Người dân, du khách ngỡ ngàng trước bốt thu phí giữa “non thiêng” Yên Tử!

Du khách và nhân dân địa phương ngỡ ngàng

Sáng 16/2/2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã tổ chức Lễ khai hội xuân Tây Yên Tử năm 2019; Tuần Văn hóa - Du lịch với chủ đề “Khám phá vùng đất thiêng Tây Yên Tử” tại Khu du lịch tâm linh - sinh thái Tây Yên Tử, thôn Đồng Thông, xã Tuấn Mậu (Sơn Động).

Lễ hội xuân Tây Yên Tử năm nay, các công trình tâm linh quy mô, ấn tượng được khánh thành như chùa Thượng Tây Yên Tử với các pho tượng được đúc bằng đồng nguyên khối, ngoài dát vàng. Nổi bật là pho tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông trong tư thế tọa sen cao 110 cm, nặng hơn 250 kg; trên áo, tòa sen khắc hoa văn núi non, rồng bay, rừng trúc, tượng Pháp Loa và Huyền Quang trong tư thế đứng, mỗi pho tượng cao 120 cm, nặng khoảng 100 kg…

Đặc biệt, hệ thống cáp treo đưa du khách lên với đỉnh non thiêng Yên Tử đã chính thức đi vào hoạt động. Vì vậy, lượng du khách đổ về Tây Yên Tử tăng đột biến. Theo thống kê sơ bộ từ ban quản lý khu di tích, gần 15.000 du khách đã về dự lễ khai hội.

Từ phía Tây Yên Tử thuộc địa phận tỉnh Bắc Giang, du khách muốn đến với đỉnh thiêng Chùa Đồng chỉ phải mất phí dịch vụ cáp treo. Tuy nhiên, rất nhiều du khách ngỡ ngàng và bày tỏ bất bình khi vừa từ chùa Thượng bước chân sang địa phận tỉnh Quảng Ninh, cách chùa Đồng khoảng 700m xuất hiện một trạm thu phí yêu cầu mua vé tham quan danh lam thắng cảnh khu di tích Yên Tử mới được tiếp tục con đường hành hương.

Theo ghi nhận của PV Dân trí, tấm biển thông báo đặt trước trạm thu phí này cho biết: Thực hiện nghị quyết ngày 13/12/2017 của HĐND tỉnh Quảng Ninh về việc quy định thu phí, lệ phí thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh theo Luật phí và lệ phí với du khách tham quan danh lam thắng cảnh Khu di tích Yên Tử kể từ ngày 1/1/2018, Ban quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử thông báo mức thu phí tham quan: Người lớn 40.000 đồng/lần/người, trẻ em 20.000 đồng/lần/lượt.

Người được miễn thu phí chỉ gồm: Tăng ni Phật giáo, trẻ em cao dưới 1,2m (hoặc dưới 7 tuổi), người khuyết tật nặng. Người được giảm 50% phí là người trên 70 tuổi và người được hưởng chính sách ưu đãi hưởng thụ văn hoá.

Chia sẻ cảm xúc về việc phải mua vé trên đường hành hương, anh Nguyễn Văn Phương, trú tại phố Thái Đào, xã Thái Đào (Lạng Giang, Bắc Giang) cho biết: “Chúng tôi từ Tây Yên Tử đi lễ đầu năm là muốn đến chiêm bái tại chùa Đồng theo tinh thần tín ngưỡng, tôn giáo của cộng đồng chứ không hề có ý định tham quan thưởng lãm du lịch khu danh thắng.

Vì vậy, khi đến chùa Đồng, chúng tôi phát tâm công đức cho nhà chùa là tự nguyện chứ không thể dựng bốt bắt ép chúng tôi mua vé thế này. Vì thực ra, mấy chục nghìn không lớn mà số tiền chúng tôi phát tâm khi lên chùa đồng còn lớn hơn thế. Ép buộc những người có tâm nguyện hành hương đến chốn tâm linh, đặc biệt là chốn thiêng của Phật hoàng Trần Nhân Tông tu tập quả thật không nên chút nào”.

