Người Pygmy là những cư dân lâu đời nhất Trung Phi. Đây là chủng tộc thấp bé nhẹ cân nhất thế giới bởi người trưởng thành chỉ cao khoảng 1,2 - 1,3m.
Họ có dáng vẻ khá khác lạ với chiếc bụng to, chân ngắn, rốn lồi, mũi tẹt, da đen và mái tóc xoăn tít.
Họ tận dụng lá chuối, lá cọ có sẵn trong rừng để làm nhà ở và quần áo mặc. Đồ trang sức được làm từ xương voi, vỏ bọ cánh cứng và sừng linh dương.
Điều đặc biệt là, người Pygmy sinh hoạt tình dục rất sớm. Các cô bé, cậu bé Pygmy thường quan hệ và kết hôn vào năm lên 8. Đến năm 9 tuổi, những đứa trẻ này đã có thể "lên chức" bố mẹ.
Gia đình người Pygmy sống quây quần theo họ tộc, phân chia công việc rất khoa học.
Thanh niên làm việc nặng nhọc, còn phụ nữ, em bé được giao cho phần việc nhẹ nhàng hơn như may vá, hái hoa, canh chừng nương rẫy, nhà cửa, gia súc.
Trong bộ tộc còn có một thủ lĩnh giữ vai trò trưởng tộc. Người này sẽ quản lý tài sản, khen thưởng những người lao động tốt và trừng trị ai có hành động sai trái.
Môi trường sống trong rừng núi rèn luyện người lùn Pygmy trở thành những thợ săn tài ba. Thính giác và thị giác của họ cực kỳ nhạy bén, chính xác.
Đàn ông Pygmy còn rất giỏi bào chế được các loại thuốc độc. Vũ khí đi săn của họ nhờ thế trở nên rất lợi hại, đủ sức hạ gục những con thú lớn chỉ bằng một mũi tên.
Tuy nhiên, người Pygmy không lạm dụng khả năng săn bắt của mình để khai thác triệt để thú rừng bởi họ quan niệm "rừng là Mẹ".
Trong lịch sử, tộc Pygmy luôn bị xem là thấp kém do chiều cao khiêm tốn của mình. Tới nay, họ vẫn không được đối xử công bằng.
Chính quyền thuộc địa và các bộ tộc quanh vùng có thể bắt giữ trẻ em Pygmy để buôn bán hay sử dụng làm nô lệ trong các đồn điền.
Thậm chí, "người lùn" Pygmy không được chính phủ Công gô công nhận là một tộc người chính thức của đất nước.
Vì thế, họ không được cấp chứng minh thư, mất quyền trao đổi đất đai, chăm sóc sức khỏe và giáo dục thích hợp.
Năm 2003, đại diện của Liên Hợp Quốc đã có báo cáo đề nghị các tổ chức phi chính phủ tham gia bảo vệ người Pygmy khỏi tình trạng bị lạm dụng.
Lực lượng dân quân vũ trang ở Công gô cưỡng hiếp phụ nữ Pygmy và ép họ trở thành gái mại dâm. Trong khi đó, nam giới bị bắt tham gia vào hành vi khai thác gỗ.
Đáng sợ hơn, một số dân tộc coi thịt người Pygmy là thuốc chữa bệnh nên tình trạng họ bị giết hại, buôn bán càng tăng cao đến mức đáng báo động.
Nếu không có những thay đổi tích cực, một tương lai không xa bộ tộc "người lùn" Pygmy nhiều khả năng sẽ biến mất hoàn toàn.
