Bất cập làm hạn chế phát triển nhà ở xã hội

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, trong nhiều năm qua, việc chăm lo, giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm. Đặc biệt là đẩy mạnh việc phát triển nhà ở xã hội để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho các đối tượng thu nhập thấp, khu vực đô thị cũng như công nhân khu công nghiệp.

Theo đó, việc đầu tư nhà ở xã hội trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả quan trọng bước đầu. Tuy nhiên so với yêu cầu đặt ra thì vẫn chưa đạt được như mong muốn. Kết quả đến nay chúng ta mới đạt được 7,79 triệu m2 nhà ở xã hội so với yêu cầu là 12,5 triệu m2 và quỹ đất dành cho nhà ở xã hội thì hiện nay chỉ đáp ứng được 36,34%. Việc chưa đạt được mục tiêu này là do một số tồn tại, vướng mắc.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng nêu nguyên nhân, về quy định pháp luật thì vẫn cần nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt là sửa đổi Luật Nhà ở và luật khác có liên quan để sửa đổi các nội dung như trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng, mua bán nhà ở xã hội.

Cùng với đó là việc xác định giá nhà ở xã hội trước khi giao dịch, các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Quy định các dự án nhà ở xã hội phải dành diện tích tối thiểu 20% để cho thuê. Đồng thời, chưa có quy định cho phép các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã được mua, thuê nhà ở xã hội để bố trí cho người lao động của mình trong khi thực tế nhu cầu này rất lớn. Những bất cập về pháp luật này cũng làm hạn chế việc phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết còn có những hạn chế trong việc tổ chức thực hiện. Đơn cử như việc bố trí nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội cũng gặp nhiều khó khăn.

Thực tế hiện nay vốn để bố trí cho thực hiện chính sách nhà ở xã hội cho công nhân, đối với Ngân hàng chính sách chỉ mới bố trí được khoảng 35% so với nhu cầu. Nguồn vốn được cấp bù lãi suất cho các tín dụng được chỉ định thì chưa được bố trí vốn.

Thời gian qua có một số địa phương chưa thực sự quan tâm về phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân. Từ đó chưa đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm để tập trung nguồn lực đầu tư và cũng chưa xác định rõ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó còn chưa quan tâm hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài khu vực dự kiến để làm dự án nhà ở xã hội. Chưa đảm bảo thực sự quyết liệt trong cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân tham gia đầu tư nhà ở xã hội.

“Với những bất cập đó, nguồn cung nhà ở xã hội trong thời gian qua chưa đạt yêu cầu”, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nói.

Thủ tục về nhà ở xã hội còn phức tạp

Liên quan đến vấn đề thủ tục về nhà ở xã hội còn phức tạp, khó khăn trong đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, các thủ tục theo quy định pháp luật về nhà ở hiện nay đối với phát triển dự án nhà ở xã hội còn phức tạp và kéo dài.

Cụ thể như trình tự, thủ tục mua bán nhà ở xã hội. Hay việc xác định giá trước khi thực hiện bán, cho thuê… nhà ở xã hội. Cùng với đó là các chính sách ưu đãi chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân cũng chưa đủ hấp dẫn. Đồng thời, quy định diện tích dành tối thiểu trong dự án nhà ở xã hội để cho thuê cũng chưa khả thi. Quy định hiện nay cũng chưa cho phép doanh nghiệp hợp tác xã mua, thuê, thuê mua nhà ở để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người lao động của doanh nghiệp.

Liên quan đến ý kiến về Đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp có khả thi hay không, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, thực trạng nhu cầu nhà ở cho đối tượng người thu nhập thấp đô thị và công nhân khu công nghiệp còn rất lớn.

Trong thời gian vừa qua, dù đã triển khai thực hiện cũng chưa đáp ứng được yêu cầu này. Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị thì chỉ mới đáp ứng một tỷ lệ chưa đạt như mục tiêu của chiến lược nhà ở quốc gia đặt ra, đề ra.

Chính vì vậy, được sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì Bộ Xây dựng đã xây dựng đề án này và để thực hiện đề án này thì gồm tổng thể nhiều giải pháp cụ thể. Từ rà soát, xây dựng pháp luật cho đến giải pháp tổ chức triển khai thực hiện. Đồng thời, huy động nguồn lực cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân… nên tính khả thi của đề án này có thể đảm bảo.