Trong cuộc phỏng vấn mới đây trên tờ RBK, người đứng đầu Tập đoàn công nghệ nhà nước Rostec - ông Sergei Chemezov đã cung cấp thông tin đáng chú ý.
Vị quan chức này không chỉ thừa nhận rằng tình hình nền kinh tế Nga gặp khó khăn mà còn chỉ ra một vấn đề khác - đó là từ năm 2030, ngành hàng không dân dụng nước này sẽ đối diện tình trạng nghiêm trọng.
"Tôi nghĩ rằng từ năm 2030, sẽ có sự rút lui đáng chú ý của máy bay nước ngoài khỏi các hãng hàng không Nga, vì sẽ không có nhiều cơ hội để sửa chữa chúng".
Cần lưu ý rằng Boeing và Airbus đã rời khỏi thị trường Nga, đồng thời máy bay Nga cũng bị cấm đến Mỹ và châu Âu. Tất cả điều này dẫn đến thực tế là khoảng 550 phi cơ chở khách do phương Tây sản xuất đã bị bỏ lại trong tình trạng thiếu phụ tùng thay thế, chiếm khoảng 65% tổng số máy bay dân dụng của Nga, nhưng là 95% tổng số chuyến bay.
Tính đến tháng 3 năm 2023, khoảng 470 chiếc trong số đó đã gặp vấn đề. Không thể tìm thêm số liệu thống kê cập nhật, nhưng xu hướng khá rõ ràng.
Hiện tại Nga đang cố gắng khắc phục tình hình theo cách không đúng chuẩn - do thiếu phụ tùng thay thế, máy bay ít được sửa chữa và bảo dưỡng hơn so với khuyến cáo.
Tuy nhiên Moskva đã tìm thấy cơ hội nhận được một số phụ tùng thay thế thông qua UAE, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Họ tích cực lặp lại kinh nghiệm của Iran, quốc gia đang chịu các lệnh trừng phạt tương tự.
Mặc dù vậy, Tehran hiện chỉ giữ khoảng 175 máy bay trong tình trạng có thể sử dụng được, còn nhu cầu của Nga lên đến 550 chiếc.
 |
| Nga đang phải tháo dỡ phụ tùng nhiều máy bay phương Tây để duy trì phi đội. |
Ông Chemezov đưa ra một giải pháp để thoát khỏi tình trạng này: “Vào thời điểm hiện tại, cần phải sản xuất đủ số lượng máy bay khác nhau. Tất nhiên, trước hết đó là MS-21, Superjet, Tu-214, Il-114, Il-96. Những chiếc máy bay dân dụng này sẽ được cung cấp cho tất cả các hãng hàng không của chúng tôi".
Tức là trong 6 năm, khoảng 500 máy bay chở khách sẽ phải thay thế và đây chắc chắn là một kịch bản phi thực tế. Bản thân ông Chemezov rõ ràng biết điều này, bởi vào năm 2023, nhà máy sản xuất máy bay Kazan (hay còn gọi là KAPO) không thể giao được một chiếc Tu-214 nào.
Hơn nữa đến năm 2030, ngay cả theo kế hoạch, chỉ có 70 chiếc máy bay thuộc loại trên được sản xuất, nhưng không phải tất cả đều phục vụ hàng không dân dụng.
Việc sản xuất Il-96 - chiếc phi cơ thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1988, không khác biệt về khối lượng - tối đa 1 máy bay mỗi năm. Hơn nữa, tổng cộng chỉ có 33 phương tiện được hoàn thiện trong suốt thời gian qua.
Còn với Superjet, kể từ năm 2019, sau khi chi hơn 2 tỷ USD, nó vẫn chưa sẵn sàng. Như với MS-21 - vấn đề chính nằm động cơ thuộc dòng PD.
Thời hạn cung cấp MS-21 một lần nữa bị "dịch sang bên phải", mốc thời gian mới là năm 2025 - 2026, vì nó vẫn chưa thể vượt qua các bài kiểm tra, trong khi tiến độ ban đầu là vào năm 2016.
Il-114 là nỗ lực thứ hai nhằm tái kích hoạt một chiếc máy bay được sản xuất từ thời Liên Xô để thay thế An-24, nó đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1990.
Sau khi chỉ có 20 chiếc được sản xuất thì Il-114 không còn cần thiết nữa và việc sản xuất đã ngừng lại. Kể từ năm 2014, máy bay đã được "phủi bụi", họ quyết định lắp động cơ TV7-117 mới và bổ sung thêm chỉ số Il-114-300.
Sau thảm họa máy bay vận tải quân sự Il-112 bị rơi vào năm 2021 do cháy động cơ, các cuộc thử nghiệm Il-114-300 đã bị đình chỉ và chỉ được tiếp tục vào cuối tháng 3 năm 2024.
Trong khi đó máy bay vận tải quân sự Il-112 dự kiến sẽ được thay đổi từ động cơ cánh quạt TV7-117 sang động cơ phản lực PD-8, nhưng Il-114 thì không.
Nghĩa là hiện tại, vấn đề hàng không dân dụng của Nga khá dễ đoán, khi không có sản xuất máy bay chở khách thay thế và chúng ta đang nói về chỉ 1 - 2 được sản xuất mỗi năm.
Việc giảm lưu lượng hành khách nước ngoài đối với Nga trong khi phải chịu cấm vận không phải là vấn đề, nhưng với quốc gia rộng lớn này, vấn đề quan trọng nhất vẫn là cung cấp các chuyến bay nội địa.
| Máy bay chở khách Il-114-300 của Nga. |
