Hoạt động trải nghiệm trên thực tế đã từng tồn tại rất lâu trước đó trong các môn giáo khoa và các hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt tập thể ở trường học.
Giáo viên và học sinh đã tiến hành các hoạt động đó mà không ý thức đầy đủ và sâu sắc về vai trò của nó đối với sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của con người.
“Hoạt động trải nghiệm” là bộ sách gồm 10 quyển (mỗi lớp 2 quyển) giúp học sinh khám phá, cảm nhận những điều mới mẻ và thú vị trong cuộc sống xung quanh. Bộ sách được biên soạn theo định hướng xây dựng Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Khác biệt của bộ sách này nội dung sách và hệ thống các hoạt động trải nghiệm sẽ tạo thành một cuộc hành trình. Đây là cuộc hành trình khởi đầu bằng việc năm bạn học sinh (Vũ Minh Long, Trần Hoài Nam, Nguyễn Trà My, Bùi Thị Khánh Vân, Lê Minh Hà) bước vào ngôi trường tiểu học có tên “Trường Tiểu học Hoà Bình”.
Đây là một cuộc hành trình với nhiều điều mới lạ và những kỉ niệm vui. Mỗi một chủ đề, hoạt động trải nghiệm trong cuốn sách sẽ giống như một “bước chân” đầy tự tin và háo hức trên con đường học trò.
5 bạn học sinh - 5 nhân vật dẫn chuyện xuyên suốt bộ sách với những lời nói, hoạt động có tính chất như là một sự gợi mở, đồng thời cũng là đầu mối cung cấp thông tin cho giáo viên và học sinh trong quá trình tiến hành các hoạt động trải nghiệm. Sự xuất hiện của 5 bạn học sinh xuyên suốt cuốn sách giúp tạo ra không khí đối thoại giữa học sinh và những trang sách, kích thích các em có động lực học tập và trải nghiệm.
Sự tồn tại của tác giả và giáo viên sẽ được ẩn đi một cách có chủ ý. Những hoạt động hay chỉ dẫn dành cho giáo viên chỉ dừng lại ở tên gọi những hoạt động trải nghiệm. Phần hướng dẫn cụ thể dành cho giáo viên sẽ được trình bày riêng trong bộ sách Hướng dẫn tổ chức hoạt động trải nghiệm này.
Điểm nhấn khác, các bức ảnh, tranh vẽ trong sách không chỉ đơn giản là hình ảnh minh hoạ mà còn là đầu mối cung cấp thông tin quan trọng. Các hình ảnh này, trong nhiều trường hợp, sẽ không phải là sự minh hoạ đơn giản phần lời trong sách mà sẽ cung cấp các thông tin mới không có trong phần lời để học sinh và giáo viên khai thác phục vụ trải nghiệm.
Giáo viên cần lưu ý đặc điểm này để có biện pháp sử dụng cho thích hợp nhằm phát huy năng lực quan sát, óc tưởng tượng và sáng tạo của học sinh.
Bên cạnh đó, các chủ đề học tập trong sách được thiết kế và sắp xếp theo một trật tự logic nhất định. Các tác giả đã cố gắng sắp xếp sao cho các chủ đề mở rộng theo “vòng tròn đồng tâm khuếch tán”, lấy bản thân học sinh làm điểm xuất phát để mở rộng ra các chủ đề khác như gia đình, khu phố, làng nơi học sinh sống, ngôi trường nơi học sinh học rồi đến đất nước và thế giới.
Các hoạt động trải nghiệm trong sách được sắp xếp theo thứ tự từ dễ đến khó và tạo cơ hội cho học sinh sử dụng các giác quan để trải nghiệm, thu thập thông tin.
Từ năm học 2017 - 2018, để tiếp cận và từng bước chuẩn bị thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới, bộ sách có thể được sử dụng trong giáo dục học sinh tiểu học.
