Với nhiều màu sắc khác nhau, từ xanh lam sống động, hồng và đỏ đến xám sẫm, xanh lục và tím, chúng được tìm thấy ở Sri Lanka, Myanmar, Việt Nam, Afghanistan, Tajikistan và một số nước châu Phi.
Người sành sỏi săn lùng
Cho đến khi được xác định chính xác vào thế kỷ 18, các loại đá quý màu đỏ vẫn được gọi là hồng ngọc. Viên đá có tên “hồng ngọc của Hoàng tử đen” nặng 170 carat ở phía trước Vương miện của Hoàng gia, một phần của Vương miện Hoàng gia Anh, thực tế là một viên đá spinel.
Năm 2016, thợ kim hoàn Olivia Young của công ty trang sức Ouroboros bán chiếc nhẫn có đá spinel màu đỏ với giá 7.700 USD. Tuy nhiên, năm 2023, công ty này đã trả 38.400 USD để mang nó trở lại.
Năm 2015, nhà đấu giá Bonhams đã bán viên đá Hope spinel nặng 50,13 carat với giá kỷ lục thế giới là 1,22 triệu USD - gấp hơn 6 lần so với ước tính của họ - thu hút sự chú ý của công chúng.
Theo đồng Giám đốc Jennifer Tonkin từ bộ phận trang sức của Bonhams, trong lịch sử, đá spinel được coi là ít quan trọng hơn, do đó giá cả phải chăng hơn, nhưng chúng ngày càng trở nên được ưa chuộng. Bà lưu ý rằng, các loại đá quý màu đỏ lửa và hồng nóng từ Myanmar, cũng như các mẫu màu hồng từ Tajikistan, được những người sành sỏi săn lùng nhiều nhất.
Ông Rahul Kadakia, người đứng đầu bộ phận trang sức quốc tế tại nhà đấu giá Christie’s, đồng ý rằng, đá quý màu hồng và tím sẽ tiếp tục được thị trường đánh giá cao. Những mẫu đẹp được bán với giá lên tới 25.000 USD mỗi carat.
“Giá bán ngày càng cao của 4 loại đá quý lớn “Big Four” buộc người mua phải khám phá những lựa chọn thay thế độc đáo”, ông Kadakia nói và giải thích rằng việc đánh giá cao màu sắc phong phú của đá Spinel không phải là hiện tượng mới.
Giá tăng theo nhu cầu và độ khan hiếm
Nhà kim hoàn Lily Gabriella ở London, Anh sử dụng những viên đá spinel với vô số sắc thái trong các thiết kế độc đáo của mình. Bà chứng kiến sự gia tăng “đáng chú ý” về mức giá của chúng, phản ánh cả sự hấp dẫn về mặt thẩm mỹ và độ hiếm có của loại đá này. Bà cho biết thêm, đá spinel thường có nguồn gốc từ các hoạt động khai thác quy mô nhỏ, ít gây tổn hại hơn so với các loại đá khác.
Giám đốc Charles Abouchar của nhà cung cấp đá quý Abouchar SA, một đại lý có trụ sở tại Geneva (Thụy Sĩ) cho biết nhu cầu ngày càng tăng về đá quý có màu dẫn đến thiếu mẫu chất lượng và đẩy giá lên cao.
Theo ông Abouchar, khi hồng ngọc, ngọc bích và ngọc lục bảo trở nên rất đắt và khan hiếm, mọi người bắt đầu mua các loại đá quý khác mà trước đây có giá cả phải chăng hơn, khiến giá của chúng tăng đáng kể. Nhu cầu về đá spinel và tourmaline paraiba đã tăng đều đặn trong thập kỷ qua.
Được phát hiện lần đầu vào những năm 1980 tại một mỏ hiện đã cạn kiệt ở bang Paraiba (Brazil), loại đá tourmaline từng rất hiếm này đặc biệt nhờ màu ngọc lam do có vết tích của đồng. Các chuyên gia thừa nhận cứ 10.000 viên kim cương thì chỉ có một viên tourmaline paraiba được khai thác.
Trong khi những màu sắc tương tự được tìm thấy ở Madagascar, thì sự khan hiếm của loại đá khai thác ở Brazil trên đã khiến giá tăng cao. Tại Bonhams, bà Tonkin cho biết, giá của đá tourmaline paraiba chất lượng hàng đầu đạt 75.000 USD/carat năm 2022, so với 4.800 USD/carat năm 2009.
Ông Roberto Boghossian, đối tác quản lý của thương hiệu trang sức Boghossian, nói thêm, giá của đá tourmaline paraiba đã tăng gấp đôi trong vòng 3 - 5 năm qua, điều mà ông cho là do “sự hiếm có, vẻ đẹp và sức hấp dẫn lâu dài” của chúng. Ông cho rằng, ánh sáng neon của loại đá này là sự thay thế cho các loại đá quý truyền thống hơn.
Người sáng lập Moti Ferder của hãng trang sức Lugano Diamonds, đã bắt đầu xử lý đá tourmaline paraiba hơn 20 năm trước. Ông cho biết có một sức hấp dẫn không thể phủ nhận đối với loại đá này, chúng rất hiếm và hoàn toàn mê hoặc.
Ông dự đoán giá trị của loại đá này sẽ tiếp tục cao hơn nữa khi nhu cầu tăng và nguồn cung giảm. Điều này khiến nó trở thành một trong những loại đá quý được thèm muốn và đánh giá cao nhất trên thị trường.
Vẻ đẹp “tinh tế và rực rỡ”
Bà Olivia Young đang mua càng nhiều đá tourmaline từ Afghanistan càng tốt, bởi vì những mỏ mới hơn ở đây có các viên đá cực đẹp, có màu xanh lục theo một hướng và màu xanh cỏ ở góc 90 độ. Bà mô tả chúng là những viên đá quý “tinh tế và rực rỡ nhất tôi từng thấy”.
Tương tự như vậy, nhà nghiên cứu đá quý và người sáng lập Lucy Crowther của hãng trang sức Minka Jewels ở Anh coi đá tourmaline màu xanh lam là sự lựa chọn của những người sành sỏi. Bà đã phát hiện ra chúng ở Ấn Độ 15 năm trước. Bà giải thích, “những viên đá quý sạch sẽ, rực rỡ đến khó tin này thực sự đã khuấy động điều gì đó trong tôi”.
Giờ đây, bà tìm nguồn mẫu chất lượng hàng đầu cho những chiếc nhẫn đính hôn độc đáo và đầy màu sắc. “Khi kim cương được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm ngày càng trở nên phổ biến, đá màu là lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn nổi bật và tự nhiên nhưng cũng độc đáo”, bà Crowther nhận định.
