Với sự gia tăng mạnh mẽ của khách du lịch và đầu tư vào hạ tầng thể thao mùa Đông, lĩnh vực này không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế, mà còn nâng cao vị thế của Trung Quốc trên bản đồ thể thao quốc tế.
“Bùng nổ” kinh tế băng tuyết
Jiang Zehui ngồi giữa 6 nghìn khán giả tại Thế vận hội mùa Đông châu Á, tim đập thình thịch khi chứng kiến các cầu thủ khúc côn cầu tranh tài trên đường băng. Cô không phải là người duy nhất bị cuốn hút bởi bầu không khí sôi động và náo nhiệt tại thành phố Cáp Nhĩ Tân (Hắc Long Giang, Trung Quốc). Con gái cô, sau khi xem trận đấu, đã ngay lập tức bị mê hoặc bởi môn thể thao đầy tốc độ và kịch tính này.
Giải thể thao trên, cùng với Thế vận hội mùa Đông Bắc Kinh 2022, đã góp phần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các môn thể thao mùa Đông tại Trung Quốc. Theo Tổng cục Thể thao quốc gia, trong mùa Đông 2023 – 2024, gần 60 triệu người trên khắp đất nước đã tham gia vào các hoạt động thể thao băng giá.
Những khán giả cuồng nhiệt như Jiang, ban đầu chỉ đến với trượt tuyết vì sở thích chụp ảnh, nay đã trở thành những người đam mê thực thụ. Đối với người phụ nữ này, trượt tuyết không chỉ là một môn thể thao, mà còn là cách để giải tỏa căng thẳng từ công việc và cuộc sống gia đình.
Chính phủ Trung Quốc đặt nhiều kỳ vọng vào sự phát triển của ngành thể thao mùa Đông và nỗ lực biến nó thành một phần quan trọng của “nền kinh tế băng tuyết”. Ngành này không chỉ bao gồm du lịch, mà còn mở rộng sang sản xuất trang thiết bị thể thao, xây dựng cơ sở hạ tầng và các dịch vụ liên quan.
Năm ngoái, nền kinh tế băng tuyết đã tạo ra doanh thu lên tới 970 tỷ nhân dân tệ và theo kế hoạch của chính phủ, con số này dự kiến sẽ tăng thêm 50% vào cuối thập kỷ này.
Động lực chính của sự phát triển
Không chỉ dừng lại ở thể thao, du lịch mùa Đông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế băng tuyết. Cáp Nhĩ Tân, nơi đăng cai Thế vận hội mùa Đông châu Á, từ lâu đã được biết đến với danh hiệu “Thành phố băng tuyết”.
Đây là nơi tổ chức nhiều lễ hội mùa Đông, điển hình là các lễ hội điêu khắc băng tuyết hoành tráng vì sở hữu khí hậu lạnh giá khắc nghiệt. Sự kiện này thu hút hàng triệu du khách mỗi năm, tạo ra nguồn thu lớn cho thành phố cũng như thúc đẩy các ngành dịch vụ liên quan.
Các khu vực miền Bắc Trung Quốc như Hắc Long Giang, Nội Mông và Tân Cương cũng đang tận dụng lợi thế về khí hậu để phát triển du lịch mùa Đông. Chính phủ Trung Quốc kỳ vọng rằng nền kinh tế băng tuyết có thể giúp vực dậy các khu vực kinh tế chậm phát triển, đặc biệt là những nơi từng phụ thuộc vào công nghiệp nặng. Chẳng hạn, nhiều mỏ than cũ ở tỉnh Sơn Tây đã được chuyển đổi thành khu nghỉ dưỡng trượt tuyết, thu hút hàng trăm nghìn du khách mỗi mùa.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Du lịch Trung Quốc, mùa Đông năm 2025, các hộ gia đình tại Trung Quốc dự kiến chi hơn 630 tỷ nhân dân tệ cho các chuyến du lịch liên quan đến băng tuyết. Điều này có được nhờ vào sự mở rộng mạnh mẽ của các địa điểm thể thao mùa Đông trên toàn quốc, từ khoảng 1,5 nghìn địa điểm vào năm 2018 lên gần 3 nghìn cơ sở vào năm 2023.
