Các nghiên cứu cho thấy, những người dương tính với HIV và được điều trị bằng liệu pháp hiệu quả cùng tình trạng miễn dịch tốt dường như không có nhiều nguy cơ hơn những người bình thường. Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại nghiêm trọng có thể có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn và bệnh nặng hơn khi mắc đậu mùa khỉ.

Nguy cơ do suy giảm miễn dịch

Theo Sở Y tế TPHCM, sáng 3/10, thành phố đã ghi nhận ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên qua giám sát dịch tễ. Tại Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh đậu mùa khỉ ở người, Bộ Y tế cho biết, đậu mùa khỉ (monkey pox) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây dịch, do virus cùng tên gây ra.

Bệnh có nguồn gốc từ châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể.

Bệnh cũng có thể lây qua quan hệ tình dục, giọt bắn đường hô hấp, vật dụng của người bị nhiễm và từ mẹ sang con. Bệnh có các triệu chứng chính là sốt, phát ban dạng phỏng nước và sưng hạch ngoại vi, có thể gây biến chứng nặng dẫn tới tử vong.

Đặc biệt, người bị HIV thường được coi là nhóm có nguy cơ khi mắc đậu mùa khỉ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bất cứ ai tiếp xúc gần với người mắc đậu mùa khỉ đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh. Nếu không được điều trị, HIV có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của người bệnh.

Bằng chứng cho thấy, suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh nếu bị phơi nhiễm, mắc bệnh nặng hoặc tử vong do đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, cần có thêm số liệu để hiểu vấn đề này một cách đầy đủ.

“Người bị suy giảm miễn dịch có thể có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn. Người sống chung với HIV, biết tình trạng của mình và được tiếp cận, điều trị hợp lý có thể đạt ngưỡng ức chế virus. Điều này có nghĩa là hệ miễn dịch của họ ít bị tổn thương trước tình trạng nhiễm bệnh khác so với khi không được điều trị”, WHO cho biết.

Có nhiều ca bệnh trong đợt bùng phát dịch này đang sống chung với HIV. Tuy nhiên, chỉ có một vài ca bệnh nặng. Bởi, tình trạng nhiễm HIV của họ được kiểm soát tốt. Các nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn về các câu hỏi này.

Người có nhiều bạn tình, bao gồm cả người đang sống chung HIV, được khuyến khích áp dụng những biện pháp phòng bệnh để giảm nguy cơ phơi nhiễm đậu mùa khỉ bằng cách tránh tiếp xúc với bất kỳ ai có triệu chứng. Theo WHO, giảm số bạn tình có thể giảm nguy cơ mắc bệnh.

Hiệu quả vắc-xin giảm

Chia sẻ về vấn đề này, TS.DS Tạ Thanh Sơn (Viện Công nghệ dược sinh học, Đại học Marburg, Đức) dẫn chứng: “Các nghiên cứu cho thấy, những người dương tính với HIV và được điều trị với liệu pháp hiệu quả cùng tình trạng miễn dịch tốt dường như không có nhiều nguy cơ hơn những người bình thường”.

Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại nghiêm trọng có thể có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn và bệnh nặng hơn. Tuy nhiên, đến nay, vẫn thiếu dữ liệu đáng tin cậy về điều này.

TS Sơn cho biết, những bệnh nhân nhiễm HIV và có hệ thống miễn dịch yếu hơn hoặc bị suy yếu (100 đến 750 tế bào trợ giúp trên mỗi microlit huyết tương) có thể được tiêm phòng đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy, hiệu quả tiêm chủng đối với nhóm bệnh nhân này có thể thấp hơn rõ rệt.

“Con đường lây truyền chính của virus đậu mùa khỉ là tiếp xúc da kề da gần và kéo dài (ví dụ khi ôm ấp hoặc quan hệ tình dục), đặc biệt là tiếp xúc với vết phát ban, mụn nước, mụn mủ, vết thương hoặc vảy trên da. Chất lỏng trong mụn nước và từ vết loét phát triển sau khi mụn nước vỡ ra, cũng như vảy hình thành trên chúng, đặc biệt dễ lây lan.

Do đó, virus cũng có thể lây truyền qua các đồ vật được sử dụng trong khi quan hệ tình dục (ví dụ như đồ chơi tình dục) hoặc qua tiếp xúc với quần áo, khăn trải giường, khăn tắm bị nhiễm virus”, TS Sơn chia sẻ.

Theo TS Sơn, trong đợt bùng phát hiện nay, các điểm xâm nhập chính của virus vào cơ thể là những niêm mạc liên quan đến quan hệ tình dục (vùng hậu môn, dương vật, khoang miệng).

Để phòng chống đậu mùa khỉ tại Việt Nam, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương đẩy mạnh thực hiện nghiêm giám sát dịch bệnh tại các cửa khẩu, cơ sở khám, chữa bệnh. Sẵn sàng thu dung, điều trị, phân tuyến điều trị và cách ly bệnh nhân, thực hiện tốt việc phân luồng, kiểm soát lây nhiễm tại các cơ sở khám, chữa bệnh.

Đẩy mạnh truyền thông cho người dân về các biện pháp dự phòng dịch bệnh tại các cửa khẩu, cộng đồng. Đồng thời, tăng cường tổ chức kiểm tra, giám sát, chỉ đạo công tác phòng chống dịch tại địa phương.