Và một trong những nền văn hóa đảo kỳ diệu, luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách ngoại quốc là của người Maori ở New Zealand.
Thay vì tay bắt mặt mừng, người Maori luôn tốn một khoảng thời gian khá dài để “làm quen” với khách. Những cử chỉ có vẻ hơi hăm dọa và thăm dò tỉ mỉ của người Maori khiến khách bối rối.
Thế nhưng, khi đã được làm khách của họ, thì ai nấy luôn được tiếp đón nồng nhiệt, chu đáo bằng những bài ca, điệu múa vui nhộn và những món ăn thơm ngon.
Tất cả là do người Maori vốn là những chiến binh, thợ săn, ngư dân dũng mãnh và trung thực. Họ sẵn sàng đứng trước mọi quân thù, bão tố của biển cả nhằm bảo vệ làng xóm, gia đình hết mình bằng tay không hoặc vũ khí thô sơ.
Đầu tiên, khi bạn vào thăm làng hay nhà của người Maori, sẽ có một “chiến binh” đứng ngay trước mặt, tay lăm lăm một cái dùi cui hoặc một cây gậy và cứ thế múa võ. Họ chĩa những mũi nhọn vào bạn, vừa thực hiện động tác phòng bị - tấn công, vừa kêu to như thể gọi cả làng tới, khiến bạn chột dạ.
Sau đó, anh ta đặt một nhành dương xỉ xuống đất, rồi trỏ cây giáo vào nó, làm hiệu cho bạn nhặt lên và ở cự ly rất gần. Dĩ nhiên, bạn sẽ phải chọn giữa hai khả năng: Cầm lấy cành lá đưa cho anh ta hoặc bỏ chạy.
Nếu bạn cầm nó lên trong một thái độ hòa nhã, bạn sẽ được mời vào trong và lập tức được các vũ nữ ùa ra nhảy múa mừng rỡ đón tiếp. Còn nếu theo anh ta mà cử chỉ bất nhã, ngông cuồng thì theo lệ xưa, hậu quả rất ghê gớm vì bạn bị trói gô, áp giải vào làng.
Thực ra, đây là lễ Powhiri để đón chào khách, song cũng để thử lòng (Wero) xem khách có thật sự đến chơi làng Maori trong hòa bình hay không hay vì thám thính và các mục đích khác. Ngày nay, người Maori không có chuyện “bắt” khách sau thử thách nhặt lá.
Điệu múa haka đón khách tại đây cũng là một vũ điệu thời chiến tranh, với những động tác đều như thể khoe diễn sức mạnh, vũ lực, thanh thế. Khi đón khách, chủ nhà đấm ngực ra oai, có người thì trợn mắt, lè lưỡi, giậm chân, vung tay giận dữ.
Tất cả ngụ ý về một binh cường, thể hiện họ rất “dữ tợn”, không thua ai về thực lực, bản lĩnh. Xưa kia, đây là một điệu múa của nam nhân trước khi ra trận, nhằm khích lệ tinh thần binh lính, tăng khối đoàn kết - niềm tự hào dân tộc và để hù dọa bất cứ kẻ nào đối địch.
Ngày nay, không còn chiến tranh nữa, song những “cựu chiến binh” và hậu thế vẫn tổ chức nhảy múa để chào đón con trẻ ra đời, mừng sinh nhật, cưới hỏi và tiếp khách.
Tại các sự kiện vui này, ai nấy đều được nghe một bài diễn thuyết Mihi rất hùng hồn, thơ mộng ca ngợi sông Awa, núi Maunga, nhà Marae, thuyền Waka, người Iwi và nhiều điều kỳ thú khác của xứ sở Maori. Sau đó bạn sẽ được dẫn đến thăm các di tích lịch sử của họ.
Sau khi đã được nghe tiếng hát Karanga của vợ và điệu múa Haka của con, chủ nhà (Tangata Whenua) sẽ chính thức ra chào hỏi quý khách. Người Maori có một kiểu chào khách phổ biến gọi là Hongi, với hai mặt dí sát vào nhau, cho trán đụng trán và mũi cọ mũi.
Người ta gọi nó là kiểu chào cọ mũi và bất phân nam nữ, trẻ già, giàu nghèo, ai nấy đều cọ mũi. Các chính khách khi đến đây dù ngại thế nào cũng phải làm Hongi, vì người Maori không bắt tay và hôn má.
Người Maori xăm rất nhiều hình Ta Moko trên cơ thể, đặc biệt là các hình xoáy vặn dựa theo hình ảnh của lá dương xỉ biểu thị cho rừng và những làn sóng cuộn trào tượng trưng cho biển.
Nam giới thường xăm kín người, còn nữ giới xăm chủ yếu ở cằm nhằm tạo vẻ đẹp. Trong tiếng nhạc rộn rã, bạn sẽ được dẫn đi khắp làng để ngắm các di sản văn hóa ngàn đời của một khu vực, trong đó có ngôi nhà rông Whare Whakairo trạm đẽo bằng gỗ tuyệt đẹp.
Bạn cũng sẽ được dân làng nơi đây mời dự tiệc Kai (đồ nướng trên đá nóng). Tiệc Kai thường có món thịt cừu, gà, bò, khoai lang, ngô, cải, cà rốt… song món gì cũng ngậy, thơm nức. Tất cả mọi người đều ăn bốc và ngồi ngoài trời bên bếp lửa bập bùng.
Sau khi ăn tối, gia chủ sẽ chúc phúc cho khách, rồi mời nghỉ lại trong nhà. Nhà của người Maori là một căn lều gỗ. Khách cũng được tắm trong những cái giếng địa nhiệt nổi tiếng là một cách spa tự nhiên từ thế kỷ 19.
Họ cũng được tặng rất nhiều món quà lưu niệm quý giá như vòng cổ, trâm lược từ ngọc bích Pounamu, xương cá voi Tohora và vỏ sò Pauna…
