Cách Việt Nam nửa vòng Trái đất, các nữ chiến sĩ quân y Bệnh viện Dã chiến cấp 1 thuộc Đội Công binh số 1 làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại Phái bộ UNISFA khu vực Abyei được người dân yêu quý gọi với cái tên trìu mến “Những thiên thần mũ nồi xanh” của bộ đội Việt Nam.

Abyei nằm ở biên giới giữa Nam Sudan và Sudan, khu vực tranh chấp kể từ khi Nam Sudan tách khỏi Sudan vào năm 2011. Tình hình an ninh chính trị nơi đây rất phức tạp, thường xuyên xảy ra các vụ cướp của, giết người, xung đột giữa các bộ tộc, tộc người…

Được biên chế trong đội hình của Đội Công binh số 1 Việt Nam làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình ở Abyei, Bệnh viện Dã chiến cấp 1 (BVDC) có 11 y bác sĩ và nhân viên, trong đó có 6 nữ quân nhân.

Người nhiều tuổi nhất là Thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) Nguyễn Thị Hải Liên (sinh năm 1977), người ít tuổi nhất là Trung úy QNCN Tạ Ngọc Hằng và Thiếu úy QNCN Lê Diệu Hoa (sinh năm 1993).

Bệnh viện đảm nhiệm việc chăm sóc sức khỏe cho cán bộ chiến sĩ Đội Công binh và tham gia các nhiệm vụ khác như: Củng cố doanh trại, tăng cường cho các hoạt động hậu cần, dân vận; hoạt động văn hóa, thể thao giao lưu với địa phương; sẵn sàng hỗ trợ y tế khẩn cấp khi có thiên tai, dịch bệnh hoặc thương vong do chiến tranh theo yêu cầu của Phái bộ.

Làm nhiệm vụ ở xa Tổ quốc hơn 10 nghìn km trong điều kiện thời tiết châu Phi khắc nghiệt, nắng nóng khô hạn, nơi phát sinh bệnh sốt rét và nhiều bệnh lạ do côn trùng gây ra, cơ sở vật chất thiếu thốn, đời sống dân sinh nghèo nàn, lạc hậu, an ninh bất ổn… đối với các nam quân nhân đã là khó khăn nhưng đối với 21 nữ quân nhân của Đội Công binh, đặc biệt là các nữ y bác sĩ của BVDC cấp 1 càng khó khăn bội phần.

Xa gia đình, con cái; phải đối mặt với nhiều hiểm nguy và nguy cơ rủi ro trong công việc nhưng họ vẫn tin tưởng vào những người chồng, người yêu là hậu phương vững chắc để họ yên tâm hoàn thành nhiệm vụ.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Quyên - Giám đốc BVDC cấp 1 khám bệnh cho trẻ em Abyei. Ảnh: Đội Công binh số 1 Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam cung cấp

Vượt qua gian khó

Nhớ lại những ngày đầu mới sang làm nhiệm vụ ở Abyei, Trung tá, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Quyên - Giám đốc BVDC cấp 1 kiêm Chủ tịch Chi hội Phụ nữ của Đội Công binh số 1 cho biết: Khi mới sang, cơ sở vật chất gần như không có gì.

Trụ sở - là doanh trại cũ của quân đội Ethiopia để lại - chỉ có các căn nhà lắp ghép xây dựng cách đây hơn 10 năm đã xuống cấp, dột nát, cỏ mọc um tùm, ẩm thấp. Khi ấy, Đại tá Mạc Đức Trọng - Cục phó Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam, Đội trưởng Đội Công binh số 1 nói: “Chúng ta hãy làm từ những điều nhỏ nhất, không sợ khó, chỉ sợ không làm gì!”.

Toàn đội, trong đó có anh chị em BVDC cấp 1, bắt tay vào công việc với tinh thần hăng say, từng bước xây dựng doanh trại, vườn rau, tạo cơ sở vật chất khang trang. Anh em công binh làm nhiệm vụ phát quang, mở đường trong thời tiết nắng nóng, bụi bặm, muỗi và côn trùng nhiều rất ảnh hưởng đến sức khỏe.

Là bệnh viện dã chiến không có đủ điều kiện máy móc, thuốc men để xét nghiệm và điều trị các loại bệnh nhiệt đới như các bệnh viện lớn trong nước nhưng đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng viên của BVDC cấp 1 luôn cố gắng chăm sóc sức khỏe cho anh em trong đội.

