Nguyên nhân ban đầu vụ hàng chục "hố tử thần" xuất hiện ở Nghệ An

Ngày 3/6, ông Hồ Văn Tú - Liên đoàn trưởng đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ cho biết, hiện đơn vị đang thực hiện đồng bộ nhiều phương pháp nghiệp vụ để khẩn trương tìm ra nguyên nhân dẫn đến hiện tượng sụt lún, “hố tử thần” xuất hiện trên địa bàn xã Châu Hồng (huyện Quỳ Hợp, Nghệ An).

Theo ông Hồ Văn Tú, khu vực xã Châu Hồng như một thung lũng kín, xung quanh được bao bọc bởi dãy núi cao. Lịch sử địa chất ở vùng này có cấu trúc hết sức phức tạp.

Các tài liệu nghiên cứu cho thấy, địa bàn xã Châu Hồng nằm trên đới cấu trúc đứt gãy sâu Ngọc Hạt - Lồng Quèn, kéo dài gần 100km từ huyện Quỳ Hợp lên đến huyện Quế Phong (Nghệ An). Ở khu vực này, từ năm 1981-1989, Liên Xô đã phối với Việt Nam thăm dò địa chất trên toàn diện tích ở xã Châu Hồng về các tuyến quặng thiếc, sa khoáng.

Theo ông Tú, lớp trầm tích Đệ tứ phủ lên trên bề mặt đá vôi của toàn xã Châu Hồng. Đá vôi này có đặc điểm là bị cà nát, dập vỡ nên có nhiều hang karst hơn những khu vực khác. Các phễu karst xuất hiện mạch nước ngầm chảy từ xã Châu Hồng đến xã Châu Quang (huyện Quỳ Hợp), kéo dài khoảng 20-25km.

“Nguyên nhân sụt lún, xuất hiện các "hố tử thần" là do hạ thấp mực nước ngầm trong lòng đất. Khi các hang karst thông nhau thì tự nhiên mạch nước ngầm bị tụt. Việc khai thác khoáng sản sử dụng mạch nước ngầm nhiều cũng bị ảnh hưởng”, ông Tú cho hay.

Tình trạng sụt lún ở xã Châu Hồng xảy ra từ năm 2020 đến nay. Đặc biệt, từ tháng 3-5/2022 tình trạng này xảy ra nhiều hơn, tần suất và quy mô lớn hơn. Đây là giai đoạn có lượng mưa lớn, dẫn đến yếu tố mực nước mặt dâng lên dồn dập sẽ khai thông các hang karst nhanh hơn. 

“Sau đợt mưa lớn, hố sụt các sâu hơn. Theo nghiên cứu của Liên đoàn địa chất Bắc Trung Bộ, các hố sụt phân bố riêng lẻ, ở nhiều địa điểm ở trên xã Châu Hồng. Sụt lún mới chỉ làm nứt nhiều nhà dân và công trình, chưa ghi nhận sập nhà. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các hố sụt lún xảy ra gần các công trình địa chất thăm dò diễn ra trước đây”, ông Tú khẳng định.

Như đã đưa tin, từ cuối năm 2020, trên địa bàn xã Châu Hồng bắt đầu xuất hiện tình trạng sụt lún đất, nứt nẻ nhà cửa, giếng nước khô cạn. Đến nay, đã có hàng chục hố sụt lún, 232 nhà dân (tại 6 bản Na Hiêng, bản Công, bản Pòong, Na Noong, bản Hy, bản Ngọc) gặp tình trạng nứt nẻ.

Bên cạnh đó, 299 giếng nước của người dân, trạm y tế, trường học bị khô cạn khiến người dân không có nước sinh hoạt.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì thành lập Đoàn liên ngành để kiểm tra toàn diện các doanh nghiệp có hoạt động bơm hút, khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Châu Hồng theo quy định của pháp luật.

Đồng thời giao Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ sớm hoàn thành việc đánh giá nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ một cách chính xác và khách quan. Chậm nhất vào 31/7, 2 đơn vị trên phải có báo cáo kết quả.