Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến những người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử, mà còn đe dọa sức khỏe và sự an toàn của những học sinh khác.
Lý do thuốc lá điện tử hấp dẫn
Thuốc lá điện tử là thiết bị cầm tay nhỏ, có đủ hình dạng và kích cỡ. Trong đó, có nhiều loại nhỏ hơn USB. Một số được thiết kế giống với các vật dụng thông thường trong gia đình, như bút hoặc thậm chí là móc chìa khóa.
Không giống các sản phẩm thuốc lá thông thường, thuốc lá điện tử có hàng trăm hương vị, như kẹo bông gòn, xoài hoặc bạc hà. Điều này khiến chúng trở nên hấp dẫn hơn đối với 800 nghìn thanh niên Mỹ đã thử sử dụng lần đầu tiên trong năm 2022.
Do không có mùi như thuốc lá thông thường, nên học sinh có thể dễ dàng sử dụng cả về không gian và thời gian. Một số địa điểm phổ biến nhất mà học sinh sử dụng thuốc lá điện tử bao gồm: Phòng vệ sinh của trường, lớp học, hành lang, phòng thay đồ. Phòng vệ sinh là nơi riêng tư và nhiều học sinh có thể sử dụng thuốc lá điện tử liên tục.
Ngoài ra, nếu có vị trí ngồi ở cuối lớp, người học cũng dễ dàng dùng thuốc lá điện tử mà không bị giáo viên phát hiện. Vào giờ giải lao, học sinh có thể dùng thuốc lá điện tử ở hành lang mà không bị chú ý.
Tương tự nhà vệ sinh, phòng thay đồ là nơi riêng tư để học sinh có thể sử dụng thuốc lá điện tử mà không bị phát hiện. Vì những thiết bị này rất nhỏ, học sinh có thể dễ dàng bỏ chúng vào túi hoặc ba lô.
Điều đáng lo ngại là việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể khiến thanh thiếu niên ngày càng phân tâm trong lớp học. Vào năm 2019, Truth Initiative - tổ chức phi lợi nhuận về kiểm soát thuốc lá, đã mở một cuộc thảo luận trực tuyến với các nhà giáo dục về tác động của thuốc lá điện tử đối với lớp học. Một trong những mối quan tâm chính là vì sao thuốc lá điện tử có thể gây sự phân tâm lớn.
Khi học sinh sử dụng thuốc lá điện tử, họ không chú ý đến bài vở. Khi người học chia sẻ thuốc lá điện tử với bạn bè, họ sẽ thu hút sự chú ý về mình một cách tự nhiên.
Khi các học sinh xung quanh lớp bắt đầu chú ý, họ sẽ ít tập trung vào giáo viên và bài học. Điều này có thể tạo hiệu ứng dây chuyền, dẫn đến nhiều học sinh bị phân tâm và ít tham gia vào việc học hơn.
Sử dụng thuốc lá điện tử có thể khiến kết quả học tập của thanh thiếu niên giảm sút. Khi sử dụng thuốc lá điện tử ở trường, học sinh mất tập trung. Từ đó, có thể dẫn đến điểm thấp hơn và kết quả học tập không như mong muốn.
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2021 cho thấy, những học sinh bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử đã không làm bài tập, trốn học và đạt điểm trung bình thấp hơn so với bạn bè.
Dữ liệu năm 2019 của Truth Initiative xác nhận điều này. Cụ thể, các giáo viên nhận thấy, việc sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh đã dẫn đến kết quả học tập kém. “Một đứa trẻ có dấu hiệu nghiện nicotine có tâm trạng thất thường, điểm số đột ngột giảm hoặc thay đổi nhóm bạn”, một giáo viên cho biết.
Tác động này không chỉ dừng ở điểm kiểm tra và bài tập về nhà. Thực tế, việc trẻ tham gia vào các sự kiện ở trường, thể thao và hoạt động ngoại khóa khác cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Một nửa số giáo viên tham gia khảo sát của Truth Initiative cảm thấy không có đủ quyền lực để giải quyết hiệu quả vấn đề học sinh sử dụng thuốc lá điện tử trong lớp. Các giáo viên cho biết, lý do là họ khó có thể tìm thấy thuốc lá điện tử của người học.
Ngoài ra, nhà trường hiện chưa chú trọng tới tình trạng người học sử dụng thuốc lá điện tử. Đồng thời, nhà trường vẫn thiếu nguồn lực để giải quyết tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên.
Thiếu sự hỗ trợ của cha mẹ
Khi ngày càng có nhiều người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử, độ tuổi trung bình của những người lần đầu sử dụng thuốc lá điện tử tiếp tục giảm. Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) Mỹ báo cáo, có 550 nghìn học sinh trung học đang sử dụng thuốc lá điện tử. Con số này ngày càng tăng. Đối với thanh thiếu niên, việc bạn bè và anh chị em sử dụng thuốc lá điện tử có thể dẫn đến “hiệu ứng domino”. Thanh thiếu niên sẽ bị ảnh hưởng và cảm thấy tò mò khi thấy người xung quanh mình sử dụng thuốc lá điện tử. Do có khả năng gây nghiện nên “dịch bệnh” sử dụng thuốc lá điện tử có thể lan nhanh như cháy rừng.
Một số trường đã thêm thuốc lá điện tử vào danh sách bị cấm sử dụng, bao gồm hút thuốc và uống rượu. Song, thực tế, phương pháp này không phải lúc nào cũng hiệu quả. Trong nhiều trường hợp, giáo viên chịu trách nhiệm phát hiện học sinh hút thuốc lá điện tử.
Đồng thời, thực thi các chính sách của nhà trường. Thay vì giáo dục học sinh của mình, các giáo viên trung học cơ sở và trung học phổ thông tại Mỹ phải can thiệp để thực thi chính sách. Vì lý do này, mối quan hệ giữa học sinh và giáo viên bị ảnh hưởng. Thậm chí, văn hoá trường học cũng chịu tác động xấu.
Các chính sách không giải quyết hiệu quả vấn đề hút thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học. Do đó, giáo viên là người thường xuyên phải giải quyết vấn đề này. Vì các thiết bị thuốc lá điện tử rất khó để phát hiện, nên niềm tin giữa giáo viên và học sinh bắt đầu bị xói mòn.
Sự thiếu tin tưởng này có thể dẫn đến một nền văn hóa học đường tiêu cực - nơi học sinh cảm thấy không thể dựa vào giáo viên. Văn hóa này có thể độc hại, không chỉ đối với học sinh, mà còn cả giáo viên.
Ở cấp độ giữa học sinh với học sinh, ảnh hưởng từ bạn bè và xu hướng xã hội có thể khiến các em khó từ chối sử dụng thuốc lá điện tử. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng, khoảng 1 trong 17 học sinh trung học hút thuốc lá điện tử hằng ngày.
Ngoài ra, có hàng triệu người khác đã thử hút thuốc lá điện tử ít nhất một lần. Nếu không có các chính sách hiệu quả để ngăn chặn tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử, học sinh sẽ không dễ dàng thoát khỏi “dịch bệnh” này.