“Có lần, một chiến sĩ trẻ bị sốt rét ác tính, trong cơn mê sảng, chiến sĩ đó nắm chặt tay tôi rồi nói: “Chị ơi, chị ở lại đây với em, chị đừng đi đâu nhé!”. Câu nói của đồng chí ấy làm tôi xúc động và kiên trì đề ra phác đồ điều trị giúp đồng chí ấy khỏi bệnh. Tôi và các y bác sĩ tự nhủ phải hết lòng, hết sức vì công việc, vì đồng đội và người dân nơi đây”, bác sĩ Hồng Quyên nói.

Đại úy QNCN Vũ Hồng Thủy khám bệnh cho bà Thị trưởng Abyei.

Đại úy QNCN Vũ Hồng Thủy (người từng đạt giải Nhì thi điều dưỡng viên giỏi của Bệnh viện Quân y 5, Quân khu 3) chia sẻ: Kỷ niệm đáng nhớ của chị là cùng với bác sĩ Quyên điều trị và chăm sóc cho người bệnh khác màu da, ngôn ngữ mà vẫn hiểu nhau đến lạ kỳ.

Bệnh nhân đó là vợ cả của ông Thị trưởng thị trấn Abyei. Bà bị căn bệnh COPD đã lâu, điều trị tại bệnh viện địa phương nhiều lần nhưng không đỡ nên nhờ BVDC cấp 1 giúp đỡ. Chị Thủy cho bà thở khí dung và tiêm kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ Quyên.

Theo nguyên tắc, trước khi tiêm phải hỏi tiền sử dị ứng và thử kháng sinh xem bệnh nhân có dị ứng không nhưng chỉ trên da trắng mới phát hiện được chứ với màu da của bà thì quả thực là điều không thể. Đã thế, việc lấy ven cho bà còn khó hơn, vì việc quan sát tĩnh mạch trên tay người ốm lâu ngày cộng thêm màu da đen tuyền càng khó.

“Tôi phải sờ và tìm các vị trí giải phẫu đường tĩnh mạch chạy qua rồi thông qua chồng là ông Thị trưởng nghe nói được tiếng Anh động viên bà, tôi đã chuẩn bị mọi phương án khi có tình huống xảy ra và quyết định tiêm cho bà. Mũi kim quyết định đó vào đúng ven của bệnh nhân. Lúc ấy, tôi thấy mình hạnh phúc ghê gớm. Sau đợt điều trị, ông bà Thị trưởng rất yêu quý và thân thiện với đội Công binh Việt Nam”, chị Hồng Thủy kể.

Sứ giả của hòa bình và lòng nhân ái

Trung tá Nguyễn Quang Tuyển - Chính trị viên Đội Công binh số 1 tặng quà cho người dân Abyei. Ảnh: Đội Công binh số 1 Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam cung cấp

Đối với các lực lượng làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình, công tác dân vận có vai trò rất quan trọng. Ở nơi còn khó khăn, nghèo nàn, lạc hậu do chiến tranh xung đột kéo dài như Abyei thì điều đó càng hết sức quan trọng.

Trung tá Nguyễn Quang Tuyển - Chính trị viên Đội Công binh số 1 cho biết: Từ khi triển khai đến Phái bộ UNISFA, ngoài nhiệm vụ phái bộ giao cho như: Làm, sửa đường, bảo đảm giao thông cho các phương tiện lưu thông hàng hóa, nhất là tuyến đường huyết mạch tại Phân khu Bắc dài hơn 50km đi qua chợ đầu mối Amiet về thị trấn Abyei, nơi giao thương quan trọng nhất đối với hoạt động kinh tế và thương mại của người dân trong vùng Abyei và Phái bộ UNISFA; xây dựng, sửa chữa, củng cố doanh trại cho các đơn vị bạn và cơ quan phái bộ; xây dựng sân bay trực thăng…

Đội Công binh số 1 còn tổ chức nhiều hoạt động nhân đạo như: Xây dựng các lớp học, thư viện, nhà ăn, sửa chữa bảo đảm hệ thống điện nước và tặng nhiều phần quà như bàn chải đánh răng, xà phòng giặt, sách vở, bút bi, bánh, mỳ tôm, quần áo cho người dân và các em học sinh các trường mầm non, cấp 1, 2; trường cấp 3 trên địa bàn thị trấn Abyei; qua đó đã góp phần động viên, chia sẻ những khó khăn vất vả của người dân nơi đây.

