Những tháng ngày quân dân ngoan cường bảo vệ đền thờ Bác Hồ ở Trà Vinh

Vừa chống giặc, vừa dựng đền thờ Bác

Năm 1969 khi nghe tin Bác mất, quân dân xã Long Đức, tỉnh Trà Vinh đã xây dựng một ngôi đền ngay trong tầm đạn của kẻ thù và kiên cường bảo vệ cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. 

Đền thờ Bác được chính thức khởi công vào ngày 10/3/1970. Ngay từ ngày đầu khởi công, lực lượng du kích bắt tay ngay vào việc đắp công sự, đào chiến hào, cắm hàng vạn cây chông, bao vây đồn bót địch khu vực xung quanh và sẵn sàng đối phó nếu bị đánh phá. Các má, các chị trong lực lượng đấu tranh chính trị được phân công bằng mọi cách liên hệ binh lính trong đồn giặc, vận động “không bắn phá để bà con xây dựng đền thờ Cụ Hồ”.

Người có công vận động lực lượng thanh niên, du kích và bà con xã Long Đức xây dựng đền thờ Bác trong những ngày chiến tranh ác liệt là bà Nguyễn Thị Tiếm (Sáu Tiếm), nguyên Bí Thư Đảng ủy Dân chính Đảng tỉnh Trà Vinh. 

Bà Tiếm nhớ lại: “Nghe tin Bác mất, đồng bào ở ấp Vĩnh Hội, xã Long Đức đã tổ chức lập bàn thờ Bác và hương khói mỗi ngày. Đây là vùng đang tranh chấp giữa ta và địch nên giặc thấy nhà nào thờ cúng Bác là đốt nhà nên quân dân thống nhất lập đền thờ Bác để có nơi hương khói, có bộ đội bảo vệ. Thời điểm đó xã có 12 ấp nhưng có đến 15 đồn giặc nên chúng đánh phá vô cùng ác liệt”.

Với thế trận lòng dân, những ngày tháng xây dựng đền thờ khí thế hết sức sôi nổi, người lo xây dựng, người lo đánh giặc. Giặc bắn pháo và ném bom dữ dội nên phải làm cả ban đêm, có đêm giặc bắn nhiều quá không thể làm được. Mỗi gia đình thay phiên nhau làm, tất cả già, trẻ, gái, trai đều hăng hái góp sức xây dựng đền thờ. 

Đầu năm 1971 ngôi đền hoàn thành trong niềm hân hoan của quân dân. “Lúc xây dựng đền thờ tôi còn nhớ mãi một hành động hết sức ý nghĩa của em Hồ Văn Thực, lúc đó em khoảng 12 - 13 tuổi. Em ra ngoài đồng câu được con cá trê to nhưng không đem về ăn mà đi bán cá lấy tiền đem lại để đóng góp xây dựng đền thờ Bác. Sau này em lớn lên đi bộ đội và hy sinh nhưng những hình ảnh hết sức cảm động đó đã làm chúng tôi thêm quyết tâm chiến đấu bảo vệ đền thờ và giải phóng quê hương”, bà Sáu Tiếm nhớ lại.

Được giao nhiệm vụ thiêng liêng là bảo vệ đền thờ Bác, nhiều chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu giành nhau với địch từng khóm tre, từng tấc đất. Nhiều câu chuyện hết sức cảm động về những con người đã xông pha trong lửa đạn chiến tranh để xây dựng, bảo vệ đền thờ. 

Có người hy sinh, có người để lại một phần xương thịt nơi chiến trường nhưng tất cả họ đều rất đỗi tự hào. Nhiều người con quê hương Long Đức đã ngã xuống khi chiến đấu bảo vệ đền thờ Bác. Những cái tên liệt sĩ được người dân ở Long Đức thuộc nằm lòng như đồng chí Tư Luông, Sáu Bạc, Nguyễn Văn Giang, Công Thiện Hùng, Nguyễn Văn Lượm, Nguyễn Văn Trị…

Giành từng tấc đất, bảo vệ đền thờ

Đêm Giao thừa xuân Tân Hợi (26/1/1971), đền thờ Bác được khánh thành. Hơn 900 quân, dân Trà Vinh nghiêm trang, kính cẩn trước đền thờ Bác; nước mắt và những lời hiệu triệu đánh địch, thống nhất đất nước được vang lên!

