(GD&TĐ) - Gần 90 trường đại học (ĐH) và cao đẳng (CĐ) của Mỹ đến Việt Nam tổ chức triển lãm Du học Hoa Kỳ đầu tháng 10 vừa qua tại ba trung tâm lớn của cả nước là TP.HCM, Hà Nội và Đà Nẵng. Có lẽ đây là lần đầu tiên có một số lượng trường ĐH, CĐ lớn như thế từ Mỹ đến nước ta quảng bá hình ảnh và tìm nguồn tuyển sinh.
Tất nhiên đây không phải là sự kiện ngẫu nhiên. Theo Viện Giáo dục Quốc tế (IIE, Mỹ), Việt Nam là thị trường phát triển nhất trong khu vực Đông Nam Á về lượng sinh viên (SV) theo học tại các trường ĐH và CĐ ở Mỹ với con số tăng gấp gần bảy lần trong thập kỉ qua. So với các nước khác, Việt Nam xếp thứ 8 trên thế giới về số SV đang theo học ĐH ở Mỹ với hơn 15.500 sinh viên. Ở hệ CĐ, Việt Nam xếp thứ 2 về số SV theo học tại các trường CĐ cộng đồng.
Không chỉ gia tăng ở Mỹ, mà ở các nước khác như Anh, Pháp, Úc, Singapore, Nhật, Hàn Quốc… số SV Việt Nam đến học cũng gia tăng không ngừng. Theo thống kê của Cục Đào tạo với nước ngoài (Bộ GD&ĐT), hiện có trên 100.000 du học sinh (DHS) theo học tại 49 quốc gia, vùng lãnh thổ. Con số này đã tăng gấp 10 lần so với 10 năm trước đây. Sự gia tăng nhanh chóng số DHS Việt Nam cho thấy du học ngày nay đã trở thành trào lưu của giới trẻ Việt Nam.
Nhưng không chỉ riêng Việt Nam, nhiều nước khác- nhất là các nước khu vực châu Á- cũng có số SV du học tăng vọt. Đứng đầu là Trung Quốc, kế đến là Ấn Độ, Nhật, Hàn Quốc… Giải thích đà gia tăng này, ngoài truyền thống hiếu học của các nước châu Á, SV du học do còn có khát khao được mở rộng tầm nhìn, trau dồi kiến thức- thứ hàng hóa đang trở thành nhân tố quyết định đến sự phát triển đất nước của mỗi quốc gia, và một điều quan trọng nữa là bằng cấp nước ngoài có uy tín cũng bảo đảm một tương lai ổn định cho DHS khi về nước.
Đó là những nguyên nhân gần. Còn xa hơn, là do sự bùng nổ toàn cầu hóa trong mọi lãnh vực của cuộc sống, từ kinh tế, văn hóa, xã hội đến thời trang, phim ảnh… Cùng với sự phát triển công nghệ thông tin, truyền thông và phương tiện đi lại nhanh chóng làm cho thế giới ngày càng “phẳng”, con người hôm nay đòi hỏi phải có khả năng làm việc đa quốc gia, từ công dân của một nước trở thành “công dân thế giới”.
Điều này đòi hỏi họ phải chuẩn bị hành trang làm công dân thế giới ngay từ thời HS, SV. Bởi thế, theo các chuyên gia giáo dục, dự báo thế kỷ 21 là thế kỷ bùng nổ du học. Không chỉ một dòng chảy du học từ các nước đang phát triển sang các nước phát triển mà nay đang hình thành dòng chảy ngược lại. Tại Việt Nam, SV quốc tế đến học ngày mỗi đông hơn là vậy.
DHS gia tăng là cơ hội cho các trường ĐH, CĐ quảng bá, thu hút người học. Để đón đầu, hầu hết các nước có nền giáo dục hàng đầu như Mỹ, Anh, Úc, New Zealand… đến các nước mới nổi lên như Hàn Quốc, Singapore, Malaysia… đều có kế hoạch quảng bá hình ảnh giáo dục của nước mình để thu hút SV nước ngoài. DHS đến không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế mà còn các giá trị thặng dư vô hình khác như đưa văn hóa nước họ ra thế giới, tạo mối dây liên hệ giữa người trong nước với DHS- cơ sở của hợp tác tương lai vô tận… Không chỉ quảng bá không thôi, các nước còn đưa ra nhiều chính sách mềm dẻo để tăng số SV nước ngoài như thủ tục visa đơn giản, điều kiện nhập học dễ dàng, cho vay đi học, tạo điều kiện làm việc sau khi ra trường…
Giáo dục quốc tế trở thành ngành xuất khẩu trọng yếu của nhiều nước. Còn ở nước ta thì sao? Theo chúng tôi được biết, hầu hết các trường ĐH Việt Nam đều chưa có kế hoạch hoặc nghĩ đến việc quảng bá hình ảnh để thu hút SV nước ngoài. Mới đây, một tín hiệu vui đến từ trường ĐH FPT. Mùa khai giảng 2013-2014, trường này có 41 SV quốc tế nhập học. Đây là lứa SV quốc tế đầu tiên theo học chương trình ĐH chính quy do FPT cấp bằng. Đây có thể coi là nỗ lực đầu tiên của ĐH FPT nói riêng và giáo dục ĐH Việt Nam nói chung trong chiến lược đưa giáo dục nước nhà bước ra thế giới. Một đốm lửa nhỏ nhưng hy vọng sẽ cháy sáng trong tương lai không xa!
Từ Nguyên Thạch