Ông Wang Yuxiong, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế thể thao tại Đại học Tài chính và Kinh tế trung ương, cho biết: “Chính phủ đang chú trọng hơn vào chi tiêu của người tiêu dùng, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ. Nền kinh tế băng tuyết có tiềm năng duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong dài hạn”.
Đầu tư và tiềm năng phát triển
Việc mở rộng ngành thể thao và du lịch mùa Đông đòi hỏi sự đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng. Năm ngoái, Trung Quốc đã chi khoảng 100 tỷ nhân dân tệ để xây dựng và nâng cấp các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết, sân băng, cùng các công trình hỗ trợ khác.
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng đang tích cực chuyển đổi các không gian công cộng thành địa điểm thể thao mùa Đông nhằm khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động ngoài trời.
Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế băng tuyết tại Trung Quốc không chỉ thu hút người dân địa phương, mà còn tạo ra một làn sóng du lịch lớn. Riêng tỉnh Cát Lâm đã đón 125 triệu du khách trong mùa tuyết năm ngoái, tăng gấp đôi so với cùng kỳ trước đó, với tổng chi tiêu vượt 240 tỷ nhân dân tệ. Con số này phản ánh tiềm năng to lớn của ngành du lịch mùa Đông khi ngày càng có nhiều người đổ về các khu trượt tuyết và các địa điểm giải trí.
Sự phát triển này mang lại lợi ích không chỉ cho du khách, mà còn cho cả các gia đình địa phương. Hou, một bà mẹ trẻ ở tỉnh Cát Lâm, chia sẻ rằng sự xuất hiện của nhiều khu trượt tuyết trong khu vực đã giúp con cô có thêm những lựa chọn hoạt động ngoài trời trong mùa Đông dài lạnh giá.
“Nếu không có các sân trượt tuyết, con tôi chỉ có thể ở trong nhà xem TV hoặc chơi đồ chơi. Nhưng bây giờ, trượt tuyết đã trở thành một phần trong cuộc sống của chúng tôi”, chị Hou chia sẻ.
Động lực từ khu vực miền Nam
Không chỉ giới hạn ở các khu vực phía Bắc với mùa Đông lạnh giá, nền kinh tế băng tuyết đang lan rộng đến các khu vực miền Nam Trung Quốc. Khu vực Đồng bằng sông Dương Tử quanh Thượng Hải hiện có 15 khu trượt tuyết trong nhà, trong đó nổi bật là khu nghỉ dưỡng L+SNOW - khu trượt tuyết trong nhà lớn nhất thế giới, có thể tiếp đón 5 nghìn khách du lịch cùng lúc.
Ngoài ra, các tỉnh phía Nam cũng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất thiết bị thể thao mùa Đông. Những thương hiệu lớn như Anta, chủ sở hữu độc quyền thương hiệu Descente của Nhật Bản tại Trung Quốc, đã chứng kiến mức tăng trưởng đáng kể, với doanh thu hàng năm dự kiến đạt 10 tỷ nhân dân tệ.
Số lượng công ty sản xuất thiết bị mùa Đông ở Trung Quốc đã tăng từ 300 vào năm 2015 lên 900 vào năm 2023. Các cụm công nghiệp chuyên biệt cũng xuất hiện, điển hình như “Thị trấn cột thể thao” ở Ninh Hải, tỉnh Chiết Giang, nơi sản xuất 60% lượng cột thể thao của thế giới.