Bà Sáu Tiếm nhớ lại, ngụy quyền Trà Vinh lúc bấy giờ vừa lo sợ, vừa căm tức khi biết được đền thờ Bác Hồ đã được xây dựng ở ấp Vĩnh Hội, xã Long Đức - chỉ cách trung tâm đầu não của chúng khoảng 3km. Ngôi đền đã thu hút hàng ngàn, hàng vạn đồng bào các giới ở nội ô thị xã đến viếng. 

Việc xây dựng và bảo vệ Đền thờ Bác Hồ của Đảng, dân, quân xã Long Đức trước hết là bằng tấm lòng, bằng trái tim. Trẻ, già, gái, trai đã cống hiến công sức, của cải và sẵn sàng hy sinh tính mạng để chiến đấu với kẻ thù. Địch đến ta đánh, địch rút lui thì ta xây dựng, địch phá ban ngày thì ta xây dựng ban đêm. Hằng ngày bộ đội phải chiến đấu giành từng tấc đất với giặc ngay bên cạnh đền thờ Bác với hệ thống hào lũy và nhiều hàng tre bảo vệ.

Mùa khô năm 1971, địch huy động lực lượng cùng với hỏa lực mạnh đánh và đốt Đền thờ Bác, nhưng sau đó đền đã được xây dựng lại. Chúng lại tiếp tục đánh phá, ngôi đền vẫn tiếp tục được nhân dân sửa chữa ngày càng khang trang hơn. Địch có thể đốt được ngôi nhà đơn sơ, nhưng không thể làm phai nhạt được lòng kính yêu của nhân dân đối với Bác. Chính vì vậy, địch càng đàn áp, khủng bố đốt phá ngôi đền, thì càng làm cho nhân dân căm thù cao độ và trui rèn thêm ý chí đấu tranh, niềm tin mãnh liệt đối với Đảng và Bác.

Một trong những người được giao nhiệm vụ bảo vệ đền thờ Bác trong những năm chiến tranh ác liệt là ông Phan Văn Tiềm (Mười Tiềm). Ông sống, chiến đấu, bảo vệ đền thờ Bác với thời gian gần 30 năm, khi đền thờ mới xây dựng năm 1971 đến khi đất nước giải phóng. Sau này ông tiếp tục làm công tác bảo vệ đền thờ đến năm 1997. 

Tuổi thanh xuân của ông gắn liền với chiến tranh ác liệt và niềm vinh dự lớn nhất là được chiến đấu bảo vệ đền thờ Bác. Ông Mười Tiềm bồi hồi nhớ lại: “Gia đình tôi hoạt động cách mạng, người bị bắt, người bị tù đày nên tôi gia nhập du kích địa phương từ rất sớm. Ngày đó có 5 tổ bảo vệ đền, tôi được phân công trong tổ bảo vệ trung tâm đền thờ Bác. Trong lửa đạn chiến tranh đã tôi luyện chúng tôi từ nhỏ nên tư tưởng, lập trường vững vàng và không bao giờ run sợ trước mưa bom bão đạn của quân thù. Nhất là được giao nhiệm vụ bảo vệ đền thờ Bác nên chúng tôi càng chiến đấu ngoan cường hơn”.

Trong ký ức của bà Sáu Tiếm, ông Mười Tiềm, khoảng thời gian từ năm 1971 - 1973 là giai đoạn địch đánh phá, càn quét ác liệt nhất. Đó cũng là lúc những người con của quê hương Long Đức quyết tâm bảo vệ đền thờ, chiến đấu hết sức ngoan cường, tiêu diệt nhiều tên giặc ác ôn như thiếu tá Đông, cảnh sát Quang và một số tên giặc Mỹ. 

Năm 1971 giặc mở trận càn lớn vào đốt phá đền, bị đánh trả quyết liệt của du kích, tên bị thương, tên bị chết nên sau này giặc không dám vào phá đền nữa mà chỉ đi vòng bên ngoài rồi quay về. Không chịu thua, chúng vẫn thường xuyên cho máy bay ném bom, bắn pháo vào khu đền. Có thời đểm địch lập đồn bót cách đền khoảng 200m nhưng chúng không dám vào phá. Khi đó bộ đội ban đêm phá hàng rào, gài mìn, ném lựu đạn, đánh phá liên tục, không lâu sau chúng bỏ đồn...