệu thùng mỗi ngày - mức thấp nhất kể từ năm 1989.

Theo Tổng thống Iran Hassan Rouhani, tình hình ở Iran hiện nay còn tồi tệ hơn trong cuộc chiến tranh Iran - Iraq 1980 - 1988.

Sẽ có chiến tranh Mỹ - Iran?

Trả lời câu hỏi này, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định: “Tôi có thể bắt đầu làm việc này (phát động chiến tranh với Iran - ND) ngay bây giờ không? Tất nhiên là không. Nếu chúng tôi làm điều này, chúng tôi sẽ gửi thêm lính của mình tới địa ngục”. Thậm chí, nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh rằng ông “không lên kế hoạch này và hy vọng sẽ không lên kế hoạch này”.

Tuy nhiên, ở châu Âu, người ta tin rằng bất kỳ cuộc đụng độ hoặc khiêu khích vũ trang tình cờ nào cũng có thể dẫn đến chiến tranh.

“Chúng tôi hết sức lo ngại về nguy cơ một cuộc xung đột có thể bắt đầu một cách tình cờ, với sự leo thang vô tình từ cả hai phía nhưng kết thúc bằng một cuộc xung đột” - Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jeremy Hunt nói.

Về phần mình, người đứng đầu Lực lượng Vũ trang Iran Amir Khatami tin rằng, khả năng xâm lược của Mỹ đối với Cộng hòa Hồi giáo là rất có thể.

Trong bài phát biểu trước Ủy ban An ninh và chính sách đối ngoại trực thuộc Quốc hội Iran, ông Amir Khatami nhấn mạnh, các lực lượng vũ trang Iran đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu toàn diện để bảo vệ lợi ích quốc gia và an ninh của đất nước.

Trong khi đó, lãnh đạo tối cao Ayatollah Khamenei kêu gọi thực hiện một chính sách “kháng chiến” cứng rắn, dựa trên việc tìm cách lách luật trừng phạt, tăng cường lực lượng vũ trang và thúc đẩy lợi ích của Iran trong khu vực.

Các nhà phân tích quân sự tin rằng Washington và Israel có khả năng nghiền nát các lực lượng tên lửa, không quân, hải quân và hệ thống phòng thủ tên lửa, sau đó phá hủy một phần đáng kể các cơ sở hạt nhân của Iran và các cơ sở phòng thủ lớn bằng tên lửa và ném bom. Nhưng người Mỹ không có khả năng quyết định cuộc chiến trên bộ do sự phức tạp của địa hình và sức mạnh của quân đội Iran.

Tuy nhiên, nếu Mỹ phát động chiến tranh chống lại Iran ngay lúc này là không thể. Đánh Iraq, Mỹ phải mất 4 tháng chuẩn bị với 6 tàu sân bay trong khu vực, 875 máy bay chiến đấu, 280 ngàn người, 500 xe tăng, 12.000 xe bọc thép… Điều quan trọng là khi đó, 60% người dân Iraq sẵn sàng đón chào người Mỹ, còn với Iran bây giờ, chuyện hoàn toàn khác.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