Tại Việt Nam, tình hình Covid-19 vẫn đang được kiểm soát. Song, Bộ Y tế lo ngại dịch bệnh truyền nhiễm nói chung, Covid-19 nói riêng có nguy cơ bùng phát vào thời điểm Tết Nguyên đán, khi nhu cầu đi lại, giao lưu tăng cao.
Xây dựng kế hoạch giám sát trọng điểm
Cuối năm là thời điểm nhu cầu giao thương, du lịch tăng cao. Đây là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan, có thể làm gia tăng số ca mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh lây truyền qua đường hô hấp, nhất là với nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.
Bởi vậy, Bộ Y tế đề nghị các trung tâm, cơ sở y tế cập nhật thường xuyên thông tin về các bệnh truyền nhiễm trên thế giới có nguy cơ xâm nhập Việt Nam. Qua đó, các cơ quan này chủ động áp dụng biện pháp giám sát, phòng chống ngay tại cửa khẩu, phát hiện sớm, cách ly, xử lý kịp thời trường hợp mắc bệnh, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương xây dựng kế hoạch giám sát trọng điểm, lồng ghép Covid-19 vào hệ thống giám sát tác nhân gây bệnh đường hô hấp, bao gồm hội chứng cúm, viêm phổi nặng do virus, đặc điểm di truyền của virus SARS-CoV-2, để theo dõi các biến thể của virus.
Nhằm kịp thời phát hiện, kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm xâm nhập vào Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã có văn bản gửi Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố; Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch y tế về việc tăng cường kiểm dịch y tế biên giới. Việc này không chỉ nhằm giám sát Covid-19, mà còn để theo dõi nhiều dịch bệnh khác.
Vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi các quốc gia duy trì đủ năng lực, tính sẵn sàng hoạt động và tính linh hoạt để mở rộng quy mô trong thời gian bùng phát dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, duy trì các dịch vụ y tế thiết yếu khác và chuẩn bị cho sự xuất hiện của những biến thể mới với mức độ nghiêm trọng hoặc số ca mắc tăng.
Không nên quá hoang mang
Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus đã cảnh báo về sự lây lan của Covid-19 khi số ca tử vong tăng chóng mặt. Ông Tedros nêu, hiện, chưa có báo cáo cho rằng biến thể JN.1 nghiêm trọng hơn. Song, tính chất khó lường của loại virus này cho thấy tầm quan trọng của việc các nước cần tiếp tục giám sát chặt dịch bệnh.
Tại Việt Nam, năm 2023, cả nước ghi nhận gần 100.000 ca mắc Covid-19. Như vậy, từ đầu dịch đến nay, cả nước ghi nhận hơn 11,6 triệu ca mắc, hơn 43.000 trường hợp tử vong.
Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 419 ca mắc Covid-19 và nhập viện rải rác tại 39 tỉnh, thành phố. Thực tế cho thấy số ca nhập viện tăng, nhưng không có trường hợp nặng, hệ thống điều trị hiện vẫn đáp ứng hiệu quả.
Ngày 24/1, tại hội nghị trực tuyến triển khai công tác phòng chống dịch năm 2024 của Bộ Y tế, bà Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM cho biết, qua hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, thành phố đã phát hiện biến thể phụ JN.1 của SARS-CoV-2 ở các bệnh nhân nhập viện trong tháng 12/2023 trên địa bàn.
Theo bác sĩ Lê Hồng Nga, sự gia tăng liên tục của biến thể JN.1 tại một số quốc gia cho thấy biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn hoặc “lẩn tránh” hệ thống miễn dịch của con người tốt hơn. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy JN.1 gây ra nguy cơ gia tăng đối với sức khỏe cộng đồng so với các biến thể hiện đang lưu hành khác.
Nhìn chung, khi mắc Covid-19, các triệu chứng có xu hướng giống nhau giữa các biến thể. Triệu chứng và mức độ nghiêm trọng khi mắc Covid-19 thường phụ thuộc nhiều vào khả năng miễn dịch và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
Theo TS.BS Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), WHO xếp biến thể này vào nhóm biến thể cần quan tâm. Theo đánh giá của WHO, hiện, chưa có bằng chứng cho thấy độc lực của biến thể tăng lên, dù số mắc có dấu hiệu tăng lên. Theo bác sĩ Đức, chúng ta không được chủ quan nhưng cũng không nên quá hoang mang lo lắng.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, hiện nay, qua số liệu của WHO, chúng ta thấy dịch bệnh truyền nhiễm còn diễn biến phức tạp, đặc biệt là bệnh lây qua đường hô hấp. Trong khi đó, miễn dịch đáp ứng do mắc bệnh hoặc tiêm chủng giảm dần theo thời gian. Virus SARS-CoV-2 liên tục biến đổi, gần đây nhất là biến thể JN.1 đang gia tăng nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu.
Với Covid-19, phòng bệnh bằng vắc-xin vẫn được xem là biện pháp hiệu quả. Vậy nên, việc chủ động cung ứng vắc-xin cần được coi trọng. PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, kho của viện đang bảo quản hơn 432.000 liều vắc-xin Covid-19 Pfizer, hạn sử dụng đến cuối tháng 9/2024. Đây là số vắc-xin Covid-19 dự trữ cho những vùng có ổ dịch hoặc có nguy cơ cao.
Bà Dương Thị Hồng cũng cho biết, theo khuyến cáo chuyên môn, những người thuộc nhóm nguy cơ cao như cán bộ y tế, người có bệnh nền, người mắc bệnh mạn tính... nên tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 mũi 4.
Hiện, có gần 50.000 người đăng ký tiêm vắc-xin Covid-19. Bộ Y tế đã đề nghị các địa phương rà soát, báo cáo nhu cầu vắc-xin trong năm 2024 để có kế hoạch cung ứng, cập nhật hướng dẫn tiêm chủng cho các nhóm đối tượng theo khuyến cáo của WHO.
Hiện nay, để phòng, chống các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần tiếp tục chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh cá nhân. Cụ thể, cần đeo khẩu trang tại các cơ sở y tế, trên phương tiện công cộng và tại địa điểm tập trung đông người.
Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.
Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, giữ ấm cơ thể, tập luyện thể dục, thể thao, nâng cao thể trạng. Thực hiện ăn chín, uống chín; đảm bảo an toàn thực phẩm trong giết mổ gia súc, gia cầm và chế biến các sản phẩm từ gia súc, gia cầm.
Mỗi cá nhân nên tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô hấp như ho, sốt, khó thở…
Khi có dấu hiệu mắc bệnh, người dân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
