Các nhà lãnh đạo giáo dục thảo luận về chủ đề “Ngành Giáo dục các nước đã ứng phó như thế nào với những thách thức của đại dịch Covid-19. Từ kinh nghiệm này, rút ra được bài học gì cho tương lai?”.
Trường học được coi trọng hơn
Covid-19 đã buộc tất cả mọi người nhận ra nhà trường quan trọng như thế nào đối với học sinh, phụ huynh và toàn xã hội. Mọi người bắt đầu coi trọng nhà trường và giáo viên hơn trước rất nhiều. Các nhà quản lý giáo dục ở Phần Lan, Thụy Điển và Na Uy đều đồng quan điểm nói về điều này trong cuộc thảo luận được gọi là “Giáo dục cho tương lai”.
“Chúng tôi nhận ra nhà trường quan trọng như thế nào, tốt đẹp như thế nào khi nó mở cửa. Chúng tôi thấy học sinh và giáo viên cần phải gặp nhau như thế nào”, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển Anna Ekström phát biểu.
Mùa xuân năm 2020, do sự lây lan nhanh chóng của dịch Covid-19, các trường phổ thông ở Phần Lan và Na Uy phải đóng cửa. Tuy nhiên, ở Thụy Điển, các trường mầm non, tiểu học và trung học vẫn tiếp tục hoạt động.
Vào tháng 4 - 5/2020, các trường mầm non, các trường phổ thông ở Na Uy bắt đầu mở cửa. Phần Lan chỉ mở cửa các trường phổ thông hai tuần trước khi nghỉ hè. Ông Jussi Saramo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phần Lan mới được bổ nhiệm giải thích: “Bởi vì vào thời điểm đó, chúng tôi thấy việc học sinh ở nhà quá lâu, không có giáo viên, là điều rất tồi tệ”.
Vào mùa thu, ở Phần Lan và Na Uy, học sinh lại tiếp tục đến trường, nhưng các địa phương đã áp dụng các biện pháp cách ly do dịch bệnh bùng phát mạnh mẽ. Ở Thụy Điển, từ mùa thu, dạy học kết hợp được tiếp tục với điều kiện chuyển sang dạy học từ xa lúc cần thiết.
Một số trường phổ thông ở các nước Scandinavia đang bị đe dọa bởi chủng virus mới. Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phần Lan Jussi Saramo cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng mở cửa trở lại các trường phổ thông trong khả năng có thể. Nhưng chúng tôi cũng sẵn sàng quay lại dạy học từ xa, nếu cần”.
Nhà trường trở nên quan trọng nhất đối với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương, những người không có phương tiện và điều kiện để học từ xa tại nhà, cũng như chế độ dinh dưỡng đầy đủ.
Khóa học cấp tốc về kỹ thuật số
Trong thời kỳ đại dịch, học sinh và giáo viên buộc phải cấp tốc tiếp thu công nghệ kỹ thuật số để dạy - học từ xa.
Bà Anna Ekström - Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển cho biết: “Rất khó tìm kiếm những khía cạnh tích cực trong thời kỳ khủng khiếp này của đại dịch. Tuy nhiên, chúng tôi đã tổ chức một khóa học cấp tốc về kỹ thuật số. Các nhà trường, giáo viên cũng như học sinh đã vượt qua thử thách này một cách ngoạn mục”.
Theo ý kiến của các quan chức giáo dục, đại dịch đã đẩy nhanh những thay đổi đã chín muồi trong giáo dục. Trước đây, dạy học từ xa ở các nước Scandinavia được sử dụng chủ yếu để học ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số. Trong quá trình cách ly phòng dịch, kinh nghiệm này được nhân rộng cho toàn bộ quá trình dạy học.
Bà Anja Johansen - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Hội nhập Na Uy cho biết: “Lớp học không còn là một không gian vật lý với bảng đen ở giữa giảng đường”. Theo bà, Na Uy đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và phát triển năng lực kỹ thuật số cho giáo viên trong nhiều thập kỷ và được hưởng lợi từ điều này trong thời gian cách ly phòng dịch.
Các nhà lãnh đạo giáo dục tin tưởng rằng trong thời gian tới cần phát triển kỹ năng kỹ thuật số cho giáo viên và học sinh.
Bà Anja Johansen nói: “Trong tương lai sẽ có nhiều lớp học kết hợp và dạy học từ xa. Ở Na Uy, một số công trình nghiên cứu về ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với việc học tập và sức khỏe của con người đã được bắt đầu, nhằm tìm hiểu hiệu quả của việc sử dụng công nghệ đối với việc dạy học trong tương lai”.
Đồng thời, các nhà quản lý giáo dục đều nhận định: “Dạy học từ xa không phải là hình thức dạy học tối ưu”. Tuy nhiên, nếu nó được sử dụng như một biện pháp bổ trợ cho dạy học trực tiếp trong các nhóm nhỏ, với thời gian nghỉ vừa đủ, thì kết quả có thể khá tốt.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Hội nhập Na Uy Anja Johansen cho biết, việc chú ý tới các biện pháp vệ sinh tại trường phổ thông không những có thể giúp phòng, chống Covid-19, mà còn các loại bệnh khác.
Kinh nghiệm áp dụng các biện pháp chống dịch có thể được sử dụng trong tương lai khi bùng phát bệnh cúm mùa.
Học sinh thể hiện được ưu điểm
Nghe có vẻ nghịch lý nhưng những học sinh thường hay bỏ học trên lớp hoặc thường xuyên trốn học lại được hưởng lợi từ việc học ở nhà. Bà Anna Ekström, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển, cho biết: Trong quá trình dạy học từ xa, một số học sinh thể hiện những ưu điểm của mình: Những học sinh nhút nhát, cũng như những em hay bỏ học nay lại có mặt nhiều hơn. Nói chung, trong thời gian cách ly phòng dịch, học sinh làm bài tập đúng giờ, có kỷ luật hơn và chịu trách nhiệm về việc học tập của mình. “Covid-19 cũng khiến giới trẻ chịu trách nhiệm về bản thân và xã hội”, bà Anna Ekström nói.
Trường phổ thông thời hậu Covid-19
Trong tương lai gần, các đại diện của Thụy Điển và Na Uy nhìn thấy những mục tiêu giáo dục lớn nhất là: “Bảo đảm sự tiếp cận bình đẳng một nền giáo dục có chất lượng cho tất cả học sinh, không phụ thuộc vào đặc điểm và hoàn cảnh sống của họ, kể cả tăng cường điều kiện dạy học từ xa ở các vùng nông thôn”.
Đồng thời, cường quốc giáo dục Phần Lan đã hướng tới việc ủng hộ học tập suốt đời để giáo dục ở tất cả các giai đoạn của nó trở thành một ưu tiên của chính phủ. Gần đây, Quốc hội Phần Lan đã thông qua đạo luật bắt buộc tất cả học sinh dưới 18 tuổi phải đến trường. Như vậy, bất chấp những khó khăn về kinh tế, nhà nước vẫn luôn luôn quan tâm tới sự phát triển của giáo dục.
Các đại biểu tham dự hội nghị nêu lên một số môn học cần được dạy cho học sinh hiện nay là: Phát triển bền vững, kỹ năng tự lực và lối sống lành mạnh, toàn diện, nền tảng dân chủ và tư duy phản biện.