Bên cạnh đó, Đội Công binh số 1 còn tặng hạt giống rau và hướng dẫn người dân địa phương kỹ thuật trồng rau xanh, xây dựng nhiều hạng mục công trình cho các đơn vị của địa phương như bệnh viện, nhà tù; tặng máy tính, hỗ trợ dạy tiếng Anh cho các trường học; phối hợp cùng Tiểu đoàn Bộ binh Pakistan tổ chức khám bệnh, cấp thuốc từ thiện và tặng quà cho 168 phụ nữ, trẻ em khu vực chợ Amiet, trong đó có vai trò rất quan trọng của chị em phụ nữ BVDC cấp 1.

Không đành lòng trước cảnh các cháu mẫu giáo thuộc nhà thờ Abyei phải ngồi trên đất hoặc những manh chiếu rách học dưới bóng cây ngoài trời, Đội Công binh số 1 xin những vật liệu cũ bỏ đi của Phái bộ để dựng thành ngôi nhà hai gian khang trang và quyên góp tiền mua 110 chiếc bàn ghế nhựa, 2 giá bình nước, 10 chiếc cốc inox để các cháu sử dụng.

Trung tá Nguyễn Thị Hồng Quyên kể: “Ở Abyei đồ nhựa hiếm và đắt, một chiếc ghế nhựa bé xíu giá 5 USD, phải đặt trước hai tuần mới có và cũng chỉ có 110 chiếc là hết. Chúng tôi mừng đến phát khóc khi mua được số ghế nhựa đó để tặng các bé mẫu giáo”.

Được sự đồng ý của Ban Chỉ huy Đội Công binh số 1, các y bác sĩ BVDC cấp 1 còn làm tặng trường cấp 3 Abyei và nhà thờ các hộp Sơ cứu ban đầu gồm: Bông băng, kéo, gạc, cồn sát khuẩn và một thuốc thông thường như: Giảm đau, hạ sốt, vitamin tổng hợp...

BVDC cấp 1 tặng vật tư y tế cho bệnh viện Abyei. Ảnh: Đội Công binh số 1 Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam cung cấp

Đặc biệt cao “Sao vàng” sản phẩm gắn bó với rất nhiều người Việt Nam được người dân Abyei rất yêu thích vì mùi thơm dễ chịu và khả năng giảm đau của nó.

Nhân dịp kỷ niệm 133 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa qua, bên cạnh hoạt động hỗ trợ làm đường vào Bệnh viện Đa khoa địa phương của Đội Công binh số 1 thì BVDC cấp 1 còn tặng cho bệnh viện một số thuốc và vật tư y tế nhằm giúp địa phương có thêm năng lực trong khám chữa bệnh cho người dân bản địa. Chị em phụ nữ cũng chung tay quyên góp mua thêm sữa bột cho các bé sơ sinh và lương khô gửi bệnh nhân điều trị tại bệnh viện.

Những hoạt động hỗ trợ nhân đạo của Đội Công binh số 1 đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, làm thay đổi diện mạo của các nhà trường, công sở trên địa bàn Abyei.

Người dân Abyei vui sướng reo hò khi đường sá được mở rộng, khu chợ trung tâm hết úng ngập, các cháu mẫu giáo có nơi để học. Họ đã biết trồng rau cải thiện cuộc sống và biết đến văn hóa, con người Việt Nam thân thiện, yêu chuộng hòa bình. Hai từ “Việt Nam” đã thành câu cửa miệng của người dân nơi đây.

Mặc dù khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa và màu da nhưng các nữ thầy thuốc của BVDC cấp 1 thuộc Đội Công binh số 1 luôn coi phụ nữ và trẻ em Abyei như những người thân trong gia đình, hết lòng chăm sóc, khám chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí.

Lòng nhân ái và tình yêu thương con người dành cho phụ nữ và trẻ em Abyei của các thầy thuốc Việt Nam đã khiến người dân Abyei cảm phục, gắn bó thân thiết với Đội Công binh của Việt Nam. Họ đã gọi các nữ chiến sĩ quân y là “Những thiên thần mũ nồi xanh” của bộ đội Việt Nam.

Một nhiệm kỳ tham gia gìn giữ hòa bình ở Phái bộ UNISFA sắp kết thúc nhưng các thầy thuốc quân y của Đội Công binh số 1 vẫn tận tâm cống hiến bởi tháng ngày công tác nơi đây sẽ là những kỷ niệm đẹp đẽ không bao giờ quên trong đời lính và họ cũng như Đội Công binh số 1 của Việt Nam mãi mãi là hình ảnh đẹp về “Bộ đội cụ Hồ” trong lòng mỗi người dân Abyei.