Trong khi đó, du khách từ Hà Nội đến Tây Yên Tử, anh Vi Văn Diện, trú tại khu chung cư HH4, Linh Đàm, Hoàng Mai bày tỏ: “Đi lên chùa Đồng qua đường Bắc Giang ngắn hơn nhiều so với từ phía Đông. Tôi đi lên chùa Đồng từ hướng Tây, không tham quan vãn cảnh gì từ chân núi, không qua chùa Hoa Yên hay tượng Phật Hoàng, tôi chỉ có nhu cầu lễ phật trên chùa Đồng.

Trong khi chùa Đồng là của toàn dân. Tại sao lại thu phí du khách như vậy, còn du khách nước ngoài nữa, họ sẽ cảm nhận ra sao?”.

Đặc biệt, trong số hàng vạn du khách đến chùa Đồng từ Tây Yên Tử thì rất nhiều người là người địa phương. Những người này là những người bức xúc nhất. Anh Vi Văn Điệp, trú tại thị trấn An Châu, huyện Sơn Động (Bắc Giang) cho rằng: “Bản thân tôi và nhiều người thân, họ hàng của tôi suốt nhiều đời nay, thậm chí mới năm ngoái năm kia vẫn qua lại con đường mòn Tây Yên Tử có thể để lên chùa Đồng, có thể sang bên Quảng Ninh thăm, giao lưu họ hàng, bạn bè. Thế mà giờ đây, cứ đặt chân sang đất Quảng Ninh, họ bắt chúng tôi mua vé mất mấy chục ngàn. Làm sao vô lý như vậy được”.

Cán bộ, lãnh đạo hai tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang nói gì trước bất bình của người dân, du khách?

Trao đổi với PV Dân trí về việc người dân không đồng tình với việc lập bốt bán vé thu phí khi vào địa phận Yên Tử thuộc tỉnh Quảng Ninh, ông Lê Tiến Dũng, Trưởng Ban quản lý di tích và rừng Quốc gia Yên Tử cho biết: Việc thực hiện thu phí theo đúng nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh. Từ căn cứ pháp lý và thực tiễn nêu trên, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã xác định đối tượng thu phí là khách tham quan danh lam thắng cảnh Khu di tích Yên Tử, thắng cảnh Rừng quốc gia Yên Tử không phân biệt du khách đi từ hướng nào khi đến khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử cả khách trong nước và nước ngoài.

Du khách khi đến Yên Tử phải có nghĩa vụ thực hiện đóng góp phí tham quan theo quy định và có quyền đi hết hoặc không đi hết các chùa thuộc phía Đông Yên Tử. Mọi du khách khi đi từ phía Bắc Giang sang khu di tích Yên Tử hay chỉ đi đến chùa Đồng thuộc khu di tích Yên Tử địa phương cũng vẫn phải có trách nhiệm đảm bảo vệ sinh môi trường, bảo hiểm con người, an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, Y tế, Cứu hộ cứu nạn…”.

Tuy nhiên, khi phóng viên đề cập đến việc những người dân địa phương tại huyện Sơn Động nhiều đời nay vẫn qua lại Yên Tử theo đường mòn, giờ bị bắt mua vé đóng phí rất bất bình, ông Dũng cho biết mọi công dân bình đẳng, không phân biệt nên vẫn phải mua vé như bình thường. Các đối tượng được miễn giảm đã có trong quy định đặt tại trước bốt bán vé.

Trong khi đó, cho biết quan điểm về sự việc, ông Nghiêm Xuân Hưởng, Bí thư huyện ủy huyện Sơn Động (Bắc Giang) cho rằng: “Người dân địa phương chúng tôi sang phía bên tỉnh bạn ở TP Uông Bí, huyện Đông Triều thậm chí không phải để đi thăm chùa Đồng mà để giao lưu, buôn bán, lấy hàng hoá… từ trước giờ vẫn chỉ có đường đó mà giờ bị chặn bán vé thu tiền là không hợp lý.

Theo quy định của Ban quản lý di tích và rừng Quốc gia Yên Tử thì người dân địa phương chúng tôi cứ đặt chân vào vùng đất Yên Tử thuộc tỉnh Quảng Ninh sẽ phải mua vé thu tiền, thực sự là tình trạng gây khó dễ cho nhân dân, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân, mà đặc biệt ở đây chủ yếu là bà con dân tộc, vốn cuộc sống đã vô cùng khó khăn.

