Ông Andrey Buzarov nói với hãng tin AP hôm qua (12/1) rằng theo kế hoạch ban đầu, ông sẽ lên chuyến bay của Ukraine mà Iran bắn nhầm vào tuần trước làm chết tất cả 176 người.
“Tôi biết tin này 1 giờ sau khi tai nạn xảy ra. Bạn tôi, một người Iran, đã cho tôi xem những bức ảnh vụ tai nạn từ mạng xã hội Iran, khi đó truyền thông chưa viết gì và không ai có thông tin” – ông Buzarov nói.
Lo lắng hàng đầu của ông Buzarov là làm sao báo tin cho mẹ rằng ông vẫn sống. Tuy nhiên, bà đang ở vùng phiến quân kiểm soát ở đông Ukraine và liên lạc ở đây rất khó khăn. Mẹ ông có dùng Facebook nhưng mạng xã hội này bị cấm ở Iran.
Cuối cùng, ông đã tạo được một bài đăng trên Facebook bằng cách sử dụng mạng cá nhân ảo. “Sau đó bà đã bình tĩnh lại” – ông Buzarov nói.
Buzarov là một chuyên gia về các vấn đề Trung Đông và là nhà tư vấn cho quốc hội Ukraine. Ông được mời tới Iran dự hội thảo quốc tế do Bộ Ngoại giao nước này tổ chức.
Ông đã ở Tehran khi hàng triệu người xuống đường thương tiếc tướng Soleimani vốn bị sát hại trong một cuộc không kích của Mỹ tại Iraq. Iran đã bắn rơi máy bay Ukraine vì lầm tưởng đó là sự đáp trả của Mỹ sau khi họ vừa bắn tên lửa đạn đạo vào các căn cứ ở Iraq có lực lượng Mỹ. Tuy nhiên, không có sự đáp trả nào của Mỹ diễn ra khi đó.
Những đám đông thương tiếc tướng Iran cho thấy “sự đoàn kết khổng lồ của người Iran chống lại người Mỹ. Nhiều người còn khát khao trả thù” – ông Buzarov nói – “Tuy nhiên khi các sự kiện liên quan tới tai nạn máy bay xảy ra, tôi thấy ý kiến này đã thay đổi”.
Sức hút của vụ tai nạn trên cần thời gian để chạm tới nhiều người Iran, một phần là có ít thông tin được chính thức đưa ra – theo ông Buzarov.
“Trong những giờ đầu tiên, mọi người không nhận ra sự nghiêm trọng của tình hình và chỉ tới buổi tối, khi dữ liệu được công bố và chính người Iran nhận ra rằng có một phần lớn đồng bào Iran trên máy bay, thì họ mới bắt đầu hiểu thảm họa này” – ông nói. Hầu hết những người thiệt mạng là người Iran và người Canada gốc Iran.
Buzarov đã trở về Ukraine hôm thứ 6 tuần trước bằng chuyến bay của Azerbaijan Airlines. Ngày hôm sau, Iran thừa nhận một trong những tên lửa của họ đã bắn rơi máy bay. Lúc này, Buzarov theo dõi từ xa những cuộc biểu tình chống chính phủ Iran.
“Những người trẻ tuổi không hiểu tại sao chính phủ Iran không nói về việc này ngay lập tức” – ông nói – “Những cuộc biểu tình này cho thấy một mức độ ngờ vực của một phần thế hệ trẻ đối với các chính trị gia Iran”.
