Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên, họ hàng gần của virus Corona chủng mới được tìm thấy bên ngoài Trung Quốc, theo Nature News & Comment đưa tin.
Từ khi xuất hiện SARS-CoV-2, loại virus gây ra đại dịch Covid-19 trên toàn thế giới, các nhà khoa học đã không ngừng săn lùng nguồn gốc của mầm bệnh.
Giống như virus SARS-CoV, gây bùng phát hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng vào đầu những năm 2000, SARS-CoV-2 có thể có nguồn gốc từ dơi móng ngựa (chi Rhinolophus); nhưng một số bằng chứng cho thấy rằng, virus có thể đã truyền qua động vật khác trước khi lây nhiễm sang người.
Bằng cách săn lùng virus Corona có quan hệ họ hàng gần, các nhà khoa học có thể giúp giải đáp bí ẩn về cách SARS-CoV-2 từ dơi sang người, gây ra đại dịch hiện nay. Hiện, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại virus như vậy ở Campuchia, theo Nature News.
TS Veasna Duong, nhà virus học tại Viện Pasteur Campuchia ở Phnom Penh, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi đang tìm kiếm và đáng ngạc nhiên chúng tôi đã tìm thấy nó. Đây là một điều thú vị”. Nghiên cứu vẫn đang tiếp tục và chưa được công bố trên tạp chí khoa học.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra loại virus này trên hai con dơi móng ngựa Shamel (R. shameli), hai mẫu được bắt vào năm 2010, đông lạnh và bảo quản. Để xác nhận mối quan hệ của virus với SARS-CoV-2, các nhà khoa học đã phóng to một đoạn nhỏ trong bộ gen của virus.
Phân đoạn này, được tạo thành từ 324 cặp bazơ - các khối cấu tạo của ARN - rất giống với các thành viên đã biết trong họ virus Corona, theo TS Alice Latinne, một nhà sinh vật học tiến hóa thuộc Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã Việt Nam (WCS), người không tham gia nghiên cứu, nói với Nature News.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng, phân đoạn ngắn từ virus mới giống với phân đoạn ngắn từ SARS-CoV-2, cũng như từ họ hàng gần nhất được biết đến của nó, một virus Corona ở dơi có tên là RaTG13.
Nhóm nghiên cứu hiện phải giải trình tự toàn bộ bộ gen của virus mới, có khả năng chứa khoảng 30.000 cặp bazơ, để tìm ra chính xác mức độ liên quan chặt chẽ giữa virus mới với SARS-CoV-2.
Cho đến nay, nhóm nghiên cứu đã giải mã trình tự khoảng 70% bộ gen, nhưng các gen quan trọng vẫn cần được phân tích, bao gồm cả những gen chứa hướng dẫn để xây dựng protein gai cho phép vi rút xâm nhập vào tế bào.
RaTG13, họ hàng gần nhất được biết đến của SARS-CoV-2 cho đến nay, chia sẻ 96% bộ gen của nó với virus gây ra đại dịch và có khả năng tách khỏi tổ tiên chung của mầm bệnh từ 40 - 70 năm trước. Vì vậy, nếu virus mới phát hiện có ít nhất 97% giống với SARS-CoV-2, nó sẽ thay thế RaTG13 như là họ hàng gần nhất được biết đến.
Giáo sư Aaron Irving, một nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Đại học Chiết Giang, Trung Quốc, nói với Nature News rằng, nếu các trình tự giống nhau ít nhất 99%, virus mới phát hiện có thể là tổ tiên trực tiếp của mầm bệnh đại dịch.
Tuy nhiên, virus mới phát hiện có thể cũng không giống SARS-CoV-2 ở mức độ như RaTG13. Ví dụ, một loại virus corona gần đây được tìm thấy trong phân dơi đông lạnh ở Nhật Bản chia sẻ khoảng 81% bộ gen của nó với SARS-CoV-2, theo một nghiên cứu được công bố ngày 2/11 trên tạp chí Các bệnh truyền nhiễm mới nổi.
Theo các nghiên cứu trong quá trình nuôi cấy tế bào, virus, được gọi là Rc-o319, không thể xâm nhập vào tế bào người bằng cách sử dụng cùng một thụ thể mà SARS-CoV-2 sử dụng.
Liệu virus được tìm thấy ở Campuchia có thể lây nhiễm sang tế bào người hay không vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng dù thế nào đi nữa, việc phát hiện ra các virus Corona mới ở dơi móng ngựa có thể cung cấp gợi ý về cách SARS-CoV-2 lan truyền sang con người cũng như giúp chúng ta dự đoán các đại dịch trong tương lai.