Việc mở rộng thị trường nội địa cũng đang làm thay đổi chiến lược của nhiều doanh nghiệp. Trước đây, phần lớn các công ty Trung Quốc tập trung vào xuất khẩu, nhưng nay họ đang đầu tư mạnh hơn vào thị trường nội địa. Ví dụ, một công ty sản xuất gậy trượt tuyết tại Trung Quốc trước đây xuất khẩu 90% sản phẩm, nhưng hiện đang điều chỉnh tỷ lệ này để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Sự đổi mới công nghệ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển này. Các công ty Trung Quốc đang cải tiến thiết kế sản phẩm để phù hợp với người tiêu dùng nội địa, từ việc điều chỉnh hình dạng mũ bảo hiểm cho đến phát triển các cơ chế khóa gậy trượt tuyết tiện lợi hơn. Nhờ đó, doanh số bán hàng nội địa của một số công ty sản xuất thiết bị mùa Đông đã tăng gấp nhiều lần chỉ trong vài năm qua.
Các chính quyền địa phương cũng đóng góp vào sự phát triển của ngành bằng cách thiết lập các tiêu chuẩn sản xuất và kết nối các doanh nghiệp với các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trên khắp đất nước. Nhờ đó, tổng doanh số hàng năm của ngành thiết bị thể thao mùa Đông Trung Quốc đã tăng trưởng từ 10 - 20% kể từ Thế vận hội mùa Đông Bắc Kinh 2022.
“Hiện tại, nhu cầu về các môn thể thao mùa Đông đang rất cao. Các đơn đặt hàng sản xuất của chúng tôi cho năm 2025 đã kín lịch đến tháng 6”, ông Chen Mingchun, Trợ lí Tổng Giám đốc của Công ty TNHH hàng thể thao Zhejiang Vista, đơn vị sản xuất mũ bảo hộ trượt tuyết, cho biết.
Mở rộng các ngành công nghiệp
Nền kinh tế băng tuyết được đánh giá là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của Trung Quốc trong những năm tới. Các chuyên gia nhận định rằng với tốc độ phát triển hiện tại, ngành này có tiềm năng duy trì mức tăng trưởng cao trong dài hạn. Khi ngày càng nhiều người dân có thu nhập cao hơn và nhu cầu giải trí tăng lên, thể thao và du lịch mùa Đông sẽ tiếp tục mở rộng, đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
Trung Quốc không chỉ đặt mục tiêu phát triển nền kinh tế băng tuyết trong nước, mà còn muốn biến nó thành một ngành có sức ảnh hưởng toàn cầu. Với sự đầu tư mạnh mẽ và chiến lược phát triển rõ ràng, quốc gia này đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những trung tâm thể thao mùa Đông quan trọng của thế giới.
Dù đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng ngành kinh tế băng tuyết vẫn còn dư địa phát triển lớn. Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đề ra mục tiêu đầy tham vọng: Doanh thu của ngành này sẽ đạt 1,5 nghìn tỷ nhân dân tệ vào năm 2030, tương đương mức tăng trưởng trung bình 7% mỗi năm.
Tuy nhiên, so với các ngành công nghiệp lớn như ô tô, doanh thu từ kinh tế băng tuyết vẫn còn khiêm tốn, chưa bằng một phần mười quy mô ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.
Một trong những thách thức mà ngành này đối mặt là cách thức duy trì tăng trưởng bền vững trong bối cảnh mở rộng nhanh chóng. Các doanh nghiệp cần tập trung vào nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng thay vì chạy theo xu hướng một cách mù quáng. Theo nhà kinh tế Wang, chìa khóa để ngành này phát triển là cải thiện dịch vụ, xây dựng lòng trung thành của khách hàng và tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao.
“Các công ty trong khu vực nên tránh chạy theo xu hướng một cách mù quáng. Cải thiện mức độ dịch vụ, nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của người tiêu dùng là những ưu tiên chính”, ông Wang nhấn mạnh.
Nhìn chung, nền kinh tế băng tuyết tại Trung Quốc đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, không chỉ tập trung vào du lịch mà còn mở rộng sang sản xuất và đổi mới công nghệ. Với sự đầu tư mạnh mẽ từ chính phủ và doanh nghiệp, ngành này không chỉ là động lực kinh tế quan trọng, mà còn có tiềm năng đưa Trung Quốc trở thành trung tâm thể thao mùa Đông hàng đầu thế giới.
