Khu tái định cư ở Thanh Hoá biến thành 'lò nung' vì… thiếu cây xanh!

Trong khi nhà được lợp bằng tôn hoặc tấm lợp fibro xi măng, khiến cuộc sống của người dân nơi đây gặp nhiều khó khăn khi nắng nóng.

Thiếu đất trồng cây bóng mát

Năm 2020, bản Nà Ón (cũ), xã Trung Lý, huyện vùng cao, biên giới Mường Lát nằm trong vùng bị sạt lở đất, đá, nên được Nhà nước đầu tư kinh phí, giúp người dân di dời ra khu tái định cư Nà Ón (mới) xây dựng nhà cửa, sinh sống.

Khu tái định cư này nằm bên triền sông Mã, sát đầu cầu Chiềng Nưa (nối từ xã Trung Lý qua xã Mường Lý, huyện Mường Lát). Hiện nay, khu tái định cư Nà Ón có 62 hộ (356 nhân khẩu), sinh sống trên diện tích đất khá chật chội. Mỗi hộ chỉ được cấp 100 - 150m2 đất, gồm cả đất ở, công trình phụ.

Giữa trưa những ngày đầu tháng 6, trên con đường bê tông nội bản ở khu tái định cư Nà Ón nắng nóng như đổ lửa xuống nền đường bóng loáng. Hơi nóng bốc lên hầm hập, cả khu bản nóng tựa “lò nung”.

Gió phơn Tây Nam thổi ràn rạt từ triền sông Mã khiến cái nóng càng thêm hầm hập. Dù trời nắng, nhưng nhiều trẻ nhỏ ở khu tái định cư này vẫn chạy ra đường bê tông không có một cây xanh bóng mát chơi đùa, chạy nhảy. Chúng “phơi mặt” dưới cái nắng nóng gần 40 độ C, thay vì ở trong những căn nhà lợp tôn hoặc fibro xi măng thấp lè tè.

Qua tìm hiểu, khi quy hoạch, xây dựng khu tái định cư Nà Ón, chủ đầu tư đã “quên” dành diện tích đất để trồng cây xanh bóng mát. Vì thế, dọc các tuyến đường nội bản, không có cây xanh.

Vào mùa Hè, người dân ở đây chỉ biết “kêu trời” và cố chịu đựng nắng nóng. Cũng có một vài hộ dân chuyển về bản cũ (cách khu mới khoảng 4km) để sinh sống. Một phần do tách hộ, một phần không chịu được cảnh nóng bức, ngột ngạt ở đây.

Đến nhà ông Giàng A Nu (Trưởng bản Nà Ón), trong căn nhà lợp mái tôn, nóng hầm hập. Tuy chiếc quạt được bật ở mức gió cao nhất, nhưng sức nóng từ mái tôn “dội” xuống, khiến ai nấy vẫn mướt mồ hôi. Con đường bê tông trước nhà ông Nu không một bóng cây xanh, nên hơi nóng hầm hập hắt thêm vào nhà.

Ông Sùng Thanh Đông ở khu tái định cư Nà Ón chỉ tay ra một cây bóng mát trồng trước nhà nhưng lá đã vàng úa, cho biết, từ khi chuyển về đây ở, ông đã trồng cây xanh bóng mát trước nhà tới 3 lần, nhưng cây không sống nổi. Theo ông Đông, nguyên nhân do nền đất nhiều đá, pha cát, cằn cỗi.

Những đứa trẻ ở khu tái định cư Nà Ón.

Thiếu kinh phí để trồng cây xanh

Ông Giàng A Nu chia sẻ, bà con rất mong xã, huyện hỗ trợ kinh phí mua cây bóng mát để trồng ngay, để người dân ở đây được hưởng “cuộc sống xanh”.

“Do đời sống của người đồng bào còn nhiều khó khăn, vất vả, nên việc kêu gọi kinh phí trồng cây xanh bóng mát là điều khó thực hiện. Nếu được Nhà nước hỗ trợ cây giống, chúng tôi sẽ vận động bà con hiến đất, tìm vị trí phù hợp để trồng cây bóng mát trên đường nội bản”, ông Giàng A Nu nói.

Trả lời PV Báo GD&TĐ, ông Ngân Văn Lon, Chủ tịch UBND xã Trung Lý cho biết, tình trạng thiếu cây xanh bóng mát ở khu tái định cư Nà Ón là đúng sự thật. Điều đó khiến cuộc sống của người dân gặp khó khăn, không đảm bảo sức khỏe.

“Vừa qua, chính quyền địa phương đã cử cán bộ địa chính xuống khảo sát để có phương án làm tờ trình, báo cáo lên huyện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, mỗi dãy nhà dân theo hệ thống bậc thang phải trồng ít nhất 60 cây bóng mát. Như vậy, nếu trồng đủ thì khoảng chừng 200 cây”, ông Lon thông tin.

Cũng theo Chủ tịch UBND xã Trung Lý, qua khảo sát xã lựa chọn cây sấu, gốc đã lớn bằng thân cây luồng, cao chừng 1,5 - 2m mới có tỷ lệ sống cao. Tuy nhiên, kinh phí để mua loại cây này khá tốn kém, trong khi ngân sách của địa phương rất hạn hẹp. Vì thế, UBND xã Trung Lý đang lập dự toán để báo cáo UBND huyện Mường Lát xin kinh phí.

Ông Triệu Minh Xiết, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát cho biết, đã giao UBND xã Trung Lý và Trưởng bản Nà Ón thống kê chi tiết số cây bóng mát cần trồng và kế hoạch trồng cụ thể tại khu tái định cư này.

Từ đó, lãnh đạo huyện sẽ giao cho Huyện Đoàn huy động đoàn viên, thanh niên tình nguyện đóng góp ngày công đào hố, vận chuyển đất màu về để trồng cây xanh lấy bóng mát cho người dân.

“Tình trạng thiếu cây xanh bóng mát trầm trọng ở khu tái định cư Nà Ón là do thiếu đất trồng và nền sinh trưởng của cây không thuận lợi vì có nhiều đá ngầm. Đây cũng là bài học kinh nghiệm trong quy hoạch, xây dựng khu tái định cư cho người dân trên địa bàn huyện về sau”, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát nhìn nhận.