Về mặt phát triển du lịch, điều này cũng không bền vững. Từ phía Tây Yên Tử, tỉnh Bắc Giang nói chung và huyện Sơn Động cũng đầu tư tại khu danh thắng rất bài bản, và tốn kém nhưng chúng tôi không thu phí tham quan của du khách vì chúng tôi xác định đây là phục vụ mục đích tôn giáo tín ngưỡng của nhân dân.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Lê Ánh Dương - Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết: Tôi cho rằng chúng ta cần nhìn nhận vấn đề này dưới 3 góc độ. Trước hết là góc độ luật pháp. Quy định pháp luật hiện nay, tôi nghĩ Quốc hội và Chính phủ cũng nên cần xem lại quy định về phí và lệ phí. Bởi vì HĐND tỉnh Quảng Ninh ban hành Nghị quyết thu phí danh lam thắng cảnh nằm trong danh mục phí, lệ phí mà theo luật pháp cho phép.

Nhưng hiện luật của mình lại không cụ thể, chưa sát với thực tế mà theo tôi tới đây rất cần sự sửa đổi, bổ sung ở chỗ cần phân biệt chỗ danh lam thắng cảnh đơn thuần là danh lam thắng cảnh với danh lam thắng cảnh có chứa đựng các cơ cở tín ngưỡng tôn giáo.

Du khách đến những danh lam thắng cảnh thuần tuý như Vịnh Hạ Long thì đơn giản nhận thấy ai đến Vịnh Hạ Long cũng là để tham quan thắng cảnh thì rất dễ. Nhưng đến với khu danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh) thì không phải tất cả những người dân nào đến cũng có mục đích chung là tham quan danh thắng mà rất nhiều người chỉ đơn thuần là nhu cầu tâm linh, nhu cầu tín ngưỡng tôn giáo thôi.

Thế thì đối tượng này không là những đối tượng phải chi dùng phí đó. Đó là thể hiện quy định luật pháp của ta hiện quy định điều này không rõ ràng. Tôi cho rằng tới đây Quốc hội, Chính phủ cần xem xét để xác định rõ danh thắng nào thu phí, danh thắng nào có sự giới hạn. Về pháp lý phải tháo gỡ vấn đề đó.

Thứ hai phải nhìn nhận dưới góc độ thực tiễn. Đúng là người dân có nhu cầu đi tham quan từ phía  Bắc Giang sang chùa Đồng thì phần lớn là người dân có nhu cầu đi lễ. Nếu chỉ để tham quan thì nhân dân cũng không nhất thiết phải đi sang chùa Đồng vì tham quan thì địa phận Yên Tử tại bên Bắc Giang cũng rất đẹp với rừng nguyên sinh, rừng trúc bạt ngàn, thơ mộng. Những người đã đi lên qua ranh giới giữa Bắc Giang – Quang Ninh thì hầu hết mục đích là lên chùa Đồng. Đó là mục đích tín ngưỡng.

Thế nhưng vì hiện nay quy định pháp luật như vậy nên tỉnh Quảng Ninh thu phí tất cả các đối tượng đặt chân lên đất của họ. Cái này vô hình dung tạo ra phản ứng trong dư luận bởi những người không có nhu cầu tham quan thì đương nhiên họ sẽ phản ứng. Và khi chỉ đi lễ chùa Đồng, du khách đa phần đã có tiền phát tâm “giọt dầu” tự nguyện. Về thực tiễn, điều này cũng phải xem xét thấu đáo.

Góc nhìn thứ ba, đứng trên quan điểm phát triển du lịch, rõ ràng giữa một khu di tích lại có một hàng rào ngăn cách, có một cổng soát vé thì đương nhiên phản cảm với cả khách trong nước và khách quốc tế. Du khách từ Bắc Giang lên có cả du khách quốc tế và rất khó giải thích cho họ tại sao chỉ vài trăm mét như vậy họ lại mất thêm một lần tiền. Và nhiều người hiểu lầm là tỉnh Bắc Giang thu thêm tiền này.

Trước tình hình này, UBND tỉnh Bắc Giang cũng đang giao cho các cơ quan chức năng nghiên cứu các khía cạnh từ pháp lý đến thực tiễn để sau đó sẽ có buổi làm việc chính thức với tỉnh Quảng Ninh để tìm đến sự thống nhất làm sao phục vụ tốt, hợp lý và thuận tiện nhất cho người dân và du khách khi đến với non thiêng Yên Tử.