PGS.TS Nguyễn Thời Trung: Nhà khoa học Việt Nam được trích dẫn nhiều trên thế giới

18 năm NCKH

Tạp chí PLOS Biology (Mỹ) công bố danh sách 100.000 nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất trên thế giới. Hơn bốn chục nhà khoa học Việt Nam có tên trong danh sách đó. Phần lớn họ là các giáo sư gốc Việt đang làm việc tại các trường đại học danh tiếng ở nước ngoài, chỉ có 10 người - trong đó có PGS Nguyễn Thời Trung - đang làm việc ở các đại học Việt Nam.

PGS Nguyễn Thời Trung cho biết: “Tôi vui và hạnh phúc vì những kết quả nghiên cứu của mình đã có những tác động nhất định và được ghi nhận trong cộng đồng khoa học của thế giới”. Với ông, có tên trong danh sách trên đã giúp bản thân xác định được vị trí tương đối của mình trong cộng đồng các nhà khoa học xuất sắc của thế giới, từ đó phải phấn đấu rất nhiều để tiếp tục cố gắng nâng tầm trong thời gian tới.

Hiện PGS Nguyễn Thời Trung là Viện trưởng, phụ trách quản lý các hoạt động NCKH của Viện Khoa học tính toán, TDTU. Ông quan tâm nghiên cứu ở các lĩnh vực: Phương pháp số, Cơ học tính toán, Tối ưu hóa kết cấu, Phân tích độ tin cậy, Tính toán thông minh, Chẩn đoán sức khỏe kết cấu, Khoa học dữ liệu và Tính toán hiệu năng cao.

Ông có thành quả NCKH thật đáng nể: Sở hữu trên 150 công trình công bố ở các tạp chí ISI uy tín, trên 5.500 trích dẫn khoa học theo ISI, chỉ số H-index theo ISI là 40, làm chủ nhiệm và hoàn thành 5 đề tài NCKH cấp Nhà nước và nhiều giải thưởng, bằng khen về NCKH như Giải thưởng Luận án tiến sĩ xuất sắc nhất của ĐH Quốc gia Singapore, Giải thưởng Thành tựu trọn đời (Lifetime Achievement Award) của TDTU… Để có được thành quả này, ông đã triển khai các hoạt động NCKH đồng bộ và rất tập trung trong suốt 18 năm qua.

“Khi xác định được các hướng nghiên cứu về Khoa học tính toán dài hạn, phù hợp với xu hướng phát triển của thời kỳ công nghiệp 4.0…, tôi chú trọng việc xây dựng nhóm nghiên cứu mạnh ngay từ sớm, thu hút được sự tham gia của đồng nghiệp trong nước và của nhiều bạn trẻ có năng lực NCKH tốt; Đồng thời, chủ động tích cực tham gia đào tạo sau ĐH và hướng dẫn làm luận văn ThS, luận án TS ở các trường ĐH khác nhau trong nước; duy trì, phát triển tốt các mối quan hệ, hợp tác NCKH...” - PGS.TS Nguyễn Thời Trung nói về quá trình NCKH.

Được ủng hộ từ nhiều phía

PGS.TS Nguyễn Thời Trung cho biết, ông luôn nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của gia đình nên an tâm tập trung NCKH trong mọi điều kiện, cả thuận lợi lẫn khi khó khăn, đặc biệt là những giai đoạn khó khăn ban đầu. “Tôi may mắn khi về nước nghiên cứu cùng thời điểm Bộ Khoa học & Công nghệ có quỹ Nafosted hỗ trợ. 

Nhờ quỹ, tôi có tiền lập nhóm và nuôi quân. Khó khăn lớn nhất là tài chính. Có những lúc, tôi không có tiền trả cho sinh viên nhưng gia đình luôn động viên hãy cố gắng. Mẹ tôi dù đang bán quần áo nhưng đã sẵn sàng nhường căn nhà ở quận 11 để tôi làm văn phòng. Vợ tôi động viên cứ làm việc mình thích” - PGS.TS Nguyễn Thời Trung chia sẻ.

Một lý do dẫn đến thành công - mà ông cho là không kém phần quan trọng - là được làm việc trong một môi trường NCKH với cơ chế/quy định rất thuận lợi và phù hợp với các thông lệ, tiêu chuẩn quốc tế tại TDTU. “Cơ chế nghiên cứu viên ngay trong trường ĐH giúp tôi an tâm tập trung làm NCKH; Đồng thời lương và thu nhập tăng thêm tỉ lệ thuận với năng suất và hiệu quả đầu ra của thành tích mà mình công bố khoa học. Ngoài ra, chúng tôi được đầu tư phòng lab làm việc, các điều kiện nghiên cứu chuyên ngành như hệ tính toán hiệu năng cao, các phần mềm tính toán, và các quy định về NCKH phù hợp với thông lệ quốc tế như quy định xếp hạng công trình công bố...”, ông chia sẻ.

NCKH là một mảng khó và hóc đối với GV các trường ĐH tại Việt Nam. PGS.TS Nguyễn Thời Trung cho biết, việc ông lựa chọn công việc theo hướng NCKH đơn giản chỉ là một sự lựa chọn theo yêu thích. Trong quá trình học ĐH tại Trường ĐH Bách khoa (1994 - 1999) và Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (1994 - 2001) thuộc ĐHQG TPHCM, ông đã chọn con đường trở thành một giảng viên ĐH và NCKH là sự nghiệp của mình. 

“Ngay từ khi còn là trợ giảng ở Bộ môn Toán Cơ - Khoa Toán Tin (2001 - 2005), tôi đã chủ động tham gia các đề tài NCKH với các thầy trong Bộ môn, và triển khai việc xây dựng nhóm nghiên cứu riêng với sự tham gia của một số đồng nghiệp và các SV yêu thích NCKH. Trong quá trình học Tiến sĩ tại Singapore (từ 2005 - 2009), tôi và các đồng nghiệp ở Việt Nam vẫn duy trì hoạt động của nhóm nghiên cứu này”.

Sau khi tốt nghiệp Tiến sĩ vào năm 2010 với giải thưởng Luận văn tiến sĩ xuất sắc nhất (Best PhD thesis Award) của ĐH Quốc gia Singapore (NUS), PGS.TS Nguyễn Thời Trung đã trở về Việt Nam để tập trung phát triển nhóm nghiên cứu và phát triển tiếp các hoạt động NCKH theo hướng Cơ học tính toán. 

Ông được phong học hàm PGS ngành Cơ học của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG TPHCM) từ năm 2013. “Ngay tháng 3/2010, tôi và đồng nghiệp đã tham gia thành lập nhóm nghiên cứu đầu tiên về Cơ học tính toán tại TDTU và phát triển lên thành Viện Khoa học tính toán vào tháng 2/2014, sau đó tiếp tục phát triển các hoạt động NCKH cho đến ngày nay” - ông chia sẻ.