Hãng RIA dẫn nhận định của giáo sư Glenn Diesen: "Chúng ta đã tiến hành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm chống lại Nga thông qua Ukraine trong mười năm qua, đó chính là lý do NATO tồn tại ngày nay.
Đó là lý do tại sao sẽ có vấn đề nếu Tổng thống Mỹ Donald quyết định chấm dứt chiến tranh. Ông ấy sẽ không chỉ chấm dứt cuộc chiến tranh ủy nhiệm, ông ấy có thể chấm dứt chính lý do NATO tồn tại".
Gần đây, phương Tây ngày càng bày tỏ ý tưởng về một cuộc xung đột vũ trang trực tiếp giữa liên minh và Nga. Tuy nhiên, Điện Kremlin lưu ý rằng nhà nước Nga không gây ra mối đe dọa, không đe dọa bất kỳ ai, nhưng sẽ không bỏ qua các hành động có khả năng gây nguy hiểm cho lợi ích của mình.
Ngoài ra, trong những năm gần đây, Moscow đã lưu ý đến hoạt động chưa từng có của NATO gần biên giới phía tây của đất nước. Liên minh đang mở rộng các sáng kiến của mình và gọi đây là "sự kiềm chế sự xâm lược của Nga".
Moscow đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về việc tăng cường lực lượng liên minh ở châu Âu. Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố rằng Nga vẫn cởi mở đối thoại với NATO, nhưng trên cơ sở bình đẳng, trong khi phương Tây phải từ bỏ con đường quân sự hóa lục địa này.
Người gần đây từng là cố vấn cấp cao cho Russell Vought, cựu quan chức cấp cao thời chính quyền Trump là ông Caldwell, được bổ nhiệm làm Giám đốc chính sách cho Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa vào tháng 5, cho biết sự thay đổi của Mỹ với NATO sẽ liên quan đến "việc giảm đáng kể vai trò an ninh của Mỹ ở châu Âu".
Trong kế hoạch mới của ông Trump còn nói đến hệ thống NATO hai lớp. Ý tưởng này lần đầu tiên được đề xuất bởi một cựu quan chức cấp cao khác của chính quyền Trump, Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg.
NATO hai lớp có nghĩa là các quốc gia thành viên chưa đạt được mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng sẽ không được hưởng sự hào phóng về quốc phòng và đảm bảo an ninh của Mỹ.
NATO hai lớp sẽ được thực hiện bất chấp Điều 5 của NATO, vốn buộc mọi thành viên phải thực hiện hành động để hỗ trợ bất kỳ thành viên nào bị tấn công.
Tuy nhiên, nhóm cố vấn của ông Trump lưu ý rằng ngôn ngữ trong Điều 5 rất linh hoạt và không yêu cầu bất kỳ thành viên nào phải đáp trả bằng vũ lực quân sự.
Giải pháp cho cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm ở Ukraine cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong các kế hoạch của ông Trump cho NATO.
Là một phần của kế hoạch cho Ukraine chưa từng được báo cáo trước đây, ông Trump cân nhắc một thỏa thuận, theo đó NATO cam kết không mở rộng thêm về phía Đông — cụ thể là với Ukraine và đàm phán với Tổng thống Putin về việc Moskva có thể kiểm soát bao nhiêu lãnh thổ Ukraine.
Tờ Politico cho rằng, cách tiếp cận của ông Trump không khác gì một cuộc cách mạng của NATO. Mỹ là nước đóng góp lớn nhất cho các hoạt động của NATO, năm 2023, Mỹ chi 68% cho các hoạt động của NATO.
Tại cuộc họp với Tổng thống Mỹ, cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã thông báo rằng 23 trong số 31 thành viên NATO ngoài Mỹ hiện sẽ đạt được mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng của liên minh.
"Con số này cao hơn gấp đôi so với 4 năm trước", ông Stoltenberg cho biết. Bộ Quốc phòng Đức thậm chí còn kêu gọi Đức tăng tới 3,5 % GDP cho quốc phòng. Và ngay cả khi Đức đạt được mục tiêu đó, nhóm cố vấn của ông Trump cho rằng vẫn chưa đủ.
Elbridge Colby, lãnh đạo nhóm phát triển Chiến lược Quốc phòng Quốc gia của ông Trump nói: "Tôi ủng hộ việc duy trì liên minh Bắc Đại Tây Dương, nhưng tôi nghĩ cách duy nhất để làm điều đó là họ phải gánh vác nhiều gánh nặng hơn nữa".
