Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường vừa ký ban hành Thông báo kết luận của UBTVQH về Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi, sau đây gọi là Dự thảo) tại Phiên họp thứ 21 diễn ra vào tháng 3/2023.
Dự thảo so với luật hiện hành bãi bỏ 7 điều; giữ nguyên 47 điều; sửa đổi, bổ sung 104 điều, bổ sung mới 34 điều. Một trong những điểm mới là đề xuất sở hữu nhà chung cư có thời hạn.
Cụ thể, Dự thảo quy định, thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định theo hồ sơ thiết kế và thời gian sử dụng thực tế do cơ quan có thẩm quyền thẩm định, ra kết luận.
Chủ sở hữu sẽ phải chấm dứt quyền sở hữu khi nhà chung cư thuộc diện bị phá dỡ. Họ được tiếp tục sử dụng phần diện tích đất có nhà chung cư nhưng phải nộp kinh phí xây dựng khu mới.
Liên quan đến vấn đề này, trong Thông báo kết luận, UBTVQH đề nghị không bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư trong Dự thảo. Tuy nhiên, UBTVQH đề nghị cần bổ sung quy định cụ thể, chặt chẽ, có tính khả thi về thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không còn an toàn cho việc sử dụng.
Theo UBTVQH, việc này nhằm mục đích bảo đảm sức khỏe, an toàn tài sản, tính mạng cho người dân, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu nhà chung cư phải di dời để phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
UBTVQH nêu rõ, đây là vấn đề nhạy cảm, hệ trọng, có tác động sâu rộng đến đời sống xã hội. Do đó, trong trường hợp Chính phủ thấy cần thiết tiếp tục trình Quốc hội phương án khác với ý kiến của UBTVQH thì đề nghị xây dựng 2 phương án.
Phương án này bao gồm phương án của Chính phủ đề xuất và phương án theo ý kiến kết luận của UBTVQH và đề xuất của cơ quan thẩm tra để đại biểu Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Đồng thời, Tờ trình của Chính phủ cần phân tích, làm rõ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn, đánh giá tác động kỹ lưỡng, phân tích ưu điểm, hạn chế, hoàn thiện quy định của từng phương án.
Từ đó làm cơ sở để đại biểu Quốc hội thảo luận dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể để lựa chọn được phương án tốt nhất, khả thi nhất, khắc phục được bất cập, vướng mắc của Luật Nhà ở hiện hành, đáp ứng được mong mỏi, nguyện vọng của người dân trong xã hội, phục vụ hiệu quả quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Về các nội dung lớn của Dự thảo gồm quyền sử dụng đất gắn với nhà ở do cá nhân nước ngoài sở hữu tại Việt Nam; chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, chính sách nhà ở cho lực lượng vũ trang; hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại; thời điểm xác lập quyền sở hữu nhà ở...,
UBTVQH đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát, chỉnh lý Dự thảo bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng. Đồng thời, bảo đảm tính khả thi, tính đồng bộ, thống nhất với các luật có liên quan, các dự án luật chuẩn bị trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5.
Đối với một số nhóm vấn đề cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước để tránh sơ hở, lợi dụng gồm bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư nhà ở xã hội, đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội..., UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát các quy định trong Dự thảo để hoàn thiện, bảo đảm chặt chẽ, có cơ chế kiểm soát phù hợp.
Đối với một số nhóm vấn đề về cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục đầu tư, bảo đảm thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp để hoàn thiện quy định phù hợp, khả thi, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp…
