Tuy tiếp cận với ngoại ngữ muộn, điều kiện học tập, rèn luyện gặp nhiều khó khăn, nhưng bằng đam mê, phương pháp học hiệu quả và quyết tâm, các em từng bước chinh phục môn học vốn mặc định là “khó nhằn” với giáo dục miền núi.

Vươn xa bằng tiếng Anh

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023, thủ khoa tỉnh Nghệ An gây bất ngờ khi là cậu học trò nghèo người dân tộc Thổ đến từ ngôi trường làng THPT Cờ Đỏ, huyện Nghĩa Đàn.

Với tổng điểm 56,65 - Cao Duy Thông đạt điểm cao đồng đều ở cả 6 môn thi với Toán 8,4 điểm; Ngữ văn 9,5 điểm; Lịch sử 9,5 điểm; Địa lý 9,25 điểm; Giáo dục công dân 10 điểm và Ngoại ngữ 10 điểm. Riêng môn Tiếng Anh, trước đó em đã tham gia thi IELTS và đạt 8.0 điểm mà không học thêm ở bất cứ trung tâm hay lớp học trực tuyến nào. Đây cũng là kỳ tích hiếm thấy ở ngôi trường miền núi THPT Cờ Đỏ.

Cao Duy Thông sinh ra và lớn lên ở làng Cáo, xã Nghĩa Mai - vùng đặc biệt khó khăn của huyện Nghĩa Đàn. Gia đình Thông có 3 chị em, các chị gái từng thi đậu Trường ĐH Y khoa Huế nhưng đành gác ước mơ đại học vì nhà nghèo. Hai chị đi làm sớm để phụ giúp bố mẹ nuôi Thông ăn học.

Hoàn cảnh gia đình càng khiến em quyết tâm hơn, luôn có ý thức tự học, phấn đấu, không bao giờ tự mãn với thành tích mình đạt được. Lên lớp 10, Thông nuôi ý định thi chứng chỉ IELTS nhưng do gia đình không có điều kiện nên em chỉ tự học.

“Thuận lợi lớn nhất của em là có nền tảng ngữ pháp khá chắc. Phần còn lại, em tự tìm tài liệu để học. Phần nghe - nói, em luyện bằng cách xem các clip trên mạng và tập hằng ngày. Lần đầu tiên thi IELTS, em đạt 7.5 điểm. Nhưng em muốn nâng cao kết quả nên khi lên lớp 12 tiếp tục dự thi và đạt 8.0 như mục tiêu”, Thông kể.

Bên cạnh đó, Thông đoạt giải Nhì học sinh giỏi tỉnh môn Tiếng Anh. Với kết quả thi IELTS, Cao Duy Thông được miễn thi môn học này ở Kỳ thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, với mong muốn được thử sức mình ở kỳ thi quốc gia, em vẫn đăng ký thi và đạt điểm 10.

Nói về học trò của mình, cô Nguyễn Thị Phương Lan - giáo viên chủ nhiệm lớp 12D1, Trường THPT Cờ Đỏ - tự hào: “Kết quả từ các kỳ thi đã khẳng định năng lực và phong độ học tập ổn định của Cao Duy Thông. Danh hiệu em đạt được hoàn toàn xứng đáng nhờ nỗ lực, bền bỉ chứ không phải là yếu tố may mắn. Em luôn cởi mở, luôn chia sẻ với bạn bè.

Trong lớp, em thành lập nhóm để giúp đỡ các bạn học kém cùng tiến bộ. Trước đó lớp 11, Thông còn tổ chức nhóm để hỗ trợ anh chị lớp 12 học yếu môn Tiếng Anh. Em là tấm gương sáng cho học sinh nghèo, người dân tộc thiểu số vượt khó vươn lên”.

Bùi Kim Chi - một trong bốn thủ khoa khối D01 tại Hà Tĩnh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023.

Chinh phục môn học bằng đam mê

Với 9 điểm Toán, 9,5 điểm Ngữ văn và 9,6 điểm Tiếng Anh, Bùi Kim Chi (cựu học sinh lớp 12D - Trường THPT Hương Sơn, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh) là 1 trong 4 thủ khoa khối D01 của tỉnh. Kết quả trên giúp nữ sinh miền sơn cước Hà Tĩnh chạm vào ước mơ trở thành sinh viên Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội.

Sinh ra trong gia đình làm nông nên Kim Chi luôn nỗ lực tự học, tìm tòi và tích lũy kiến thức. Theo em, trở ngại lớn nhất chính là việc tiếp cận tiếng Anh muộn hơn so với bạn bè miền xuôi. Gia đình không có điều kiện cho Chi học thêm hay mua nhiều tài liệu học tập.

Để học tốt môn Tiếng Anh, ở trên lớp em chú ý nghe cô giáo giảng để nắm vững cấu trúc ngữ pháp, đặc biệt kết hợp giữa nghe, viết, đọc để thuộc các từ vựng. Với bài tập khó hoặc chưa hiểu, em mạnh dạn hỏi lại thầy cô ngay trên lớp. Về nhà, nữ sinh chăm chỉ giải nhiều bài tập, không đầu hàng trước đề khó.

“Bí quyết học hiệu quả nhất chính là niềm đam mê với môn học. Khi đã có đam mê thì những khó khăn là phép thử để bản thân quyết tâm hơn”, Chi cho hay.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023, lớp 12A1 Trường THPT Cù Huy Cận (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) có 100% học sinh đậu ĐH nguyện vọng 1. Trong số học sinh này, nhiều em đạt điểm môn Tiếng Anh từ 9 điểm trở lên. Điểm trung bình môn học này của lớp là 6,41. Thay vì học, ôn luyện ở trung tâm, do điều kiện kinh tế gia đình eo hẹp, các em đều lựa chọn phương pháp tự học tại nhà, nhờ thầy cô hướng dẫn và học hỏi kinh nghiệm qua mạng Internet.

Nguyễn Thanh Hoài (cựu học sinh lớp 12A1) cho hay: “Tương tự học Toán hay các môn khác, ngoài tiếp thu kiến thức từ sách vở phải thường xuyên thực hành. Em sưu tầm đề tiếng Anh trên mạng miễn phí để rèn kỹ năng làm bài. Luyện đề giúp em không bị bỡ ngỡ khi gặp cấu trúc đề lạ, hay từ mới. Đối với kỹ năng nghe - nói, em thường xuyên trò chuyện với các bạn trong lớp hoặc tham gia nhóm chat trao đổi tiếng Anh để nâng cao kỹ năng”, Hoài chia sẻ.

Thành quả của hành trình cố gắng, Thanh Hoài giành được 9,2 điểm môn Tiếng Anh tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023. Hiện, em là tân sinh viên Trường ĐH Kinh tế TPHCM.

Theo cô Lê Thị Huyền Trang (giáo viên dạy Tiếng Anh, Trường THPT Cù Huy Cận – Hà Tĩnh), Tiếng Anh từ lâu được mặc định là môn học khó nhất với học sinh miền núi. Tâm lý này là rào cản khiến các em chưa coi trọng hay tự tin tập trung cho môn học. “Đối với môn Tiếng Anh tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuy vẫn là một trong những môn có phổ điểm thấp so với môn khác do nhiều nguyên nhân nhưng đã có khởi sắc về kết quả trong vài năm gần đây”, cô Trang cho hay.