Phấn đấu đến năm 2030 giảm 2/3 vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn

Công tác dân số trong tình hình mới đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm 2/3 vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn.

Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho trẻ vị thành niên

Ngay từ năm 1994, tại Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển, vấn đề sức khỏe sinh sản (SKSS) và sức khỏe tình dục (SKTD) của vị thành niên đã được đưa vào chương trình nghị sự toàn cầu.

Tại Việt Nam, kết quả Điều tra quốc gia về SKSS, SKTD của vị thành niên, thanh niên (2016) cho thấy: hơn 90% thanh thiếu niên trong độ tuổi 10-24 thường xuyên tiếp cận thông tin qua các kênh hiện đại như Internet, truyền hình, mạng xã hội... nhưng chỉ 1/3 trong số đó tìm hiểu thông tin liên quan đến SKSS và SKTD.

Trong khi đó, sự “trẻ hóa” trong lối sống, mối quan hệ xã hội mở rộng và các loại văn hóa phẩm tràn lan đang khiến vị thành niên phải đối mặt nhiều nguy cơ như mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn, bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Các chuyên gia nhận định, SKSS của vị thành niên, thanh niên là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai giống nòi.

Để góp phần giải quyết những ‘lỗ hổng’ về kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục ở vị thành niên, thanh niên cũng như giảm thiểu tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn, Nghị quyết 21/NQ-TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới đã đặt ra mục tiêu: Phấn đấu đến năm 2030 giảm 2/3 vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn.

Thực hiện định hướng này, Bộ Y tế đã ban hành Đề án Chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên giai đoạn 2021-2025, tập trung vào việc đẩy mạnh truyền thông, tư vấn, giáo dục về SKSS, SKTD; Tăng cường cung cấp dịch vụ thân thiện, phù hợp với đặc điểm tâm lý – xã hội của thanh thiếu niên góp phần hình thành lực lượng lao động trẻ khỏe mạnh, năng động, đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.

Giáo dục và truyền thông – chìa khóa thay đổi nhận thức

Thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên vẫn còn nhiều khoảng trống, đặc biệt, trẻ vị thành niên còn thiếu hụt nghiêm trọng kiến thức về sức khỏe sinh sản, chưa hiểu rõ cơ thể của bản thân dẫn đến tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai còn cao.

Thực tế cho thấy, nhiều học sinh THCS, THPT vẫn còn thiếu hiểu biết về cơ thể, các biện pháp tránh thai hay nguy cơ của quan hệ tình dục không an toàn. Vì vậy, giáo dục giới tính, SKSS và kỹ năng sống cần được đẩy mạnh ngay từ nhà trường, gia đình.

Một số mô hình hiệu quả đang được triển khai như: Tuyên truyền, giao lưu trong trường học về biện pháp tránh thai, hệ lụy của mang thai sớm, bệnh lây qua đường tình dục; Phối hợp với Đoàn Thanh niên tổ chức tọa đàm, tư vấn tiền hôn nhân, định hướng tình bạn – tình yêu lành mạnh, những băn khoăn trong cuộc sống hay những phòng khám, dịch vụ đáp ứng nhu cầu; Phát triển dịch vụ thân thiện với vị thành niên, cung cấp miễn phí hoặc giá ưu đãi các phương tiện tránh thai; Thí điểm các mô hình giảm tảo hôn, giảm sinh con ở tuổi chưa thành niên, phù hợp với đặc thù từng địa phương.

Ngoài việc truyền thông nâng cao kiến thức phòng tránh thai an toàn, hệ lụy nạo phá thai, các chuyên gia nhấn mạnh việc cần xã hội hóa dịch vụ chăm sóc SKSS, phương thiện tránh thai giúp thanh thiếu niên tiếp cận dễ dàng, thuận tiện, chi phí hợp lý. Qua đó bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của các em, đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.